Wikipedia

Jan Raczyński (wojskowy)

Jan Raczyński (ur. 14 lutego 1893 w Jackowie[1], zm. w grudniu 1959 w Głownie) – polski wojskowy, sierżant zawodowy Wojska Polskiego, szef 3 kompanii w 31 pułku Strzelców Kaniowskich w latach 1933[2]–1939.

Jan Raczyński
sierżant sierżant
Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1893
Jacków

Data i miejsce śmierci

1959
Głowno

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Brązowy Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka legionu puławskiego

Życiorys edytuj

Syn Jana i Bronisławy. Małżonka Stanisława. Dzieci: Genowefa i Zygmunt. Wyznania: rzymskokatolickiego. Do roku 1914 pracował przy ojcu we wsi Tuliszków pow. Konin jako młynarz[potrzebny przypis].

W grudniu 1914 r. wstąpił ochotniczo do Legionu Puławskiego (I Legion Polski), przydzielony do 4. kompanii kapitana Witolda Komierowskiego[3][4].

Z Legionem Puławskim w 1915 roku walczył we wszystkich bitwach, jakie tylko Legion staczał, m.in.: 19/20 maja 1915 r. pod Pakosławiem[5], 15 czerwca 1915 r. pod Michałowem[5], 17 lipca 1915 r. pod Władysławowem[5]. 20 lipca pod Kolonią Chechelską, a 20 sierpnia pod Nurcem-Stacją, gdzie Legion poniósł olbrzymie straty. W walkach o stację nie licząc ciężko rannych Legion stracił 188 żołnierzy[6]. 24 sierpnia stoczył bój pod Czeremchą[5], w wyniku czego z batalionu pozostaje tylko 150 żołnierzy. 10 września Legion zlikwidował zdobyty przez Niemców przyczółek mostowy na rzece Zelwiance. Po bitwie pod Zelwą[5] we wrześniu 1915 r. pozostał wśród 112 ocalałych z ponad tysiąca rozpoczynających walkę w marcu tegoż roku.

Brał udział we wszystkich bitwach Legionu później Brygady Strzelców Polskich[5][4] następnie w lutym 1917 r.przeszedł automatycznie do 2 kompanii I pułku strzelców I Dywizji Strzelców Polskich[5][4].

W styczniu 1917 r. za zasługi bojowe, awansowany do stopnia kaprala – dowódcy drużyny.

W roku 1917 walczył pod Stanisławowem cyt: „który był broniony przez Legion przeciwko Moscalom i Niemcom”.[5] W bitwie pod wsią Czabarówką dnia 15 lipca 1917 r.[4], jako osłona flankowa, dostał się do niewoli. 2 października 1918 r. zbiegł z niewoli niemieckiej. Przez Czechosłowację przedostawał się do Krakowa[5].

Nadano prawo kapralowi Janowi Raczyńskiemu do noszenia Znaku Legionowego Nr 116 – jako uczestnikowi walk Legionu o niepodległość i zjednoczenie Ojczyzny[7]!

Za walkę na rzecz odzyskania Niepodległości w szeregach I Legionu Polskiego (tzn. Legionu Puławskiego) odznaczony Medalem Niepodległości. Od tej decyzji składał odwołanie wnosząc o przyznanie za 3-letnią walkę frontową Krzyża Niepodległości.

„Odznaczeniem tym czuję się częściowo zadowolonym za co składam podziękę, jednakże równocześnie uważam, że ze wzg na przebyty o okresie służby wojskowej podczas Wojny Światowej czas służby frontowej w porównaniu do mych kolegów, jetem pokrzywdzonym, bowiem niektórzy z takowych nawet nie biorąc udziału w walkach frontowych osiągnęli odznaczenia Krzyżem Niepodległościowym, a nawet Krzyżem z Mieczami”[8].

8 listopada 1918 r. wstąpił ochotniczo do odtwarzanego w Krakowie 5 pułku Piechoty Legionów im. Józefa Piłsudskiego[9].

Po kilku dniach wraz z II batalionem wyjeżdżał na obronę Lwowa[5]. W roku 1919 walczył o Wilno[5] i Lidę[5]. Na początku roku 1920 walczył o Dyneburg[5] (Dźwińsk) oraz w innych miejscowościach Łotwy. W maju został przerzucony do Kijowa[5]. Stale pełnił funkcje liniowe. Brał udział we wszystkich walkach, jakie tylko pułk staczał. 16 sierpnia 1920 – brał udział wraz z pułkiem w kontrofensywie znad Wieprza, we wrześniu Bitwa Niemeńska[9] i ponownie Lida[9].WNIOSEK NA ODZNACZENIE KRZYŻEM WALECZNYCH W MYŚL ROZPORZĄDZENIA ROP Z DN 11 sierpnia 1920 r. Cyt:

„W bitwie pod m. Sidrą dnia 7 IX 1920 kiedy nieprzyjaciel rozbił naszą atakującą grupę, plutonowy Raczyński zebrał wokół siebie rozbitków dwu kompanii uchodzących z pola, z powodu braku amunicji i poprowadził ich do kontrataku na bagnety, którego bolszewicy nie wytrzymali i musieli się cofnąć. Dzięki własnej odwadze i inicjatywie plut. Raczyński oddziałem [przytrzymanym] zajął lukę, która się wytworzyła podczas chwilowego odwrotu, nawiązał łączność między grupą atakującą, przez co przyczynił się znacznie do wycofania nieprzyjaciela.”

