Jacek Chrząszczewski

Jacek Wacław Chrząszczewski (ur. 27 grudnia 1967 w Krakowie) – polski architekt i historyk sztuki, doktor nauk technicznych w dyscyplinie architektura i urbanistyka, w specjalności historia i konserwacja zabytków architektury i urbanistyki, w latach 2008-2016 zastępca małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Jacek Wacław Chrząszczewski

Jacek Chrząszczewski przy zaprojektowanym przez niego w 2004 roku ormiańskim chaczkarze w Krakowie
Data i miejsce urodzenia	27 grudnia 1967 Kraków
Narodowość	polska
Alma mater	Politechnika Krakowska, Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	Politechnika Krakowska, Uniwersytet Jagielloński
Praca
Projekty	chaczkar w Krakowie

Życiorys

W 1986 uzyskał świadectwo dojrzałości w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. W 1991 ukończył studia na kierunku architektura i urbanistyka na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej i odbył praktykę projektową w Urzędzie Budowlanym w Erlangen pod Norymbergą w Bawarii. W 1994 ukończył studia z historii sztuki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1998 przebywał na stypendium naukowym Fundacji z Brzezia Lanckorońskich w Rzymie. W latach 1998-2005 był asystentem naukowo-dydaktycznym w Instytucie Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej. Od 1998 pracuje w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Krakowie nadzorując roboty budowlane, prace konserwatorskie i restauratorskie przy zabytkach województwa małopolskiego. Jest autorem licznych publikacji na temat architektury i sztuki Ormian polskich, w tym trzech książek. W 2004 zaprojektował ormiański chaczkar w Krakowie. W 2007 ukończył Training Course on Restoration we Włoszech. W latach 2008-2016 był zastępcą małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Od 2010 prowadzi wykłady z ochrony zabytków w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2014 otrzymał stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy pt. Kalwarie austriackie XVII i XVIII wieku. Od 2016 jest w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce pełnomocnikiem dyrektora ds. konserwatorskich, który sprawuje nadzór konserwatorski nad historycznymi kopalniami soli w Wieliczce i Bochni jako Konserwator Zabytków Krakowskich Żup Solnych.

