Jadwiga Zappe
Jadwiga Zappe (ur. 8 kwietnia 1926 w Korościatynie, zm. 24 lipca 2020 we Lwowie) – polska wychowawczyni i działaczka społeczna, bibliotekarka, animatorka polskiego środowiska we Lwowie.
| Data i miejsce urodzenia |
8 kwietnia 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 lipca 2020 |
| Zawód, zajęcie |
bibliotekarka |
| Krewni i powinowaci |
siostra Irena Zappe |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Córka Alojzego, pracownika kolei, i Janiny zd. Juzwa, nauczycielki[1]. Dzieciństwo spędziła w Korościatynie, gdzie ojciec był naczelnikiem stacji kolejowej. W 1935 r. zamieszkała na stałe we Lwowie[2]. W czasie II wojny światowej należała do Armii Krajowej i kolportowała prasę podziemną. Jej najstarsza siostra, Maria została wywieziona przez Sowietów do Charkowa, a następnie w głąb Rosji. Dwie inne siostry, Aleksandra i Barbara w lipcu 1941 r. zostały zamordowane we wsi Leżanówka przez nacjonalistów ukraińskich. Po wcieleniu Lwowa do ZSRR Jadwiga pozostała w mieście. Zdała maturę i rozpoczęła studia z zakresu chemii na Politechnice Lwowskiej. Studiów jednak nie ukończyła, podejmując pracę bibliotekarki[3]. Od 1952 r. wraz z siostrą Ireną prowadziła przez dziesiątki lat w swoim mieszkaniu przy dawnej ul. Potockiego tajną pracę wychowawczą z dziećmi i młodzieżą z lwowskich rodzin, często ubogich i zaniedbanych[4][5]. Uczyła ich języka polskiego, historii i literatury oraz wartości patriotycznych i zasad wiary katolickiej. Była z tego powodu inwigilowana przez KGB. Próbowano też wytoczyć jej proces sądowy, ale wychowankowie stali w obronie obu sióstr.
Odznaczenia edytuj
Za swoją działalność Irena i Jadwiga w 2006 r. zostały odznaczone Krzyżami Kawalerskimi Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, które przyznał im prezydent RP Lech Kaczyński[5].
W 2008 r. otrzymały Nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej, przyznaną im przez Kapitułę Nagrody, działającą przy Instytucie Pamięci Narodowej[6].
W kwietniu 2016 r. Jadwiga Zappe została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, który przyznał jej prezydent RP Andrzeja Duda. Aktu wręczenia, w imieniu prezydenta, dokonał w grudniu tegoż roku w mieszkaniu rodziny Zappe we Lwowie min. Adam Kwiatkowski[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Janina Zappe Juzwa [online], geni_family_tree [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ film, dzień 1 – siostry Zappe [online], lwow.info, 7 grudnia 2008 [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ Odeszła Irena Zappe [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ Irena Zappe Jadwiga Zappe | Polacy na Wschodzie [online], polacynawschodzie.pl [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ a b Irena (1919–2013) i Jadwiga Zappe [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ 2008 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ Kancelaria Prezydenta RP, Spotkanie ministra Adama Kwiatkowskiego z Jadwigą Zappe [online], 22 grudnia 2016.