Wikipedia

Jan Szyszko

polski polityk, leśnik, nauczyciel akademicki

ⓘJan Feliks Szyszko (ur. 19 kwietnia 1944 w Starej Miłośnie[1], zm. 9 października 2019[2] w Warszawie[3]) – polski leśnik, nauczyciel akademicki oraz polityk. Profesor nauk leśnych. W latach 1997–1999 minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka, w latach 2005–2007 minister środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, w latach 2015–2018 minister środowiska w rządach Beaty Szydło oraz Mateusza Morawieckiego, poseł na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji (2005–2019).

Jan Szyszko
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 kwietnia 1944
Stara Miłosna

Data i miejsce śmierci

9 października 2019
Warszawa

Minister środowiska
Okres

od 16 listopada 2015
do 9 stycznia 2018

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Maciej Grabowski

Następca

Henryk Kowalczyk

Minister środowiska
Okres

od 31 października 2005
do 7 września 2007
i ponownie od 11 września 2007 do 16 listopada 2007

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Tomasz Podgajniak

Następca

Maciej Nowicki

Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa
Okres

od 31 października 1997
do 19 października 1999

Przynależność polityczna

Porozumienie Centrum

Poprzednik

Stanisław Żelichowski

Następca

Antoni Tokarczuk

podpis
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Jan Szyszko (2008)
Jan Szyszko w Sali Posiedzeń Sejmu
Jan Szyszko i kardynał Gerhard Ludwig Müller
Jan Szyszko i Siim Valmar Kiisler
Jan Szyszko uhonorowany na „Skale Ekologów” w Darłowie
Grób Jana Szyszki w Starej Miłośnie

Życiorys edytuj

Wykształcenie i praca naukowa edytuj

W 1966 ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, na której uzyskał następnie stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego nauk leśnych (odpowiednio w 1972 i 1984[4]). W 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora[5].

W latach 1993–1994 pełnił funkcję dyrektora Krajowego Zarządu Parków Narodowych w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w SGGW i kierownikiem Katedry Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu. Był współtwórcą i kierownikiem Pracowni Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych. Zasiadał w Komitecie Ekologii Polskiej Akademii Nauk. Wykładał także w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[6].

Był autorem ponad stu publikacji naukowych z zakresu użytkowania zasobów przyrodniczych i ekologii. Założył i prowadził prywatną stację naukowo-badawczą dla studentów krajowych i zagranicznych, przeznaczoną do prowadzenia badań nad podnoszeniem zdrowotności lasów i wykorzystaniem zasobów przyrodniczych dla rozwoju gospodarczego. Był jednym z założycieli i prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski[7].

W działalności naukowej zajmował się dynamiką liczebności populacji i regeneracją systemów leśnych. W swoich badaniach jako wskaźniki (bioindykatory) zmian zachodzących w środowisku wykorzystywał chrząszcze z rodziny biegaczowatych (Carabidae). Był dostarczycielem okazu, na podstawie którego opisano dla nauki jeden z gatunków z rodzaju Trechusa. Posiadał w swojej prywatnej kolekcji ponad 50 tysięcy egzemplarzy owadów, w tym ponad tysiąc przedstawicieli gatunków z rodziny biegaczowatych. Okazy te pozyskano podczas wielu wypraw i podróży po Europie (m.in. z Turcji, Bułgarii, a także z Polski)[8].

Działalność polityczna edytuj

Od 1987 był radnym i członkiem prezydium Miejskiej Rady Narodowej podwarszawskiej gminy Wesoła[9]. W 1990, po utworzeniu samorządu gminnego, uzyskał mandat radnego tej miejscowości[10][11].

Od 1991 był działaczem Porozumienia Centrum, a od 1996 wiceprezesem zarządu głównego tej partii. W wyborach prezydenckich w 1995 pełnił funkcję szefa krajowego komitetu wyborczego Adama Strzembosza. Bez powodzenia kandydował do Sejmu w okręgu podwarszawskim – z listy PC w 1993[12] oraz z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność w 1997[13]. Był utożsamiany z kręgiem polityków bliskich Radiu Maryja[14].

Od 31 października 1997 do 19 października 1999 zajmował stanowisko ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka[15]. Następnie sprawował funkcję sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Był pełnomocnikiem rządu do spraw Konwencji Klimatycznej i prezydentem V Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ (1999–2000)[16]. W latach 2001–2005 zasiadał w Trybunale Stanu[17] z rekomendacji Prawa i Sprawiedliwości.

Od 2001 należał do Prawa i Sprawiedliwości. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku bez powodzenia kandydował do Sejmu z okręgu pilskim (otrzymał 4108 głosów)[18]. W wyborach w 2005 uzyskał liczbą 7042 głosów mandat posła na Sejm V kadencji z okręgu podwarszawskiego[19].

Od 31 października 2005 do 7 września 2007 i od 11 września 2007 do 16 listopada 2007 sprawował urząd ministra środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego. Pomiędzy tymi okresami był sekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska i kierownikiem tego resortu. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 15 623 głosy[20]. Wszedł w skład Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

W wyborach w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 13 636 głosów[21]. W wyborach w 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 15 015 głosów[22].

16 listopada 2015 powołany na ministra środowiska w rządzie Beaty Szydło[23]. 11 grudnia 2017 objął to samo stanowisko w nowo utworzonym rządzie Mateusza Morawieckiego[24]. 9 stycznia 2018 został odwołany z funkcji ministra[25]. W wyborach parlamentarnych w 2019 ponownie został zarejestrowany jako kandydat z listy PiS do Sejmu i prowadził kampanię wyborczą, jednak zmarł cztery dni przed dniem głosowania[26]. Jego pogrzeb odbył się 16 października 2019 w Starej Miłośnie[27].

Krytyka edytuj

Jego niektóre decyzje jako ministra środowiska często były przedmiotem krytyki[15], w tym głównie środowisk proekologicznych[28].

W 2006 wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji obwodnicy Augustowa przez Dolinę Rospudy[15] w wariancie uważanym przez niektórych aktywistów ekologicznych za bardziej szkodliwy dla środowiska naturalnego[29]. Wydane przez niego rozporządzenie z 2007 ustanowiło na terenie Polski najbardziej restrykcyjne normy hałasu w Unii Europejskiej[30]. Zdaniem ekspertów na skutek jego obowiązywania w latach 2008–2012 przy nowo wybudowanych drogach powstawały nieuzasadnione ekrany dźwiękochłonne. Normy te zostały podniesione w 2012 pod wpływem raportu Najwyższej Izby Kontroli[31].

Przedmiotem krytyki była też ustawa z 16 grudnia 2016, zwana niekiedy w mediach jako lex Szyszko[32], uchwalona przez Sejm podczas kryzysu sejmowego w Sali Kolumnowej[33][34]. Zwiększyła ona uprawnienia właścicieli nieruchomości do usuwania rosnących na nich drzew i krzewów. Ustawa, uchwalona w błyskawicznym tempie i bez konsultacji społecznych, doprowadziła do nadmiernej wycinki drzew[35]. Pod wpływem nacisku społecznego i protestów została ona zmieniona w maju 2017[36][37]. Według szacunków Zbigniewa Karaczuna z Katedry Ochrony Środowiska SGGW przez kilka miesięcy jej obowiązywania mogło zostać wyciętych 3 mln drzew[38].

Krytykowano również wprowadzenie masowej wycinki z użyciem ciężkiego sprzętu w Puszczy Białowieskiej[39][40]; w lipcu 2017 Komisja Europejska wystąpiła przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE, wskazując, że prowadzona wycinka drzew stanowiła poważne zagrożenie integralności obszaru Natura 2000, nie była zgodna z celami ochrony Puszczy Białowieskiej i przekraczała środki, jakich można używać do zapewnienia zrównoważonego użytkowania lasu[41]. W kwietniu 2018 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wycinka ta była niezgodna z prawem unijnym[42].

Życie prywatne edytuj

Syn Jana (zm. 1987)[43] i Eleonory (zm. 1990)[44].

Był żonaty, miał dwie córki[45]. Pochowany na cmentarzu parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Starej Miłośnie (sektor D, rząd 21, grób 20)[46].

Wyniki wyborcze edytuj

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1993 Porozumienie Centrum Sejm II kadencji nr 2 888 (0,33%) [12]
1997 Akcja Wyborcza Solidarność Sejm III kadencji 2858 (1,01%) [13]
2001 Prawo i Sprawiedliwość Sejm IV kadencji nr 38 4108 (1,60%) [18]
2005 Sejm V kadencji nr 20 7042 (2,22%) [19]
2007 Sejm VI kadencji 15 623 (3,39%) [20]
2011 Sejm VII kadencji 13 636 (3,03%) [21]
2015 Sejm VIII kadencji 15 015 (3,06%) [22]

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie edytuj

Jan Szyszko otrzymał następujące odznaczenia i wyróżnienia:

W 2022 odsłonięto pomnik Jana Szyszki w Jarocinie[51].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jan Szyszko [online], sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  2. ↑ Wiktor Ferfecki, Zmarł Jan Szyszko. Kalendarz miał wypełniony do wyborów, rp.pl, 9 października 2019 [dostęp 2020-09-19].
  3. ↑ Jan Szyszko [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2021-10-12].
  4. ↑ Prof. dr hab. Jan Feliks Szyszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-09-19].[martwy link]
  5. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 czerwca 2001 r. nr 115-10-01 o nadaniu tytułu naukowego profesora (M.P. z 2001 r. nr 22, poz. 362).
  6. ↑ Profesorowie wykładający w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu [online], wsksim.edu.pl [dostęp 2015-06-01].
  7. ↑ W obronie Polskich Lasów Państwowych, naszdziennik.pl, 3 listopada 2010 [zarchiwizowane 2019-10-09].
  8. ↑ Jan Ołdakowski, W obronie żuka – wywiad z Janem Szyszko Ministrem Ochrony Środowiska 19/11/1998, Warszawa: NFOŚiGW, grudzień 1998, s. 2.
  9. ↑ a b Artur Bartkiewicz, Jan Szyszko: Od entomologa po pogromcę drzew [online], rp.pl, 11 marca 2017 [dostęp 2017-08-08].
  10. ↑ Maciej Jarkowiec, Zagadki Jana Szyszki, czyli powrót krwawego myśliwego [online], wyborcza.pl, 16 stycznia 2016 [dostęp 2017-02-27].
  11. ↑ Minister z pogranicza człowieka i przyrody [online], wp.pl, 8 grudnia 2005 [dostęp 2017-02-27].
  12. ↑ a b Poland – candidate data, University of Essex [zarchiwizowane 2015-02-26] (ang.).
  13. ↑ a b Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620).
  14. ↑ Magdalena Chrzczonowicz, Karczewski: „Rydzyk nie jest politykiem, jest wspaniałym człowiekiem” [online], oko.press, 7 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-07].
  15. ↑ a b c Kpią z nowego ministra środowiska: Dał się nabrać na chemitrails. SYLWETKA Jana Szyszko, „dziennik.pl”, 10 listopada 2015 [dostęp 2017-06-05].
  16. ↑ President Designate for COP5 [online], unfccc.int [dostęp 2015-06-01] (ang.).
  17. ↑ Poprzednie kadencje [online], trybunalstanu.pl [dostęp 2020-09-19].
  18. ↑ a b Wybory parlamentarne 2001 [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-06-03].
  19. ↑ a b Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzone na dzień 25 września 2005 [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2020-09-19].
  20. ↑ a b Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzone na dzień 21 października 2007. [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2020-09-19].
  21. ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015 [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-06-01].
  22. ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015 [online], Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-10-27].
  23. ↑ Prezydent powołał rząd [online], prezydent.pl, 16 listopada 2015 [dostęp 2020-09-19].
  24. ↑ Powołanie rządu Morawieckiego, tvn24.pl, 11 grudnia 2017 [zarchiwizowane 2017-12-11].
  25. ↑ Prezydent powołał nowych ministrów [online], prezydent.pl, 9 stycznia 2018 [dostęp 2020-09-19].