Awansowany na stopień sierżanta 1 XII 1920 r. Po powrocie pułku z pola został bezterminowo urlopowany, w dniu 31 grudnia 1920 r.[potrzebny przypis]

Po demobilizacji pracował dla Służb Inżynieryjno-Saperskaich (Dział Administracji Wojska Polskiego) w Składzie Materiałów Inż. Saperskich w Łodzi, jako magazynier. Po likwidacji składów w roku 1923, zajmował się handlem manufaktury[potrzebny przypis].

W dniu 4 stycznia 1928 r. powtórnie wstąpił do Wojska Polskiego, w charakterze podoficera zawodowego w 31 pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi. Przydzielony do 3. kompanii jako zastępca dowódcy plutonu. Następnie od 1 kwietnia 1933 r., szef 3 kompanii – 31 pp[potrzebny przypis].

We wrześniu 1939 r. brał udział w walkach obronnych i przemierzał cały szlak bojowy pułku, tzn.: reduta obronna nad Wartą w rejonie Mnichowa w dn 1 XI 1939 r.[10], zwycięska bitwa Mszczonowska dnia 11 września 1939 r[10][11], zwycięskie potyczki na tyłach niemieckiej 46 DP, ostateczne rozbicie 31 pp w okolicach Kozienic, dnia 18 września 1939 r.[11][10]. Po wojnie prześladowany przez komunistyczne władze[potrzebny przypis]. Pochowany na cmentarzu Katedralnym w Łowiczu.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2017-11-18].
  2. ↑ a b WBH sygn CAW: KZ-10-723, Wniosek o odznaczenie Brązowy Krzyż Zasługi, (data objęcia stanowiska Szefa Kompanii.), 1 kwietnia 1933.
  3. ↑ WBH syg CAW: Jan Raczyński HN -16.03.1937, Spisy imienne Legionu Puławskiego, Brygady Strzelców i rozkaz L 189 z dn 15 VII 1917 r. I Dyw., 15 lipca 1917.
  4. ↑ a b c d WBH sygn CAW: Raczyński Jan HN-16.03.1937, Poświadczenie służby. Archiwum Wojskowe. Fort Legionów ul. Zakroczymska Nr 183, 27 listopada 1933.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n WBH sygn CAW: Raczyński Jan HN -16.03.1937, Życiorys, Łódź, 16 maja 1931.
  6. ↑ Edward Kospath-Pawłowski, Pakosław 1915, 1993, str 78, ISBN 83-11-08234-0.
  7. ↑ WBH sygn CAW: Raczyński Jan HN-16.03.1937, Odpis. Rozkaz do I-szego Polskiego Korpusu nr 260 par 5 dn. 5 VII 1918 r. Podpis: Dowódca Legionu Gen podporucznik (-) Rządkowski, 5 lipca 1918.
  8. ↑ WBH sygn. CAW: Raczyński Jan HN-16.03.1937, Prośba. Do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległościowego., 11 maja 1937.
  9. ↑ a b c WBH sygn CAW: Raczyński Jan KW 99/R-60, Wniosek o odznaczenie Krzyżem Walecznych, 24 listopada 1920.
  10. ↑ a b c Piotr Aleksander Kukuła, Maszerują strzelcy, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1972.
  11. ↑ a b Witold Jarno, Strzelcy Kaniowscy w latach 1919–1939, Warszawa 2004, ISBN 83-88542-69-9.
  12. ↑ Rozkaz I Dywizji Piechoty Legionów nr 23/21, WBH sygn CAW: Raczyński Jan KZ-10-723, 1937.
  13. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. ↑ WBH sygn CAW: Raczyński Jan KZ-10-723, Wniosek o odznaczenie: Brązowy Krzyż Zasługi, Rozkaz 10 Dywizji Piechoty Nr 83/28, 1937.
  15. ↑ a b WBH sygn CAW: Raczyński Jan HN-16.03.1937, Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości – Pismo., 31 maja 1937.
  16. ↑ WBH CAW, Dziennik Personalny 12/29, 1929.

Bibliografia edytuj

  • Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  • WBH / CAW (Wojskowe Biuro Historyczne / Centralne Archiwum Woskowe.) Wnioski o odznaczenia. Dokumenty z teczki personalnej. Inne.
  • Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa. Zakłady Graficzno-Wydawnicze „Książka”, 1921.
  • Edward Kospath-Pawłowski, Pakosław 1915, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1993, ISBN 83-11-08234-0, OCLC 69555623.
  • Witold Jarno, Strzelcy Kaniowscy w latach 1919–1939, Warszawa: „Trio”, 2004, ISBN 83-88542-69-9, OCLC 830633444.
  • Monitor Polski
  • Piotr Aleksander Kukuła: Maszerują strzelcy, Wydawnictwo Łodzkie.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Raczyński_(wojskowy)&oldid=72666937”