Januch-Dżat
Januch-Dżat (hebr. יאנוח ג'ת; arab. يانوح-جت; ang. Yanuh-Jat) – samorząd lokalny położony w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.
 Panorama Januch-Dżat | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt | |
| Poddystrykt | |
| Powierzchnia |
13,4 km² |
| Wysokość |
518 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+972 4 |
Położenie na mapie Dystryktu Północnego  | |
Położenie na mapie Izraela  | |
 32°58′55″N 35°14′59″E/32,981944 35,249722
| |
Położenie edytuj
Miejscowość Januch-Dżat jest położona na wysokości 518 metrów n.p.m. na wzgórzach Zachodniej Galilei. Część miejscowości rozciąga się na zachodnich zboczach wzgórza Har Janoach (661 m n.p.m.), które jest ograniczone od północy głębokim wadi strumienia Masz'an. Wadi przechodzi dalej w kierunku zachodnim w wadi strumienia Jechiam. Jest on zasilany strumieniami Szial i Alum. Natomiast dolna część miejscowości jest położona na tarasie na wysokości około 400 metrów n.p.m. Jest on ograniczony od południa wadi strumienia Bet ha-Emek, który jest zasilany strumieniami Gita i Jano'ah. Strumienie Bet ha-Emek i Jechiam łączą się ze sobą na zachodzie. Okoliczny teren opada w kierunku zachodnim w stronę równiny przybrzeżnej Izraela. W jego otoczeniu znajdują się miejscowości Kefar Weradim, Kisra-Sumaj, Jirka i Abu Snan, moszawy Lappidot i En Ja’akow, kibuc Jechi’am, oraz wsie komunalne Gitta i Kelil. Po stronie zachodniej znajduje się strefa przemysłowa Tefen.
Podział administracyjny edytuj
Januch-Dżat jest położone w Poddystrykcie Akki, w Dystrykcie Północnym.
Demografia edytuj
Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2011 roku w Januch-Dżat żyło prawie 5,9 tys. mieszkańców, z czego 99,9% Druzowie i 0,1% Arabowie muzułmanie. Wskaźnik wzrostu populacji w 2011 roku wynosił 1,7%. Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych średnie wynagrodzenie pracowników w Januch-Dżat w 2009 roku wynosiło 5069 ILS (średnia krajowa 7070 ILS)[1].
| Wiek (w latach) | Procent populacji w % |
|---|---|
| 0 – 4 | 11,2 |
| 5 – 9 | 11,7 |
| 10 – 14 | 10,9 |
| 15 – 19 | 10,3 |
| 20 – 29 | 17,7 |
| 30 – 44 | 21,1 |
| 45 – 59 | 11,7 |
| 60 – 64 | 1,8 |
| 65 – | 3,7 |
Źródło danych: Central Bureau of Statistics.
Historia edytuj
Miejscowość Januch-Dżat powstała w 1990 roku w wyniku połączenia z sobą dwóch odrębnych osad: Januch i Dżat. Wioska Januch według niektórych teorii powstała na miejscu biblijnego miasta Janoach (hebr. יאנוח)[a][2]. W 1220 roku krzyżowcy wybudowali w tej okolicy zamek obronny nazwany Janut[3]. Współczesna wieś druzyjska powstała w XVIII wieku. Zgodnie z lokalną tradycją nazwa osady Januch pochodzi od biblijnego patriarchy Noego. Francuski podróżnik Victor Guerin, który odwiedził Januch pod koniec XIX wieku opisał wieś, jako składającą się z dwóch dzielnic oddzielonych od siebie zbiornikiem wodnym[3]. Sąsiednia wieś druzyjska Dżat powstała w XVII wieku, chociaż niektóre lokalne źródła wskazują na XI wiek[4][5]. Francuski podróżnik Victor Guerin opisał pod koniec XIX wieku wieś jako zamieszkałą przez 150 Druzów. W jej okolicy były rozłożone gaje oliwne i figowe[3]. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 w sprawie podziału Palestyny przyznawała ten rejon państwu arabskiemu[6]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku do obu wiosek wkroczyły siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które paraliżowały żydowską komunikację w całym obszarze Galilei. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej Izraelczycy przeprowadzili w tym rejonie operację Hiram, i 28 października 1948 roku zajęli obie wioski. W izraelskiej armii służyła już wówczas druzyjska jednostka wojskowa, dlatego Izraelczycy nie wysiedlili mieszkańców obu wiosek. Dzięki temu zachowały one swój pierwotny charakter[7]. W 1990 roku obie wioski zostały połączone w jedną wieś nazwaną Januch-Dżat. W tym samym roku otrzymała ona status samorządu lokalnego[8].
