Janina (województwo świętokrzyskie)
Janina – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Busko-Zdrój[6][5].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
220 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TBU |
| SIMC |
0231811[5] |
Położenie na mapie gminy Busko-Zdrój  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu buskiego  | |
 50°30′00″N 20°50′19″E/50,500000 20,838611[1]
| |
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0231828 | Bugaj | część wsi |
| 0231834 | Gonszczołowizna | część wsi |
| 0231840 | Janina Poduchowna | część wsi |
| 0231857 | Ogonów | część wsi |
| 0231870 | Porębina-Wieczorków | część wsi |
| 0231886 | Stara Grabda | część wsi |
| 0231892 | Stara Wieś | część wsi |
Historia edytuj
Według Długosza wieś Janina, która od dawien dawna należała do zakonu w Busku była od 1231 własnością Marka i Dzierżka herbu Janina, zaś w akcie z 1244 jest ona nazywana własnością szpitala joannitów w Zagości założonego przez księcia Henryka Sandomierskiego. Dwa pokolenia później dziedzicem wsi był komes Marek, cześnik Gryfiny, małżonki Leszka Czarnego. Parafia Janina, która powstała w tym samym okresie, zajęła częściowo obszar wcześniej istniejących parafii Gnojno oraz Stopnica. Nazwa wsi Janina stała się w XIV wieku herbem godowym[7].
W czasie II wojny światowej w sierpniu 1944 w rejonie Janiny przewidziana była koncentracja oddziałów partyzanckich Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich w celu wyzwolenia Buska Zdroju. 5 sierpnia 1944 przybyła nawet do wsi grupa oficerów armii sowieckiej z którymi major Wacław Ćmakowski ps. „Srogi” pertraktował w sprawie wspólnego ataku na Busko. W związku z tym że w nocy Niemcy wycofali się z miasta w kierunku Pińczowa, następnego dnia bez walki do Buska wkroczyły oddziały partyzanckie i czołówka Armii Czerwonej[8].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
Obiekty edytuj
We wsi znajduje się świetlica oraz biblioteka, będące oddziałem Buskiego Samorządowego Centrum Kultury. We wsi znajduje się też rodzinny dom dziecka, hostel dla osób uzależnionych od alkoholu[9], stadnina koni oraz pole namiotowe.
Wieś jest zwodociągowana (ujęcie wody w Widuchowej). Kilka razy dziennie kursują autobusy PKS Busko, działają również prywatni przewoźnicy. We wsi krzyżują się trzy drogi powiatowe – z Żernik, Kotek i Kołaczkowic.
Zabytki edytuj
We wsi znajduje się kościół parafii św. Wojciecha[10], wzniesiony w 1822 wraz z pobliską dzwonnicą. Kościół oraz dzwonnica zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych[11]. W pobliżu kościoła zlokalizowany jest cmentarz.
Osoby związane z Janiną edytuj
W Janinie urodził się Bolesław Łącki, porucznik WP, dowódca baterii 2 pal, zamordowany w Katyniu w 1940[12]. Ze wsi pochodzi również literaturoznawczyni Marta Pawlina-Meducka.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 43867
- ↑ Wieś Janina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 365 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Genealogia rodziny Gulińskich. [dostęp 2009-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-16)].
- ↑ Jodła Okręg radomsko – kielecki ZWZ-AK 1939–1945 – Wojciech Borzobohaty
- ↑ NZOZ "Nadzieja Rodzinie" Zakład Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia, Hostel dla osób uzależnionych od alkoholu
- ↑ Parafia Janina na stronie diecezji kieleckiej
- ↑ nr rej.: A-32/1-2 z 15.01.1957 i z 22.06.1967 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 1 [dostęp 2015-10-08].
- ↑ Katedra Polowa Wojska Polskiego w Warszawie. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-08)]..