Janina Kończak
Janina Kończak z d. Gotner (ur. 19 września 1951 w Gliwicach) – polska robotnica, działaczka społeczna i związkowa, pomysłodawczyni największego w Polsce marszu głodowego w Łodzi w 1981 roku.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
robotnica, działaczka społeczna i związkowa |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodzona 19 września 1951 w Gliwicach[1]. Pracowała jako robotnica Łódzkich Zakładów Przemysłu Gumowego „Stomil”[2]. Członek PZPR w latach 1973–1981[3]. W sierpniu 1980 stanęła na czele Komitetu Strajkowego w swej fabryce, z początkiem września – przewodniczyła Komisji Zakładowej „Solidarności” w Stomilu /in statu nascendi/. W 1981 kandydowała do Zarządu Regionalnego „Solidarności”, była jedyną kobietą ubiegającą się o miejsce w tym gremium. Ostatecznie została szefem jednego z zespołów zajmujących się sprawami socjalno–bytowymi[4]. Była pomysłodawczynią marszu głodowego w Łodzi[5] i stanęła na jego czele, przemawiając na pl. Wolności i żądając poprawy warunków życia. Delegat na I Krajowy Zjazd „Solidarności”[6], weszła w skład I Komisji Zjazdowej ds. wyżywienia. W październiku 1981 uczestniczyła z Lechem Wałęsą w delegacji „Solidarności” do Francji[4]. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowana od 8 maja do 6 lipca 1982 w Gołdapi[6], a jej dzieci trafiły do domu dziecka[7]. Po zwolnieniu powróciła do pracy, ale ostatecznie pod naciskiem władz na własną prośbę wyemigrowała do Francji[2] w 1982 roku[1]. Angażowała się od 1983 do 1990 w pomoc dla Polski wiele korzystając ze współpracy z francuskimi organizacjami związkowymi oraz red. Leszkiem Talko z kręgu RFI i Communauté franco-polonaise Centre d’études et d’action des Polonais en France, a także z innymi postaciami z kręgu francuskiej Polonii. Po 1989 r. odwiedzała Polskę, uczestniczyła m.in. w obchodach rocznicy marszu głodowego w 2018 roku[2].
11 maja 2020 roku została odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności[8][9].
Upamiętnienie edytuj
W 2021 ukazał się komiks Karolina i Klara. Medalion czasu autorstwa Sebastiana Frąckiewicza i Anny Krztoń. Jedną z bohaterek jest Janina Kończak. Komiks wydała Fundacja Kosmos dla Dziewczynek. Przed wydaniem wersji książkowej komiks ukazał się w czasopiśmie "Kosmos dla Dziewczynek"[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Janina Kończak [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2019-07-31].
- ↑ a b c „The Washington Post” i „New York Times” relacjonowały Marsz Głodowy. Ona stanęła na jego czele: „Moje dzieci były głodne” [online], Wyborcza.pl [dostęp 2019-07-31] (pol.).
- ↑ Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, t. 4, Warszawa 2020, s. 190, ISBN 978-83-8098-964-1.
- ↑ a b Kobieca Solidarność [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 2019-07-31].
- ↑ Michał Sobczyk, Łódź to miasto kobiet [online], Przegląd, 12 sierpnia 2018 [dostęp 2019-07-31] (pol.).
- ↑ a b Noty biograficzne łodzian zasłużonych w działaniach opozycji antykomunistycznej w latach 1976–89 [online], Stowarzyszenie Wolnego Słowa [dostęp 2019-07-31].
- ↑ Gniew łódzkich kobiet – marsz głodowy w 1981 roku [online], Liberté!, 27 lipca 2018 [dostęp 2019-07-31] (pol.).
- ↑ M.P. z 2020 r. poz. 631: Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 maja 2020 r. o nadaniu odznaczeń
- ↑ Janina Józefa Gotner [online], Krzyż Wolności i Solidarności [dostęp 2021-11-17] (pol.).
- ↑ KOMIKS - “Karolina i Klara. Medalion czasu” [online], Kosmos Dla Dziewczynek [dostęp 2021-12-27] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Janina Kończak [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej (pol.).