Jack Lemmon

amerykański aktor

Jack Lemmon (właśc. John Uhler Lemmon III; ur. 8 lutego 1925 w Newton, zm. 27 czerwca 2001 w Los Angeles) – amerykański aktor i muzyk, znany zarówno z ról dramatycznych, jak i komediowych[1].

Jack Lemmon
Ilustracja
Jack Lemmon (1968)
Imię i nazwisko

John Uhler Lemmon III

Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1925
Newton

Data i miejsce śmierci

27 czerwca 2001
Los Angeles

Zawód

aktor, muzyk

Współmałżonek

Cynthia Stone
(1950–1956; rozwód)
Felicia Farr
(1962–2001; jego śmierć)

Lata aktywności

1949–2001

Przez prawie 50 lat kariery wystąpił w około 80 filmach fabularnych, zarówno komediach, jak i dramatach. Dwukrotnie nagrodzony Oscarem; za drugoplanową rolę w filmie Mister Roberts (1955) i pierwszoplanową w filmie Ocalić tygrysa (1973) oraz dwukrotny laureat nagrody na festiwalu w Cannes.

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się w Newton w Massachusetts w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Mildred Burgess LaRue „Millie” Noel Lemmon i Johna Uhlera Lemmona II, prezesa firmy produkującej pączki[2][3]. Jego rodzina była pochodzenia irlandzkiego, szkockiego, niemieckiego, francuskiego, holenderskiego i walijskiego[4]. Uczęszczał do szkoły podstawowej John Ward Elementary School i Rivers School w Weston. Często źle się czuł jako dziecko, zanim skończył 10 lat, przeszedł trzy znaczące operacje na uszy. Zanim skończył 12 lat, spędził dwa lata w szpitalu. W 1943 ukończył Phillips Academy w Andover[5]. W czasie II wojny światowej służył w United States Navy[6]. W 1947 został absolwentem Harvard College przy Uniwersytecie Harvarda w Cambridge[5].

W 1947 studiował aktorstwo pod okiem trenerki Uty Hagen w HB Studio w Nowym Jorku[7]. Był także pianistą, który trenował w wieku 14 lat i nauczył się grać ze słuchu. Przez rok w Nowym Jorku pracował nieodpłatnie jako kelner i mistrz ceremonii w barze Old Knick na Second Avenue na Manhattanie. Grał również na pianinie w sali.

Kariera edytuj

W 1948 po raz pierwszy trafił na mały ekran jako Fred Stevens w serialu CBS Studio One. Rok później zadebiutował na kinowym ekranie w roli tynkarza w komedii Michaela Curtiza The Lady Takes a Sailor (1949) z udziałem Jane Wyman, Eve Arden i Toma Tully. Po tym, jak Lemmon na Broadwayu dostał główną rolę Leo Davisa w komedii Serwis pokojowy (1953)[8], łowca talentów dla Columbia Pictures przekonał go, by zamiast tego spróbował rozpocząć karierę w Hollywood[9].

Został szybko dostrzeżony w roli filmowca Pete’a Shepparda w komedii romantycznej George’a Cukora To może się zdarzyć każdemu (It Should Happen to You, 1954) z Judy Holliday. Jako Frank Thurlowe Pulver w komediodramacie wojennym CinemaScope Mister Roberts (1955), przy którym pracowało trzech reżyserów: John Ford, Mervyn LeRoy i Joshua Logan, otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego. Za kreację prezesa podupadającej firmy odzieżowej, Harry’ego Stonera, który przeżywa kryzys wieku średniego w dramacie Johna G. Avildsena Ocalić tygrysa (1973), zdobył Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.

Był ulubionym aktorem reżysera Billy’ego Wildera. Lemmon zagrał w 7 jego filmach: Pół żartem, pół serio (1959), Garsoniera (1960), Słodka Irma (1963), Szczęście Harry’ego (1966), Avanti! (1972), Strona tytułowa (1974), Najlepszy kumpel (1981).

Życie prywatne edytuj

7 maja 1950 poślubił Cynthię Boyd Stone, z którą miał syna Christophera (ur. 22 czerwca 1954). 4 grudnia 1956 doszło do rozwodu. 17 sierpnia 1962 ożenił się z aktorką Felicią Farr. Mieli córkę Courtney (ur. 7 stycznia 1966), której ojcem chrzestnym został Billy Wilder.

Śmierć edytuj

Zmarł 27 czerwca 2001 w Los Angeles w wieku 76 lat na raka jelita grubego[10].

Filmografia edytuj

 
Jack Lemmon (drugi z lewej) w filmie Pół żartem, pół serio, (1959)
 
Cass Elliot, Diahann Carroll i Jack Lemmon (1973)
 
Jack Lemmon (lata 90.)
 
Nagrobek Jacka Lemmona na Westwood Village Memorial Park Cemetery w Los Angeles

Nagrody edytuj

Przypisy edytuj

  1. Jack Lemmon Awards. AllMovie. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  2. Jack Lemmon Biography (1925-2001). Film Reference. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  3. Jack Lemmon (1925–2001). Find a Grave. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  4. Jack Lemmon What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-03-06]. (ang.).
  5. a b Jack Lemmon Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  6. Jack Lemmon (1925–2001). Biography.com. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  7. Jack Lemmon - Actors and Actresses. Film Reference. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  8. Jack Lemmon. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  9. Lucia Bozzola: Jack Lemmon Biography. AllMovie. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).
  10. Jack Lemmon, Academy Award Winning Actor, Dies at 76. „The New York Times”, 2001-06-28. [dostęp 2022-03-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj