Jan Winiecki

polski ekonomista

Jan Stanisław Winiecki (ur. 21 czerwca 1938 w Sopocie, zm. 7 czerwca 2016 w Warszawie[1]) – polski ekonomista, doktor habilitowany nauk ekonomicznych, nauczyciel akademicki, członek Rady Polityki Pieniężnej w kadencji 2010–2016.

Jan Winiecki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 czerwca 1938
Sopot

Data i miejsce śmierci

7 czerwca 2016
Warszawa

Zawód, zajęcie

ekonomista

Alma Mater

Szkoła Główna Planowania i Statystyki

Stanowisko

członek Rady Polityki Pieniężnej (2010–2016)

Odznaczenia
Odznaka Honorowa „Bene Merito” Odznaka honorowa „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”

Życiorys edytuj

Ukończył studia na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego uzyskał w 1971 stopień doktora, a w 1978 habilitował się w zakresie międzynarodowej ekonomii politycznej[2]. Specjalizował się w komparatystyce systemowej, makroekonomii oraz międzynarodowych stosunkach gospodarczych[3].

Od 1964 do 1982 należał do PZPR, z której wystąpił w okresie stanu wojennego. Był zatrudniony na stanowisku kierownika Zakładu Polityki Gospodarczej Centrum Informacji Naukowej Technicznej i Ekonomicznej (1971–1973), następnie w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych (do 1982) i w Polskiej Akademii Nauk, skąd został w 1984 zwolniony z uwagi na współpracę z „Solidarnością”. Był doradcą ekonomicznym NSZZ „S”, a od 1985 pracownikiem naukowym w Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych. W drugiej połowie lat 80. prowadził także wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[4].

W 1990 należał do założycieli i do 1995 pełnił funkcję prezesa Centrum im. Adama Smitha. Był doradcą prezydenta RP Lecha Wałęsy, a także dyrektorem wykonawczym Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Od 1994 do 2003 zajmował stanowisko profesora i kierownika Katedry Ekonomii na Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą[5]. Zasiadał w radzie politycznej Ruchu Stu[6]. W wyborach parlamentarnych w 1997 bez powodzenia ubiegał się o mandat senatora z ramienia Unii Prawicy Rzeczypospolitej w okręgu krakowskim[7].

Był dziekanem Wydziału Ekonomii Wyższej Szkoły Informatyki w Łodzi, a także profesorem tej uczelni oraz Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie[3]. Prowadził wykłady m.in. w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie.

W 2004 był kandydatem posłów Platformy Obywatelskiej do Rady Polityki Pieniężnej[2]. Publikował felietony w różnych czasopismach[8][9]. W 2007 w jednym z nich[10] kwestionował kompetencje Sławomira Skrzypka do zajmowania stanowiska prezesa NBP. Ten ostatni skierował przeciwko niemu prywatny akt oskarżenia o zniesławienie. W sierpniu 2009 sąd rejonowy w Poznaniu skazał Jana Winieckiego na karę grzywny[11]. Przedmiotowy wyrok został uchylony do ponownego rozpoznania w styczniu 2010 decyzją Sądu Okręgowego w Poznaniu[12]. W lipcu 2012 w pierwszej instancji wobec Jana Winieckiego ponownie zapadł nieprawomocny wyrok skazujący go na grzywnę[13]. W wyniku postępowania odwoławczego w lutym 2013 wyrok ten został uchylony, a postępowanie karne prawomocnie umorzone z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu[14].

13 stycznia 2010 Senat (z rekomendacji senatorów Platformy Obywatelskiej) powołał go w skład Rady Polityki Pieniężnej[15] na okres sześcioletniej kadencji.

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Został odznaczony Odznaką Honorową „Bene Merito” (2012)[16]. W 1992 otrzymał Nagrodę Kisiela, a w 2001 tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego[17]. W 2016 wyróżniony odznaką honorową „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”[18].