Polityka edytuj
Siedziba władz samorządowych znajduje się w południowo-zachodniej części dzielnicy Januch.
Architektura edytuj
Miasteczko posiada nietypową zabudowę, której układ przestrzenny wynika bezpośrednio z faktu, że powstało ono z połączenia dwóch oddzielnych wiosek. Po stronie zachodniej, na niższym poziomie jest położona dzielnica Dżat, natomiast w odległości niecałego kilometra na wschód i powyżej znajduje się dzielnica Januch. Miasteczko posiada typową arabską architekturę, charakteryzującą się ciasną zabudową i wąskimi, krętymi uliczkami. Zabudowa powstawała bardzo chaotycznie, bez zachowania jakiegokolwiek wspólnego stylu architektonicznego.
Kultura edytuj
W miejscowości jest ośrodek kultury i biblioteka publiczna.
Edukacja i nauka edytuj
W miejscowości znajduje się 5 szkół, w tym 3 szkoły podstawowe. W 2010 roku uczyło się w nich ogółem prawie 1,4 tys. uczniów, w tym prawie 800 w szkołach podstawowych. Średnia uczniów w klasie wynosiła 26.
Sport i rekreacja edytuj
W centralnej części miasteczka znajduje się boisko do piłki nożnej. Mniejsze boiska oraz sale sportowe są zlokalizowane przy szkołach.
Gospodarka edytuj
Lokalna gospodarka opiera się na rolnictwie i handlu. Część mieszkańców pracuje w okolicznych strefach przemysłowych. Wielu mieszkańców znajduje także zatrudnienie w izraelskiej armii i policji.
Transport edytuj
Przez miejscowość przebiega droga nr 8721, którą jadąc na zachód dojeżdża się do lokalnej drogi łączącej miejscowość Kafr Jasif z wsią Klil, i dalej do drogi nr 70. Natomiast jadąc drogą nr 8721 na północny wschód dojeżdża się do miejscowości Kefar Weradim i dalej do skrzyżowania z drogą 854 prowadzącą do drogi ekspresowej nr 89. Lokalna droga prowadzi na wschód do strefy przemysłowej Tefen.
Uwagi edytuj
- ↑ Zobacz: 2 Księga Królewska 15,29: „Za czasu Pekacha, króla izraelskiego, wtargnął Tiglat-Pileser, król asyryjski, i zajął Ijjon, Abel-Bet-Maaka, Janoach, Kedesz, Chasor, Gilead, Galileję, cały kraj Neftalego, a pojmanych przesiedlił do Asyrii”. Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
Przypisy edytuj
- ↑ Dane statystyczne Januch-Dżat. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-03-22]. (hebr.).
- ↑ Welcome To Yanuh. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-03-22]. (ang.).
- ↑ a b c Januch. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-03-22]. (hebr.).
- ↑ Naim Aridi: The Druze in Israel. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. 2002-12-23. [dostęp 2013-03-22]. (ang.).
- ↑ Welcome To Jatt. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-03-22]. (ang.).
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-03-22]. (ang.).
- ↑ Chaim Herzog, Shlomo Gazit: The Arab-Israeli Wars. Vintage books, 2005, s. 89-91.
- ↑ Dov Gutterman: Mo'atza Mekomit Yanuh-Jat. [w:] Flags Of The World [on-line]. 2007-06-30. [dostęp 2013-03-22]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcie satelitarne Januch-Dżat. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2013-03-20]. (ang.).
- Mapa Januch-Dżat. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2013-03-20]. (hebr.).