Jan Jurjewicz Zabrzeziński

marszałek wielki litewski, wojewoda trocki

Jan Jurjewicz Zabrzeziński herbu Leliwa (ur. 1437, zm. 2 lutego 1508) – marszałek hospodarski od 1482, kasztelan trocki od 1492, namiestnik nowogródzki od 1496-1498, wojewoda trocki 1487-1498, marszałek wielki litewski w latach 1498-1505, właściciel Międzyrzeca Podlaskiego.

Jan Jurjewicz Zabrzeziński
Herb
Leliwa
Rodzina

Zabrzezińscy

Data urodzenia

1437

Data i miejsce śmierci

2 lutego 1508
Grodno

Ojciec

Jerzy Zabrzeziński

Żona

Anna Nasuta

Dzieci

Jan Janowicz Zabrzeziński
x 1. Zofia Radziwiłłówną, c. Mikołaja
2. Barbara Kieżgajło c. Stanislawa
Jadwiga Zabrzezińska
x Jerzy Iwanowicz Ilinicz
Jerzy Zabrzezinski
x Ludmiła Orszanka

Życiorys edytuj

24 lipca 1499 roku podpisał w Wilnie akt odnawiający unię polsko-litewską[1].

W czasie najazdu chana krymskiego Mengli I Gireja na Litwę w roku 1500 oddziały tatarskie dotarły aż na Podlasie. Właściciel miasta wojewoda trocki Jan Zabrzeziński nie tylko zorganizował obronę, ale zdążył w porę przybyć z odsieczą. Tradycja miejscowa w Międzyrzecu do XIX wieku przekazywała legendę, iż przy moście na Piszczce została rozbita horda tatarska i dlatego most ten do czasów obecnych międzyrzeczanie nazywają Hordowym Mostem.

Był sygnatariuszem unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku[2]. Zwolennik unii mielnickiej. Po jej odrzuceniu w Brześciu w 1505 roku stracił wszystkie urzędy. Podpisał konstytucję Nihil novi na sejmie w Radomiu w 1505 roku[3].

Prawdopodobnie ufundował monaster św. Onufrego w Jabłecznej, chociaż z powodu zaginięcia dokumentów fundacyjnych nie da się tego faktu całkowicie potwierdzić[4][5].

Zamordowany skrytobójczo w Grodnie z rozkazu kniazia Michała Glińskiego, który przeszedł na stronę Moskwy[6].

Poślubił Annę Nasutę h. Rawicz, jedyną córkę Jana (zm. 1484), kasztelana drohickiego, starosty kamienieckiego, drohickiego, brzeskiego i grodzieńskiego, dziedzica Niemojek w ziemi drohickiej, i Korczewskiej. Anna Nasuta wniosła w posagu pokaźne dobra, w tym Niemojki[7].

Dzieci Jana Zabrzezińskiego z Anną:

Przypisy edytuj

  1. Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 127.
  2. Akta unji Polski z Litwą, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 146.
  3. Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
  4. G. Kuprianowicz, K. Leśniewski: Monaster św. Onufrego w Jabłecznej. Jabłeczna: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska, 1995, s. 24. ISBN 83-901221-2-X.
  5. ks. S. Żeleźniakowicz: Istorija Jabłoczinskogo Swiato-Onufrijewskogo Monastyria. T. I. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2006, s. 53. ISBN 978-83-60311-03-5.
  6. Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1996, s.9, ISBN 978-83-211-0730-1; Wojciechowski Z., Zygmunt Stary (1506-1548), Warszawa 1979, PIW,ISBN 83-06-00105-2, s. 77.
  7. Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań, M.Kietliński et al. (red.), Białystok 2005, s. 33
  8. Jan Zabrzeziński h. Leliwa, Wielka Genealogia Minakowskiego http://wielcy.pl/wgm/?m=NG&t=PN&n=8.72.63