Wybrane publikacje edytuj

  • Ekonomiczne instrumenty polityki zagranicznej we współczesnych stosunkach międzynarodowych, PISM, Warszawa 1975.
  • Ewolucja programów pomocy technicznej ONZ oraz ich struktura instytucjonalna. Zagadnienia prawne, PISM, Warszawa 1971.
  • Gorbachev’s way out? A proposal to ease change in the Soviet system by buying out the privileges of the ruling stratum, The Centre for Research into Communist Economies, Londyn 1988.
  • Gospodarka bez ekonoma (red.), Polskie Wydawnictwa Profesjonalne, Warszawa 2006.
  • Import technologii a handel zagraniczny w krajach socjalistycznych. Perspektywy lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, CINTE, Warszawa 1987.
  • Instytucjonalne bariery rozwoju gospodarczego. Polska niezakończona transformacja (red.), CAS, Warszawa 1996.
  • Intelektualna odyseja teorii ekonomii w XX wieku. Powrót do porzuconej idei rynków, prywatnej własności i wolności gospodarczej, CAS, Warszawa 1996.
  • Konkurencyjność polskiej gospodarki. Eksport, bilans płatniczy, polityka kursowa (red.), TEP, Warszawa 1998.
  • Kryzys Globalny. Początek, czy koniec? (red.), Regan Press, Gdańsk 2009.
  • Perspektywy przedsiębiorstw międzynarodowych w gospodarce światowej, PISM, Warszawa 1983.
  • Polemiki w drodze (do kapitalizmu). Wybór komentarzy, polemik i wywiadów z lat dziewięćdziesiątych, C.H. Beck, Warszawa 2001.
  • Polski program przejścia w połowie 1991 roku: zagrożenia dla stabilizacji, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 1991.
  • Privatization in Poland: a comparative perspective, J.C.B. Mohr, Tybinga 1992.
  • Źródła inflacji w gospodarce rynkowej i w gospodarce planowej, PWN, Warszawa 1996.

Przypisy edytuj

  1. Zmarł profesor Jan Winiecki [online], money.pl, 9 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-09].
  2. a b 4 kadencja, 66 posiedzenie, 1 dzień [online], sejm.gov.pl, 7 stycznia 2004 [dostęp 2020-05-25].
  3. a b Dr hab. Jan Stanisław Winiecki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2010-01-25].
  4. Winiecki naszym kandydatem do RPP [online], interia.pl, 2 lipca 2009 [dostęp 2010-01-25].
  5. Jan Winiecki kandydatem Senatu do RPP (sylwetka) [online], wp.pl, 18 grudnia 2009 [dostęp 2010-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-12].
  6. Rada polityczna Ruchu 100, ruch100.org.pl [zarchiwizowane 1997-01-21].
  7. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 621).
  8. Jan Winiecki, Prężenie muskułów a realia energetyki [online], money.pl, 4 listopada 2012 [dostęp 2020-05-25].
  9. Jan Winiecki, Zbudujemy drugą Polskę! Ale jaką? [online], liberte.pl, 19 grudnia 2014 [dostęp 2020-05-25].
  10. Proces Skrzypek vs Winiecki – od nowa [online], wprost.pl, 14 stycznia 2010 [dostęp 2020-05-25].
  11. Sąd: Jan Winiecki pomówił prezesa NBP, money.pl, 17 sierpnia 2009 [zarchiwizowane 2016-08-16].
  12. Profesor Jan Winiecki wywalczył kolejny proces [online], naszemiasto.pl, 14 stycznia 2010 [dostęp 2010-01-25].
  13. Sąd: Jan Winiecki winny pomówienia Sławomira Skrzypka [online], onet.pl, 31 lipca 2012 [dostęp 2013-02-08].
  14. Sprawa zniesławienia umorzona. Prof. Winiecki zostaje w RPP, tvn24.pl, 15 lutego 2013 [zarchiwizowane 2016-03-04].
  15. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie powołania członków Rady Polityki Pieniężnej (M.P. z 2010 r. nr 4, poz. 23).
  16. Odznaki Honorowe Bene Merito, msz.gov.pl, 2012 [zarchiwizowane 2014-10-06].
  17. Doktorzy Honorowi Uniwersytetu Gdańskiego [online], ug.edu.pl [dostęp 2010-01-25].
  18. Lista odznaczonych (2003–2018) [online], nbp.pl [dostęp 2022-09-14].