Wikipedia

Janina Szombara

Janina Szombara z domu Kulczycka (ur. 24 czerwca 1919 w Sanoku, zm. 3 lipca 2022 tamże) – polska pianistka i pedagog, Honorowa Obywatelka Sanoka[1].

Janina Szombara
Ilustracja
Janina Szombara w 1943 r.
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1919
Sanok

Data i miejsce śmierci

3 lipca 2022
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

pedagog, pianista

Narodowość

polska

Małżeństwo

Władysław

Krewni i powinowaci

Adam Kulczycki (brat), Jakub Polit (wnuk siostry męża), Kinga Polit (wnuczka siostry męża)

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodziła się 24 czerwca 1919 w Sanoku w rodzinie Kulczyczkich[2][3]. Była najstarszą córką Stanisława (1890-1943, inżynier leśnik) i Heleny z domu Strojek (1889-1968, nauczycielka[4])[5] oraz siostrą Adama (1921–2001, powstaniec warszawski)[6][7][8][9] i Marii (1926-2019, po mężu Bednarz, sybiraczka, zatrudniona w Sanatorium Akademickim w Zakopanem)[10][11].

Uczyła się w szkole powszechnej Cięcinie na Żywiecczyźnie (jej ojciec w tym czasie był zarządcą fabryki suchej destylacji drewna w Węgierskiej Górce)[5]. Do pierwszych klas gimnazjalnych uczęszczała w Bielsku-Białej i w tym okresie na lekcjach prywatnych rozpoczęła naukę gry na fortepianie[5]. Po likwidacji ww. fabryki w 1933 przeniosła się z rodziną na Mazury i zamieszkała w Cisowie (ojciec został tam administratorem Fundacji Sztabińskiej utworzonej na podstawie testamentu Karola Brzostowskiego[12]) i w klasach IV, V, VI uczyła się w gimnazjum w Suwałkach[5]. Z uwagi na swoje uzdolnienie muzyczna została wysłana przez rodziców do Warszawy[5]. Tam ukończyła klasy gimnazjalne VII oraz VIII i w 1938 zdała egzamin dojrzałości[5]. Naukę gry na fortepianie kontynuowała w stolicy w Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, kształcąc się tam jeszcze w 1939[5].

 
Grobowiec Władysława i Janiny Szombarów

Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji niemieckiej początkowo przebywała w Warszawie, po czym w 1941 trafiła do Sanoka. Tam podjęła pracę w polskiej Centrali Handlowej Spółdzielni Spożywców „Społem” jako tłumaczka z języka niemieckiego i maszynistka[5]. W tej pracy poznała sprawującego stanowisko dyrektora Władysława Szombarę, którego poślubiła 26 kwietnia 1943[8][13]. Po urodzeniu pierwszej córki zrezygnowała z pracy[13].

Po wojnie, planując kontynuowanie edukacji muzycznej, w 1948 zdała egzamin wstępny do Państwowej Szkoły Muzycznej w Katowicach, lecz nie podjęła studiów, z uwagi na chorobę i śmierć córki[13]. Jednocześnie udzielała się jako pianistka[13]. W Sanoku brała udział w akademiach i wieczorach artystycznych, w tym czasie koncertując oraz akompaniując[14]. W 1949 wraz z Wandą Kossakową wystąpiła w Sanoku, w koncercie w ramach obchodów stulecia śmierci Fryderyka Chopina[15]. W okresie od 1 września 1950 do 31 sierpnia 1951 sprawowała stanowisko kierownika Ogniska Muzycznego w Sanoku[16]. Od 1 września 1953 do 31 grudnia 1957 pracowała jako nauczycielka gry na fortepianie i wychowawczyni w świetlicy dziecięcej Kopalnictwa Naftowego w Sanoku[16]. Od 16 listopada 1957 do 1975 była zatrudniona na stanowisku instruktora muzyki Młodzieżowym Domu Kultury w Sanoku[17]. Współpracowała z zespołami działającymi przy MDK[2] i jako pedagog była kontynuatorką idei nauczania wypracowanej przez Wandę Kossakową[1]. Była zaangażowana w rozwój kultury muzycznej w powojennym Sanoku.

