Jakub Redel

Jakub Redel
	; Jakub Redel
	Generał brygady
Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1769 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 1845 ; Warszawa
	Przebieg służby
Główne wojny i bitwy	Wojna polsko-rosyjska; Wojny napoleońskie
	Odznaczenia

Jakub Antoni Redel (ur. 20 lipca 1769 w Warszawie, zm. 20 kwietnia 1845 tamże) – artylerzysta Wojsk Koronnych i Litewskich I Rzeczypospolitej, oficer wojsk napoleońskich i Księstwa Warszawskiego, Szef Wydziału Artylerii i Inżynierów Ministerstwa Wojny w 1811 roku^[1], generał brygady wojsk Królestwa Kongresowego.

Zarys biografii edytuj

Redel pochodził z niemieckiej, katolickiej rodziny z Warmii, która przeniosła się do Warszawy w 1. poł. XVIII wieku. Pierwsze nauki pobierał u stołecznych ojców jezuitów. Mając lat 19 zaciągnął się do artylerii koronnej w stopniu kanoniera, a w wieku lat 23 został chorążym w artylerii litewskiej. W czasie wojny polsko-rosyjskiej roku 1792 brał udział już jako porucznik w bitwie pod Niemenczynem. Został kontuzjowany i wzięty do niewoli, w której trzymano go 3 lata. Po powrocie do Warszawy w roku 1796 zbiegł spod władzy pruskiej do Włoch, gdzie zaciągnął się w stopniu kapitana do artylerii konnej w armii gen. Massény stacjonującej w twierdzy Mantua, gdzie odznaczył się podczas oblężenia.

W późniejszych latach Redel był adiutantem marsz. Massény. Po powstaniu Księstwa Warszawskiego został pułkownikiem artylerii konnej, zaś w czasie wojny roku 1813 pełnił funkcję dowódcy artylerii 8. korpusu wojsk polskich. W czasie tej wojny został odznaczony orderem Virtuti Militari. Ciężko ranny w głowę, był świadkiem śmierci księcia Józefa. Po utworzeniu Królestwa Kongresowego otrzymał w roku 1816 awans na generała brygady i funkcję dowódcy artylerii pieszej. W powstaniu listopadowym nie wziął udziału.

Pochowano go na warszawskich Powązkach (kwatera 24-5-16)^[2]. Trudno dziś czytelny napis na nagrobku głosi (cytat według Szenica, zob. niżej): D.O.M. Jakób Redel ur. 20 lipca 1769 r., od r. 1788 kanonijer, od r. 1816 generał, dowódca artylerii pieszej b.woj.pol., orderów Św. Stanisława I klassy, Ś. Anny II klas. z brylantami, krzyża wojskowego polskiego i neapol. Ob. Sycylii i Legii Honor. kawaler, urzędnik ozdobiony znakiem honor. nieskazitelnej służby za lat XXXV. W kraju, w legionach i w różnych stronach Europy odbył kampanij 18, znosił rany i niewolę. Spoczął w Bogu dnia 20 kwietnia 1845 roku.

Jakub Redel od 1810 był żonaty z Karoliną z Dąbrowskich (1784-1864) i miał syna Władysława (1812-1877).

Działalność masońska edytuj

Był kandydatem na urząd w Wielkim Wschodzie Narodowym Polski, Namiestnikiem i Mistrzem Katedry w loży wolnomularskiej Świątynia Izis w 1811/1812 roku^[3].

Odznaczenia edytuj

Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari (1 stycznia 1808)
Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (22 sierpnia 1809)
Krzyż Kawalerski Orderu Obojga Sycylii^[4] (23 października 1813)
Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (28 października 1813)
Order Świętej Anny II. kl. z brylantami (17 października 1816)
Order Świętego Stanisława III kl. (17 października 1819)
Order Świętego Stanisława II kl. (5 października 1823)
Order Świętego Stanisława I kl.^[5] (24 maja 1829)
Znak Honorowy za 35 lat nieskazitelnej służby (1830)

Relacja Jakuba Redla o śmierci ks. Józefa Poniatowskiego edytuj

„Książę otoczony kilkunastu wojskowymi, pomiędzy którymi i ja byłem, szukał dogodnego miejsca do przeprawy. Długo krążyliśmy nad brzegiem, nareszcie w ogrodzie przez który ta rzeka płynie, trafiliśmy na miejsce, które się zdawało dobrém; a czasu tracić już nie można było, bo dochodziły nas krzyki zbliżających się nieprzyjaciół. Wskoczył książę w rzekę, i już się więcéj nie pokazał...! Podobno w tym skoku, popręg pękł, koń się przewrócił, i zgniótł jeźdzca. Widząc tak okropny koniec tego wojownika, dałem koniowi ostrogę, by stracić z oczu widok tego miejsca”^[6].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ Kalendarzyk Polityczny Chronologiczny i Historyczny na rok pański 1811 z Magistraturami Kraiowemi, Warszawa 1811, s. 184.
↑ Cmentarz Stare Powązki: REDLOWIE I PULIŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .
↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 291.
↑ Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 75
↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, nr 5, r. IX, Warszawa, sierpień 1930, s. 100.
↑ Wójcicki, Cmentarz Powązkowski pod Warszawą, t. I., s. 132.

Bibliografia edytuj

Zbigniew Zacharewicz, Redel Jakub [w:] „Polski Słownik Biograficzny”, t. XXX/1987
Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1790-1850, Warszawa 1979
Kazimierz Władysław Wóycicki. Cmentarz Powązkowski pod Warszawą, Warszawa 1855

[1] Kalendarzyk Polityczny Chronologiczny i Historyczny na rok pański 1811 z Magistraturami Kraiowemi, Warszawa 1811, s. 184.

[2] Cmentarz Stare Powązki: REDLOWIE I PULIŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .

[3] Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 291.

[4] Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 75

[5] Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, nr 5, r. IX, Warszawa, sierpień 1930, s. 100.

[6] Wójcicki, Cmentarz Powązkowski pod Warszawą, t. I., s. 132.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]