Wybrane publikacje

• Jacek Chrząszczewski, Historia kościoła ormiańskiego p.w. Chwalebnego Wniebowzięcia Bogurodzicy Marii Panny w Zamościu, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 3, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 1994, s. 28-39.
• Jacek Chrząszczewski, Rekonstrukcja wyglądu kościoła ormiańskiego w Zamościu na podstawie zachowanych dokumentów i planów, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 4, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 1995, s. 15-12 (z rysunkiem rekonstrukcyjnym opracowanym przez autora).
• Eac‘ek‘ Xžonšč‘evsk‘i, Patmakan aknark` Lehastani Zamoyšč k‘ałak‘i hayoc‘ „Hrašap‘ał Verap‘oxumn S. Astuacacnay" ekełec‘woy (w j. zachodnioormiańskim: Historyczny szkic o kościele ormiańskim „Cudownego Wniebowzięcia Świętej Bogurodzicy" w polskim mieście Zamość, tłum. dr Ara Sayegh), „Ganjasar” (Pismo Urzędowe Diecezji Peria, Narodowego Biskupstwa Ormiańskiego w Syrii), Aleppo 3.04.1996, s. 7 i 15 – liczne przedruki, m.in. w czasopiśmie „Alik” Nr 128 z 23.06.1996 w Teheranie.
• Jacek Chrząszczewski, Armenische Kirchen im ehemaligen Polen [w:] Mitteleuropa – Kunst, Regionen, Beziehungen, Studentenkolloquium vom 28. bis 29. April 1994 in Budapest, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu ELTE, red. Krisztina Passuth, Bratislava: STIMUL,1995, s. 53-62.
• Jacek Chrząszczewski, Kościół ormiański w Stanisławowie [w:] Sztuka kresów wschodnich, t. 2, Materiały sesji naukowej, Kraków, maj 1995, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. J. K. Ostrowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza Text, 1996, s. 167-191. [dostęp 2021-07-04]
• Jacek Chrząszczewski, Ormianie w Kamieńcu Podolskim, „Краківські Обрії” / „Horyzonty Krakowskie”, Nr 5-6, Kraków: Fundacja św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej, 1997, s. 22-24.
• Jacek Chrząszczewski, Górnoaustriackie kościoły kalwaryjne projektu Johanna Michaela Prunnera [w:] Sacrum w ogrodach. Święte ogrody kalwaryjne i ich symbolika, red. Anna Mitkowska (Monografia 216 Politechniki Krakowskiej), Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 1997, s. 153-165.
• Jacek Chrząszczewski, Kościoły ormiańskie na Podolu. Architektura i wyposażenie [w:] Sztuka kresów wschodnich, t. 3, Materiały sesji naukowej, Kraków, październik 1996, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. Jan K. Ostrowski, Kraków: Oficyna Wydawnicza Text, 1998, s. 69-106. [dostęp 2021-07-04].
• Jacek Chrząszczewski: Ormiańskie świątynie na Podolu = Հայկական եկեղեցիները Պոդոլէում = Armenian Churches in Podolia. Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 1998. ISBN 83-903157-2-6. LCCN 99225286. OCLC 231788075.brak strony w książce
• Jacek Chrząszczewski, Zarys historii architektury w Armenii, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 23, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 2000, s. 3-23.
• Jacek Chrząszczewski. Historia katedry ormiańskiej we Lwowie. „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”. Nr 26/27, s. 3-54, 2001. Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne. ISSN 1233-8605. [dostęp 2021-07-04]. 
• Jacek Chrząszczewski: Kościoły Ormian polskich. Warszawa: Res Publica Multiethnica, 2001. ISBN 83-909001-0-6. LCCN 2004413242. OCLC 54891164. [dostęp 2021-07-04].brak strony w książce
• Jacek Chrząszczewski, Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe w gospodarce turystycznej Egiptu [w:] Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe a współczesne tendencje w gospodarce turystycznej, red. Wacław Rettinger, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Zeszyty Naukowe nr 88, Kraków 2002, s. 87-92.
• Jacek Chrząszczewski, Kościół ormiańskokatolicki p.w. Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Brzeżanach, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 32/33, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 2003, s. 3-21.
• Jacek Chrząszczewski, Ormiańskie budowle Kamieńca Podolskiego, "Nasza Politechnika", Nr 3, Kraków: Politechnika Krakowska, 2003, s. 28-31.
• Jacek Chrząszczewski, Projekt chaczkaru ormiańskiego przy kościele Św. Mikołaja w Krakowie, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 34/35, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 2003, s. 3-10.
• Jacek Chrząszczewski, Wykorzystanie światła słonecznego w ekspozycji symboliki chaczkaru ormiańskiego przy kościele Św. Mikołaja w Krakowie, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 36/37, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 2004, s. 46-47.
• Jacek Chrząszczewski, Kościół parafialny obrządku rzymsko- i ormiańskokatolickiego p.w. Wniebowzięcia Najśw. Panny Marii w Łyścu [w:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, red. naukowa Jan K. Ostrowski, część I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, t. 14, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2006, s. 207-219.
• Jacek Chrząszczewski, Adaptacja budynku dawnej podstacji elektrycznej przy ul. Biskupiej 1 w Krakowie na biuro architektoniczne i 2-poziomowe mieszkania, jako jeden z przykładów rewitalizacji dziedzictwa postprzemysłowego Małopolski [w:] VII Konferencja Naukowo-Techniczna „REW-INŻ’2006”, t. 2, Kraków: Politechnika Krakowska, 31 maja - 2 czerwca 2006, s. 19-33.
• Jacek Chrząszczewski: Ormianie polscy i ich chaczkar w Krakowie = The Polish Armenians and their khachkar in Cracow = Les Arméniens polonais et leur khatchkar à Cracovie = Die Polnischen Armenier und ihr Chatschkar in Krakau = Польские армяне и их хачкар в Кракове = Լեհաստանի հայերը և իրենց խաչքարը Կրակովում. Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 2007. ISBN 978-83-903157-9-9. LCCN 2008479424. OCLC 312240333.
• Jacek Chrząszczewski, Odbudowa ruin Opactwa Benedyktynów w Tyńcu i ich adaptacja do nowych funkcji / Wiederaufbau der Ruinen der Benediktinerabtei in Tyniec und ihre Anpassung an neue Funktionem [w:] Ruiny zabytków sakralnych – ochrona i adaptacja do nowych funkcji / Ruinen der Sakraldenmäler – Schutz und Anpassung an neue Funktionen, Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej / Tagungsband der internationalen wissenschaftlichen Konferenz. Gubin 6-8 listopada 2008 r. / Gubin 6.-8. November 2008, Wydawca / Herausgeber: Fundacja „Fara Gubińska – Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich”, Gubin 2008, s. 363-392.
• Jacek Chrząszczewski, Wybrane inwestycje górnicze i budowlane, prace konserwatorskie i restauratorskie oraz badania archeologiczne w Wieliczce w ostatniej dekadzie XX wieku i pierwszej dekadzie XXI wieku, „Renowacje i Zabytki”, Nr 1 (41) 2012, s. 32-59.
• Jacek Chrząszczewski, Kalwaria na Austeinie w Grazu, „Czasopismo Techniczne”, seria Architektura, 2-A/2012, zeszyt 7, rok 109, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2012, s. 29-49. [dostęp 2021-07-04].
• Jacek Chrząszczewski, Rewaloryzacja starego miasta i kopalni soli w Wieliczce w latach 1990-2015 [w:] Przeszłość dla przyszłości, t. 4, red. Ewa Węcławowicz-Gyurkovich, Elżbieta Waszczyszyn, Monografia 501, seria Architektura, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2015, s. 15-23.
• Jacek Chrząszczewski, Chaczkary, krzyże wotywne, epitafia, płyty nagrobne i pamiątkowe Ormian polskich jako materialne znaki pamięci o ludziach i ich czasach [w:] Znak – Symbol – Rytuał, tom 8: Misericordia Domini, red. Józef Marecki i Lucyna Rotter, Kraków: Wydawnictwo UNUM, 2016, s. 327-353.
• Jacek Chrząszczewski, Ochrona i restauracja dziedzictwa kulturowego Wieliczki w latach 1976-2017 [w:] Український Форум Реставрації: Музеї та реставрація у контексті збереження культурної спадщини: актуальні виклики сучасності. Збірник наукових праць міжнародної науково-практичної конференції, 06-07 червня 2017 р., м. Київ / Museums and Restoration as Instruments of Cultural Heritage Preservation: Present Day Challenges. International scientific and practical conference, June 06-07, 2017, Kyiv, Міністерство культури України (та інші), s. 8-14.
• Jacek Chrząszczewski, Kalwaria w Hernals (Wiedeń) [w:] Aspekty konserwatorskie i ekologiczne w ochronie krajobrazu, red. Katarzyna Hodor, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2019, cz. 2, s. 67-111. ISBN 978-83-65991-88-1. [dostęp 2021-07-04]