  26. ↑ Tomasz Molga, Prof. Jan Szyszko był już zmęczony kampanią. Bliski współpracownik komentuje śmierć polityka [online], wp.pl, 9 października 2019 [dostęp 2020-09-19].
  27. ↑ Pogrzeb Jana Szyszki. Jarosław Kaczyński: Był człowiekiem naprawy RP, odszedł w walce [online], dziennik.pl, 16 października 2019 [dostęp 2020-09-19].
  28. ↑ Adam Wajrak, Ekolodzy: Szyszko w sprawie Puszczy Białowieskiej za czerwoną linią. Grożą drugą Rospudą [online], wyborcza.pl, 23 maja 2017 [dostęp 2020-09-19].
  29. ↑ Adam Bohdan, Dolina Rospudy – kłamstwa i manipulacje [online], dzikiezycie.pl, marzec 2007 [dostęp 2020-09-19].
  30. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2007 r. nr 120, poz. 826)
  31. ↑ Edyta Wsół, Człowiek, który zasłonił Polskę ekranami akustycznymi wraca do rządu [online], rynekinfrastruktury.pl, 13 listopada 2015 [dostęp 2020-09-19].
  32. ↑ Basta! przeciw „lex Szyszko”. Jeden z ekologów spisany przez policję, tvn24.pl, 23 marca 2017 [zarchiwizowane 2017-03-23].
  33. ↑ Przebieg procesu legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1143) [online], sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  34. ↑ Aleksander Gurgul, Minister środowiska od cięcia i martwych zwierząt, „Gazeta Wyborcza”, 6 lipca 2017, s. 6.
  35. ↑ Paweł Biskupski, Drzewa w mieście na wagę złota, „Rzeczpospolita”, 30 marca 2017, A7.
  36. ↑ Koniec lex Szyszko: Wycinka drzew na nowych zasadach [online], gazetaprawna.pl, 27 kwietnia 2017 [dostęp 2020-09-19].
  37. ↑ Przebieg procesu legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody (druk nr 1334) [online], sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  38. ↑ Koszmarny bilans „lex Szyszko”. Rozmowa z dr hab. Zbigniewem Karaczunem, „Gazeta Wyborcza”, 25 czerwca 2017, s. 3.
  39. ↑ Ponad 230 osób kultury i nauki apeluje do prezydenta i premier ws. Puszczy Białowieskiej [online], gazetaprawna.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2020-09-19].
  40. ↑ Trwa trzecia blokada wycinki w Puszczy Białowieskiej [online], greenpeace.org, 8 czerwca 2017 [dostęp 2020-09-19].
  41. ↑ Aleksander Gurgul, Puszcza w unijnym trybunale, „Gazeta Wyborcza”, 14 lipca 2017, s. 9.
  42. ↑ Anna Słojewska, Zamykanie frontów w wojnie z UE, „Rzeczpospolita”, 18 kwietnia 2018, A5.
  43. ↑ Jan Szyszko [online], timenote.info [dostęp 2019-04-25].
  44. ↑ Eleonora Szyszko [online], timenote.info [dostęp 2019-04-25].
  45. ↑ Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. V kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2006, s. 236.
  46. ↑ Cmentarz parafii p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Warszawie Wesołej [online], Grobonet [dostęp 2021-03-07].
  47. ↑ a b Jan Szyszko ministrem środowiska [online], drewno.pl, 2 listopada 2005 [dostęp 2020-09-19].
  48. ↑ Były polski minister środowiska uhonorowany w Watykanie [online], wp.pl, 17 grudnia 2008 [dostęp 2015-06-01].
  49. ↑ Prof. Jan Szyszko z Orderem Świętego Ottona [online], naszdziennik.pl, 21 czerwca 2016 [dostęp 2020-09-19].
  50. ↑ Order Odrodzenia Polski dla śp. Jana Feliksa Szyszko [online], prezydent.pl, 16 października 2019 [dostęp 2019-10-16].
  51. ↑ Odsłonięcie pomnika Jana Szyszki w Jarocinie [online], interia.pl, 27 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-28].

Bibliografia edytuj

  • Jan Szyszko [online], sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  • Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. VII kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012, s. 424–425.
  • Prof. dr hab. Jan Feliks Szyszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-09-19].[martwy link]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Szyszko&oldid=72317639”