Uchwałą Rady Miasta Sanoka z 27 czerwca 2019 otrzymała Honorowe Obywatelstwo Sanoka[18][19], a uroczystość wręczenia wyróżnienia odbyła się 25 lipca 2019 w Państwowej Szkole Muzycznej I i II st. im. Wandy Kossakowej w Sanoku[1][2][20].

Zmarła 3 lipca 2022[21]. 8 lipca 2022 została pochowana w grobowcu swojego męża Władysława (1909-1984) na Cmentarzu Centralnym w Sanoku[22]. Oboje mieli dzieci: Ewę (ur. 1944), Krzysztofa (ur. 1945), Marię (1946-1949), Zdzisławę (ur. 1948), Iwonę (ur. 1952)[13].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Janina Szombara Honorową Obywatelką Miasta Sanoka!. korsosanockie.pl. [dostęp 2022-07-04].
  2. ↑ a b c Janina Szombara Honorową Obywatelką Sanoka!. korsosanockie.pl. [dostęp 2022-07-04].
  3. ↑ Deklaracje (N) ↓, s. 136, 138.
  4. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Szkolnictwo podstawowe i średnie. Nauczycielski ruch związkowy w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 581.
  5. ↑ a b c d e f g h Deklaracje (N) ↓, s. 138.
  6. ↑ Powstańcze biogramy. Adam Kulczycki. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2015-08-13].
  7. ↑ Krystyna Chowaniec: Sanoczanie w Powstaniu Warszawskim. Adam Kulczycki. zhpsanok.pl, 2014-12-01. [dostęp 2015-08-13].
  8. ↑ a b Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 544.
  9. ↑ Bronisław Kielar: 1889-2009. 120. rocznica utworzenia Towarzystwa i 91. rocznica odzyskania niepodległości. sokolsanok.pl, 2009-11-07. [dostęp 2022-07-04].
  10. ↑ Archiwum Państwowe w Rzeszowie. Oddział w Sanoku. Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalogi zawierające świadectwa dojrzałości absolwentów ww. szkoły z lat 1927-1950. Swiadectwa dojrzałości Liceum Ogólnokształcącego 1946/1947 (zesp. 7, sygn. 262), k. 111.
  11. ↑ Maria Bednarz. podhale24.pl. [dostęp 2022-07-09].
  12. ↑ Mateusz Ułanowicz, Karol Brzostowski i jego Instytucja Rolno-Fabryczna Sztabińska, „Miscellanea Historico-Iuridica”, 20 (1), 2021, s. 155–176, DOI: 10.15290/mhi.2021.20.01.08 [dostęp 2022-08-01].
  13. ↑ a b c d e Deklaracje (N) ↓, s. 139.
  14. ↑ Deklaracje (N) ↓, s. 136-137.
  15. ↑ Andrzej Olejko. Muzykowanie szopenowskie. „Tygodnik Sanocki”. Nr 8, s. 6, 19 lutego 1999. 
  16. ↑ a b Deklaracje (N) ↓, s. 137, 139.
  17. ↑ Deklaracje (N) ↓, s. 137.
  18. ↑ Uchwała Nr XII/84/19 Rady Miasta Sanoka z dnia 27 czerwca 2019r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa. bip.um.sanok.pl, 2019-07-08. [dostęp 2019-08-04].
  19. ↑ Honorowe Obywatelstwo dla Janiny Szombary. sanok.pl, 2019-06-28. [dostęp 2019-07-07].
  20. ↑ Uroczysta sesja w Państwowej Szkole Muzycznej im. Wandy Kossakowej. sanok.pl. [dostęp 2022-07-04].
  21. ↑ Nie żyje Janina Szombara. tygodniksanocki.pl. [dostęp 2022-07-04].
  22. ↑ Edyta Wilk: Pożegnanie Janiny Szombary. tygodniksanocki.pl, 2022-07-08. [dostęp 2022-07-11].

Bibliografia edytuj

  • Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków nadzwyczajnych Stabryła-Święz 1963-2000, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 129). s. 1-232.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janina_Szombara&oldid=71801401”