Jan Namysł
Jan Namysł, ps. Czaszka, Jan, Jaś (ur. 23 maja 1882 w Odolanowie, zm. 7/8 lipca 1942 w okolicach Poznania) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, powstaniec wielkopolski, członek Związku Walki Zbrojnej, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
.jpg)
| |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 maja 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7/8 lipca 1942 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1928 i 1939–1942 |
| Siły zbrojne |
Armia Cesarstwa Niemieckiego |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
komendant PKU |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 23 maja 1882 w Odolanowie, w rodzinie Jakuba i Praksedy z Groblewiczów[1][2]. W 1902 ukończył studium nauczycielskie. Odbył służbę wojskową w armii niemieckiej, gdzie ukończył szkołę oficerów rezerwy. Po jej zakończeniu, do sierpnia 1914 kierował szkołą ludową w Gierłachowie. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany. Walczył na francuskim froncie zachodnim. W 1916 został awansowany do stopnia podporucznika.
Po zakończeniu walk powrócił do Gierłachowa. Od grudnia 1918 brał udział w powstaniu wielkopolskim, gdzie dowodził kolejno: 1 Krzywińską kompanią powstańczą, I batalionem garnizonowym w Kościanie, III batalionem 7 pułku Strzelców Wielkopolskich oraz 8 pułkiem Strzelców Wielkopolskich, przemianowanym w grudniu 1919 roku na 62 pułk piechoty. W 1919 roku został awansowany kolejno na stopnie porucznika, kapitana.
15 lutego 1920 został dowódcą 155 pułku piechoty wielkopolskiej, na którego czele walczył na wojnie z bolszewikami[3][4]. 15 lipca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii niemieckiej[5]. W 1921 służył w 73 pułku piechoty[6]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 327. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 73 Pułk Piechoty[7]. W latach 1922–1923 był komendantem PKU Gostyń (do 26 maja 1922 z tymczasową siedzibą w Krotoszynie), a następnie komendantem PKU Jarocin, pozostając oficerem nadetatowym 70 pułku piechoty w Jarocinie[8][9][10]. 12 kwietnia 1927 mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 21. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. Z dniem 31 grudnia 1928 został przeniesiony w stan spoczynku[12]. Po zakończeniu służby zamieszkał w Poznaniu.
Latem 1939 został ponownie zmobilizowany. Podczas kampanii wrześniowej pełnił funkcję komendanta obozu jenieckiego w Warszawie. Po kapitulacji stolicy powrócił do Poznania. Tam, wiosną 1940 rozpoczął działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej. Od kwietnia do września 1941 pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Poznań–Miasto ZWZ (kryptonim „Delta”). Aresztowany przez gestapo we wrześniu 1941[13], został osadzony w poznańskim Forcie VII. Został zamordowany przez Gestapo w okolicach Poznania, najprawdopodobniej 7/8 lipca 1942 roku.
Rodzina edytuj
8 lutego 1909 roku zawarł związek małżeński z Magdaleną Handschuh (ur. 9 czerwca 1895), z którego miał troje dzieci: Alfreda (1912–1940), Florentynę (ur. 14 kwietnia 1917) i Jana Henryka (ur. 8 stycznia 1918).
Porucznik piechoty Alfred Bernard Henryk Namysł został zamordowany w Charkowie[14]. 5 sierpnia 1933 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1933 roku i 85. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a minister spraw wojskowych wcielił do 65 pułku piechoty w Grudziądzu[15]. W marcu 1939 pełnił służbę w 77 pułku piechoty w Lidzie na stanowisku dowódcy plutonu Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 19 DP.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4723[16][17]
- Krzyż Niepodległości – 27 czerwca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[18], w zamian za uprzednio (9 listopada 1932) nadany Medal Niepodległości[19][1][20]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[21][22]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-15]..
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 103.
- ↑ Rozkaz Nr 13 Dowództwa Frontu Wielkopolskiego z dnia 4 lutego 1920 roku, Dział II Personalny, § 19 i rozkaz Nr 21 Dowództwa Frontu Wielkopolskiego z dnia 29 lutego 1920, Dział II Personalny, § 11.
- ↑ Przyjemski 1929 ↓, s. 9.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, s. 600.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 201.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 32.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 325, 402, 1465.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 288, 346, 1333.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 167.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 117.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
- ↑ Spotkanie pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Poznaniu. [w:] Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wielkopolska, nr 2 (89), s. 15 [on-line]. akwielkopolska.pl, czerwiec 2012. [dostęp 2016-10-14].
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 365.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 sierpnia 1933 roku, s. 159, 164.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922, s. 101.
- ↑ Przyjemski 1929 ↓, s. 30.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-15]..
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-15]..
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Tadeusz Przyjemski: Zarys historii wojennej 73-go Pułku Piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Namysł, Jan. www.dws-xip.pl. [dostęp 2016-10-14]. (pol.).
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.