Jane Dieulafoy

francuska antropolog i archeolog

Jane Dieulafoy, właśc. Jane-Henriette-Paule-Rachel Magre (ur. 29 czerwca lub 29 lipca 1851 w Tuluzie, zm. 25 maja 1916 w Pompertuzat[1][2][3]) – francuska antropolożka, archeolożka, podróżniczka, powieściopisarka i dziennikarka. Jej mężem był Marcel-Auguste Dieulafoy, inżynier kolejnictwa[4][5]. Wraz z nim prowadziła wykopaliska w Suzie[6].

Jane Dieulafoy
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Jeanne-Henriette-Paule-Rachel Dieulafoy

Imię i nazwisko urodzenia

Jane-Henriette-Paule-Rachel Magre

Data i miejsce urodzenia

29 czerwca lub 29 lipca 1851
Tuluza

Data i miejsce śmierci

25 maja 1916
Pompertuzat

Zawód, zajęcie

antropolog, archeolog

Narodowość

francuska

Alma Mater

Couvent de l'Assomption d'Auteuil

Małżeństwo

Marcel-Auguste Dieulafoy (1870-1916)

Faksymile
Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Życiorys edytuj

Jane Dieulafoy urodziła się jako Jeanne Henriette Magre w zamożnej kupieckiej rodzinie w Tuluzie[7]. Od 1862 do 1870 studiowała w Couvent de l'Assomption d'Auteuil znajdującym się na przedmieściach Paryża[7]. W maju 1870, w wieku 19 lat, wyszła za mąż za Marcela Dieulafoya[4]. W tym samym roku rozpoczęła się wojna francusko-pruska[4][8]. Marcel zgłosił się na ochotnika do wojska, po czym został wysłany na front[4]. Jane, chcąc towarzyszyć mężowi, przebrała się w żołnierski mundur i walczyła u jego boku[9][10]. Pod koniec walk francusko-pruskich, a także po zakończeniu działań wojennych, Marcel pracował w przedsiębiorstwie kolejowym[11]. Pomimo zatrudnienia przez następne dziesięć lat Dieulafoyowie podróżowali między innymi po Persji, Egipcie i Maroku w celach archeologicznych[12]. W tym czasie Marcel coraz bardziej interesował się różnicami między architekturą Wschodu i Zachodu, a w 1879 postanowił ostatecznie poświęcić się archeologii[12]. Podczas pobytu w Suzie małżeństwo odkryło wiele zabytków i artefaktów, które później przywiozło do Francji[13]. W 1886 za jej zasługi prezydent Francji odznaczył ją Orderem Narodowym Legii Honorowej[14]. W 1888 roku Hachette wydało dziennik, dokumentujący jej odkrycia podczas pobytu w Suzie (1884–1886)[15]. Od 1904 do swojej śmierci w 1916 zasiadała w jury francuskiej nagrody literackiej Prix Femina[16].

Publikacje edytuj

  • La Perse, la Chaldée et la Susiane (wydana również w języku niderlandzkim)[17][18]
  • L'Orient sous le voile: de Chiraz à Bagdad, 1881-1882[19]
  • Volontaire, 1792-1793[20]
  • Aragon et Valence: Barcelone, Saragosse, Sagonte, Valence[21]
  • Parysatis[22]
  • Isabelle la Grande: reine de Castille, 1451-1504: ouvrage illustré de 38 planches hors texte[23]
  • Rose d'Hatra[24]

Przypisy edytuj

  1. DIEULAFOY Jeanne Paule Henriette Rachel [online], www2.culture.gouv.fr [dostęp 2020-12-20].
  2. Dieulafoy, Jane (1851-1916) [online], BNF [dostęp 2020-12-20].
  3. Jane Dieulafoy [online], fembio.org [dostęp 2020-12-20] (niem.).
  4. a b c d DIEULAFOY, Jane et Marcel [online], INHA, 28 stycznia 2009 [dostęp 2020-12-20] (fr.).
  5. Marcel-Auguste Dieulafoy, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  6. Jane Dieulafoy w męskim stroju, [w:] Magdalena Krawczak, Nie tylko Indiana Jones – prawdziwi archeolodzy, o których powinno kręcić się filmy, IgiMag, 15 października 2017 [dostęp 2020-12-20] (pol.).
  7. a b Jean Calmard, DIEULAFOY, JANE HENRIETTE MAGRE [online], Encyclopaedia Iranica [dostęp 2020-12-20].
  8. Franco-German War, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-12-23] (ang.).
  9. Jane Dieulafoy – All Dressed Up In a Man’s Suit, [w:] Amanda Adams, Ladies of the Field: Early Women Archaeologists and Their Search for Adventure, Greystone Books Ltd, 2010, s. 41–63, ISBN 978-1-55365-433-9 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  10. This French archaeologist broke the law–by wearing pants [online], National Geographic – History Magazine, 17 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-23] (ang.).
  11. The Adventurous Life of Jane Dieulafoy, Pioneering Archaeologist, Artist, and Feminist [online], mentalfloss.com, 18 sierpnia 2015 [dostęp 2020-12-23] (ang.).
  12. a b Getzel M. Cohen, Martha Sharp Joukowsky, Breaking Ground: Pioneering Women Archaeologists, University of Michigan Press, 25 kwietnia 2006, s. 39, ISBN 978-0-472-03174-0 [dostęp 2020-12-20] (ang.).
  13. Pierre Amiet, DIEULAFOY, MARCEL-AUGUSTE [online], Encyclopaedia Iranica [dostęp 2020-12-20].
  14. Jane Dieulafoy (1851-1916) [online], BnF Shared heritage [dostęp 2020-12-20].
  15. Jane Dieulafoy, Á Suse, journal des fouilles, 1884-1886, Paryż: Librairie Hachette, 1888 [dostęp 2021-01-13].
  16. Irvine Margot, Une Académie de femmes? [online], s. 24.
  17. Jane Dieulafoy, La Perse, la Chaldée et la Susiane, Hachette, 1887 [dostęp 2021-01-13].
  18. Jane Dieulafoy, Perzië, Chaldea en Susiane De Aarde en haar Volken, 1885-1887, Project Gutenberg, 2004, OCLC 746953975 [dostęp 2021-01-13] (niderl.).
  19. Jane. Dieulafoy, L'Orient sous le voile: de Chiraz à Bagdad, 1881-1882, Paryż: Phébus, 2011, ISBN 978-2-7529-0514-7, OCLC 716946204 [dostęp 2021-01-13].
  20. Jane Dieulafoy, Volontaire, 1792-1793..., Paryż: A. Colin, 1892, OCLC 43144960 [dostęp 2021-01-13] (fr.).
  21. Jane Dieulafoy, Aragon et Valence: Barcelone, Saragosse, Sagonte, Valence., Paryż: BnF-P, 2016, ISBN 978-2-346-10490-1, OCLC 1041048759 [dostęp 2021-01-13] (fr.).
  22. Jane Dieulafoy, Parysatis, Collection XIX, 2016, ISBN 978-2-346-04872-4, OCLC 1040655835 [dostęp 2021-01-13] (fr.).
  23. Jane Dieulafoy, Isabelle la Grande: reine de Castille, 1451-1504: ouvrage illustré de 38 planches hors texte, Paryż: Hachette, 1920, OCLC 496089180 [dostęp 2021-01-13] (fr.).
  24. Jane Dieulafoy, Rose d'Hatra, Paryż: A. Colin, 1893, OCLC 6945395 [dostęp 2021-01-13] (fr.).