James Irwin
James Benson Irwin (ur. 17 marca 1930 w Pittsburghu, zm. 8 sierpnia 1991 w Glenwood Springs w stanie Kolorado) − amerykański astronauta, pułkownik United States Air Force. Ósmy człowiek, który stanął na powierzchni Księżyca.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1930 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 sierpnia 1991 |
| Narodowość | |
| Funkcja |
pilot modułu księżycowego |
| Łączny czas misji kosmicznych |
12 dni 7 godzin 11 minut |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
w symulatorze lądownika księżycowego LM
Wykształcenie oraz służba wojskowa edytuj
- 1947 – ukończył średnią szkołę (East High School) w Salt Lake City.
- 1951 – został absolwentem Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, otrzymując licencjat. W tym samym roku wstąpił do Sił Powietrznych. Szkolenie lotnicze odbył w bazach Hondo i Reese w Teksasie. Po jego zakończeniu służył jako pilot myśliwców.
- 1957 – uzyskał stopień magistra inżynierii lotniczej i nawigacji na Uniwersytecie Michigan.
- 1957–1960 – brał udział w lotach doświadczalnych naddźwiękowego myśliwca przechwytującego YF-12A w bazie Edwards w Kalifornii oraz próbach pocisku rakietowego AIM-47 w bazie Wright-Patterson w Ohio.
- 1960–1961 – ukończył wojskową szkołę dla pilotów eksperymentalnych (Experimental Flight Test Pilot School) w bazie Edwards.
- Grudzień 1963 – ukończył kurs w szkole wojskowych pilotów doświadczalnych (Air Force Aerospace Research Pilot School) w bazie Edwards.
- Ponadto ukończył kurs dla młodszych oficerów w Squadron Officer School. Został również absolwentem Air Command and Staff College.
- Przed przystąpieniem do Korpusu Astronautów NASA był szefem wydziału zamówień specjalnych (Advanced Requirements Branch) w Sztabie Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej.
- Lipiec 1972 – przeszedł do rezerwy w stopniu pułkownika.
Jako pilot wylatał 7015 godzin, z czego 5300 na samolotach z napędem odrzutowym.
Kariera astronauty edytuj
- 1963 – uczestniczył w trzecim naborze astronautów NASA. Został jednym z 34 finalistów. Po badaniach medycznych nie został jednak zakwalifikowany z uwagi na obrażenia odniesione w wypadku lotniczym w 1961 (złamanie obu nóg i wstrząśnienie mózgu).
- 4 kwietnia 1966 – zakwalifikował się do piątej grupy astronautów NASA (NASA 5).
- 1 czerwca 1968 – był członkiem dwuosobowej załogi wyznaczonej do pierwszych prób ciśnieniowych (LM Test Article 8 – LTA-8) modułu księżycowego LM.
- 1969 – należał do załogi wspierającej podczas misji Apollo 10. Został włączony do załogi rezerwowej lotu Apollo 12 i podstawowej – Apollo 15 (jako pilot modułu księżycowego).
- 27 lipca – 7 sierpnia 1971 – uczestniczył w wyprawie statku kosmicznego Apollo 15.
- Sierpień 1971 – otrzymał przydział do załogi rezerwowej ekspedycji Apollo 17.
- Maj 1972 – został trwale odsunięty od udziału w lotach kosmicznych wskutek skandalu wywołanego faktem sprzedaży przez astronautów z załogi Apolla 15 blisko czterystu okolicznościowych kopert ze znaczkami, które bez wiedzy NASA ostemplowali podczas pobytu na Księżycu.
- Lipiec 1972 – odszedł z NASA.
Apollo 15 edytuj
Podczas misji Apollo 15, która trwała od 26 lipca do 7 sierpnia 1971, był pilotem modułu księżycowego „Falcon”. Pozostałymi członkami wyprawy byli: David Scott – dowódca misji i Alfred Worden – pilot modułu dowodzenia „Endeavour”. 30 lipca 1971 Scott i Irwin wylądowali na Srebrnym Globie w rejonie tzw. szczeliny Hadleya, w okolicach księżycowych Apeninów. Astronauci po raz pierwszy byli wyposażeni w pojazd LRV, który umożliwiał im poruszanie się po powierzchni Księżyca. Dzięki niemu pokonali trasę liczącą ponad 27 km podczas trzech spacerów księżycowych. Przebywali ponad 18 godzin poza modułem LM: 31 lipca – ponad sześć i pół, 1 sierpnia – ponad siedem i 2 sierpnia – blisko pięć. 67 godzin po lądowaniu na Księżycu astronauci wystartowali w drogę powrotną do modułu „Endeavour”, zabierając ze sobą próbki gruntu o łącznej masie 77 kg i ponad 1000 fotografii.
7 sierpnia kapsuła Apollo 15 wodowała na Oceanie Spokojnym niespełna 2 km od jednostki ratowniczej – uderzeniowego okrętu desantowego USS „Okinawa”.
Po opuszczeniu NASA edytuj
- Po odejściu z NASA założył w Colorado Springs organizację religijną High Flight Foundation, której przewodniczył.
- W latach 80. XX wieku prowadził sześć wypraw na górę Ararat w poszukiwaniu Arki Noego. Twierdził, że z kosmosu dostrzegł jej fragment w tamtym rejonie. Jednakże podjęte ekspedycje nie potwierdziły jego obserwacji.
- Dwukrotnie odwiedził Polskę. Pierwszy raz w 1972[1] i ponownie w 1990[2].
Śmierć edytuj
8 sierpnia 1991 zmarł na zawał serca w szpitalu w Valley View w Glenwood Springs w Kolorado. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington.
Odznaczenia i nagrody edytuj
- Air Force Distinguished Service Medal
- Air Force Commendation Medal – dwukrotnie
- Air Force Outstanding Unit Award
- NASA Distinguished Service Medal
- Command Pilot Astronaut Wings
- United Nations Peace Medal
- Order Leopolda (Belgia, 1971)
- AIAA Haley Astronautics Award (1972)
Publikacje książkowe edytuj
- To Rule The Night (1973) – autobiografia
- More Than Earthlings (1983)
- More Than an Ark on Ararat (1985)
- Destination Moon (1989)
Dane lotu edytuj
| Lot kosmiczny, w którym uczestniczył James B. Irwin | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Data startu | Data lądowania | Statek kosmiczny | Funkcja | Czas trwania | |
| 26 lipca 1971 | 7 sierpnia 1971 | Apollo 15 | Pilot modułu księżycowego | 12 dni 7 godzin 11 minut i 53 sekundy | |
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 12 dni 7 godzin 11 minut i 53 sekundy | |||||
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Kalendarium UMK – Okres 1966–1975. Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. [dostęp 2013-04-17]. (pol.).
- ↑ „Astronautyka”. nr 3, s. 7, 1990.
Bibliografia edytuj
- Biografia na stronie NASA (ang.)
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)