Jan Karol Dolski

marszałek wielki litewski
(Przekierowano z Jan Dolski)

Jan Karol Dolski herbu Kościesza (ur. 1637, zm. 29 kwietnia 1695) – marszałek wielki litewski w 1691 roku, marszałek nadworny litewski w 1685 roku, podczaszy litewski w 1676 roku, krajczy litewski w 1670 roku, marszałek piński w latach 1666–1676, podkomorzy piński w 1662 roku, podstoli słonimski w 1656 roku[1], starosta piński, ekonom olicki[2].

Jan Karol Dolski
Herb
Kościesza (odm. Dolski Kniaź)
Rodzina

Dolscy herbu Kościesza

Data urodzenia

1637

Data śmierci

29 kwietnia 1695

Ojciec

Mikołaj Dolski

Matka

Helena Jelska

Żona

Anna Chodorowska, Elżbieta Ostroróg

Dzieci

Katarzyna Dolska[potrzebny przypis], ż. Michała Serwacego Wiśniowieckiego

W czasie potopu szwedzkiego, na czele własnej chorągwi wziął udział w bitwie pod Warszawą. Uczestniczył w kampaniach wojny polsko-rosyjskiej 1654-1667.

Poseł sejmiku wołkowyskiego na sejm 1661 roku[3]. Poseł sejmiku pińskiego powiatu pińskiego na sejm wiosenny 1666 roku[4]. Jako pułkownik wziął w 1666 udział w tłumieniu rokoszu Lubomirskiego. W latach 1667 i 1668 był posłem na Sejm. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[5]. Poseł sejmiku pińskiego na sejm nadzwyczajny abdykacyjny 1668 roku[3].

Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z województwa brzeskolitewskiego w 1669 roku[6]. W 1670 został krajczym wielkim litewskim. Był członkiem konfederacji kobryńskiej wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1672 roku[7]. Walczył w bitwie pod Chocimiem w 1673. Elektor Jana III Sobieskiego z powiatu pińskiego w 1674 roku[8]. Poseł na sejm koronacyjny 1676 roku[9]. Sejm tego roku przyznał mu gratyfikację w wysokości 20 000 złp za męstwo i odwagę. Poseł na sejm 1677 roku, sejm 1683 roku, poseł sejmiku pińskiego na sejm 1681 roku[10]. Na Sejmie 1678/1679 wybrany deputatem do rady przy boku króla. W 1685 mianowany marszałkiem nadwornym litewskim, a w 1691 marszałkiem wielkim.

Założył na Wołyniu miasteczko Nowy Dolsk, dzisiejszy Lubieszów, gdzie Dolski wzniósł drewniany pałac i kolegium pijarów[11].

Przypisy edytuj

  1. Urzędnicy centralni i dostojnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII w. Spisy, oprac. H. Lulewicz, A Rachuba, Kórnik 1994, s. 205.
  2. Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 157.
  3. a b Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 385.
  4. Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 484.
  5. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
  6. Svffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, Zgodnie na Naiaśnieyßego Michała Korybvtha, Obranego Krola Polskiego [....] Dnia dziewiętnastego Czerwca, Roku 1669, [b.n.s.]
  7. Leszek A, Wierzbicki, Akt konfederacji wojska litewskiego zawiązanej w Kobryniu 22 listopada 1672 roku, w: Res Historica, t. 21, Lublin 2005, s. 137–138.
  8. Volumina Legum. T. V. Petersburg, 1860, s. 161.
  9. Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 248.
  10. Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 595.
  11. Grzegorz Rąkowski: Wołyń. Przuszków: Rewasz, s. 76.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj