Jan Baranowski (wojewoda sieradzki)
Jan Baranowski herbu Jastrzębiec (zm. przed 2 maja 1634 roku[1]) – wojewoda sieradzki w latach 16241632, kasztelan małogoski w latach 1619-1624, starosta przedborski, starosta czorsztyński, starosta nowokorczyński w latach 1624-1634, posiadacz dzierżawy Przasnysz w 1617 roku[2].
 Jastrzębiec | |
| Rodzina |
Baranowscy h. Jastrzębiec |
|---|---|
| Ojciec |
Maciej Baranowski, kasztelan biechowski |
| Matka |
Katarzyna |
| Żona |
Marianna Pieniążek |
| Dzieci |
Stanisław, Wojciech, Maciej |
Studiował w Monachium w 1602 roku i Braniewie[3].
Jako senator wziął udział w sejmach: 1626 (I), 1626 (II), 1627, 1628, 1632 (III)[4].
Rodzina edytuj
Pochodził z rodziny Baranowskich z Baranowa w powiecie kruszwickim[5] pieczętującej się herbem Jastrzębiec. Był synem Macieja Baranowskiego, kasztelana biechowskiego. Jego stryjem był Wojciech Baranowski, prymas Polski. Miał braci Albrychta (Olbrychta) i Macieja.
Kariera edytuj
- w latach 1610-1632 – sprawował urząd starosty przedborskiego,
- 1615-1616 – był starostą czorsztyńskim
- 3 października 1619 - został mianowany kasztelanem małogoskim i urząd ten pełnił do roku 1624,
- 1621 – po klęsce pod Cecorą a przed wyprawą chocimską ruszył z wojskiem wystawionym przez województwo sandomierskie[6] pod Lwów, gdzie stanął dopiero w październiku,
- 1624 – został wojewodą sieradzkim i nabył za konsensem królewskim starostwo nowokorczyńskie od Jana Gratusa Tarnowskiego (zm. 1626). Jako wojewoda sieradzki brał pilny udział w sejmikach sieradzkich w latach 1626 i 1627. Trzykrotnie[7] zostaje naznaczony przez sejm na komisarza w celu uspokojenia zatargów granicznych od strony Śląska.
- 1626-1629 – w czasie wojny polsko-szwedzkiej wystawił dwie chorągwie, chorągiew husarską i chorągiew kozacką,
- 1632 – w czasie interregnum, po śmierci Zygmunta III Wazy wystąpił na sejmiku w Szadku z projektem wybrania na króla Polski cudzoziemca, przez co ściągnął na siebie oburzenie szlachty, był elektorem Władysława IV Wazy z województwa sieradzkiego w 1632 roku[8].
- Zmarł w roku 1634. W kościele św. Katarzyny w Iwanowicach, w pobliżu chóru znajduje się płyta z ciemnego marmuru, która przedstawia rycerza w zbroi. Wyryty napis głosi, że jest to nagrobek Jana Baranowskiego, wojewody sieradzkiego.
Jan Baranowski był kolatorem kościoła w Żeleźnicy[9].
Z małżeństwa z Marianną Pieniążkówną z Krużlowej, dziedziczką na Marcinkowicach pozostawił trzech synów: Stanisława, Wojciecha i Macieja.
Przypisy edytuj
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 128.
- ↑ Lustracje województwa mazowieckiego XVII wieku. Cz. 1 1617-1620, wydała Alina Wawrzyńczyk, Wrocław 1968, s. 63.
- ↑ Marcin Broniarczyk, Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV, w: Kwartalnik Historyczny, R. 119, nr 2 (2012), s. 272.
- ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 36.
- ↑ Powiat kruszwicki powstał między 1422 a 1471 i przetrwał do XVIII wieku
- ↑ Jan Baranowski sam wystawił sześciu husarzy
- ↑ w latach 1627, 1629 i 1631
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
- ↑ Kościół w Żeleźnicy postawiono w miejscu, gdzie król Kazimierz Wielki spadł z konia i złamał nogę. Według legendy z pomocą zemdlonemu królowi przybył św. Mikołaj. Drewniany kościół spłonął w 1865 r. Obecny, murowany kościół wybudowano w latach 1869-1870
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- Polski Słownik Biograficzny, t. 1, s. 280
- K. Niesiecki, Herbarz polski, Lipsk 1839, t. 2, s. 61
- A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1899, t. 1, s. 100