Jan Mrózek (ur. 25 września 1913 r. w Wędryni, zm. 15 kwietnia 1945 r. w Stein an der Donau[1][2]) – polski działacz ruchu oporu w czasie II wojny światowej.

Mrózek, wychowany w polskiej tradycji patriotycznej, odznaczał się doskonałą pamięcią i świetnie władał językiem niemieckim. W czasie II wojny światowej był członkiem sieci wywiadu dalekiego zasięgu (kryptonim „Stragan”) Komendy Głównej AK. Od sierpnia 1942 r. w Wiedniu był szefem (po Karolu Trojanowskim) grupy „WO-1 Południe” tej siatki, działającej na ogromnym obszarze od Bawarii przez Czechy i Austrię po Słowację. Posługiwał się pseudonimami „Jan”, „Jaś” i „Iwan Biełyk”. Wśród ok. 200 agentów grupy było wielu pochodzących ze Śląska, a zwłaszcza ze Śląska Cieszyńskiego, w tym jego siostra – Ewa Pilch. Aresztowany przez hitlerowców w marcu (lub kwietniu[2]) 1943 r. i po długim procesie skazany na karę śmierci, został osadzony w więzieniu Margarethen w Wiedniu. Zginął dosłownie w przeddzień wyzwolenia, rozstrzelany na dziedzińcu więzienia w zamku Stein an der Donau m.in. wraz z ze swoim współpracownikiem z wywiadu, a wcześniej wybitnym taternikiem – Karolem Englischem.

Przypisy edytuj

  1. Opfersuche: Johann Mrozek [online], Dokumentationsarchiv des österreichischen Widerstandes [dostęp 2024-04-01] (niem.).
  2. a b Jan Mrózek (1913-1945), [w:] Wojciech Święs, Cieszyńscy Żołnierze Niepodległości : wystawa w ramach Obchodów 100-lecia Wymarszu Legionu Śląskiego [pdf], 2014, s. 17 [dostęp 2024-04-29].

Bibliografia edytuj

  • Guziur Oswald, Starczewski Mieczysław: „Lido i Stragan” – Ślązacy w wywiadzie AK, wyd. Olza, Czeski Cieszyn 1992.
  • Sęk Alicja: O co w czasie II wojny światowej walczyli zaolziańscy Polacy, w: „Zaolzie. Polski Biuletyn Informacyjny”, Nr 6/2006 (30) (www.zaolzie.org).