Jarmark irbicki

Jarmark Irbicki (ros. Ирбитская ярмарка) – drugi co do wielkości jarmark (po Makariewskim Jarmarku organizowanym w rejonie Niżnego Nowogrodu), odbywający się na terenie Imperium Rosyjskiego w mieście Irbit (obecnie obwód swierdłowski) od pierwszej połowy XVII wieku do roku 1929. Do dawnych tradycji powrócono po rozpadzie Związku Radzieckiego.

Historia

Od 1632 roku na terenie dzisiejszego Irbitu odbywała się wymiana handlowa pomiędzy Tatarami Syberyjskimi i ugrofińskimi ludami zamieszkującymi ten obszar. Korzystne położenie geograficzne tego miejsca sprawiło, że stało się ono wyśmienitą lokalizacją pod punkt handlowy. W 1643 roku decyzją cara Michała I Romanowa ustanowiono tutaj tzw. Irbicki Jarmark. Każdego roku otwierał on swe podwoje od 25 stycznia do 1 marca. W 1686 roku wybudowano rodzaj domu towarowego, w którym swe miejsca mogło znaleźć 45 punktów wystawowych i 52 kioski. To jednak nie zaspokajało zapotrzebowania i kupcy rozkładali swe towary na ulicach, a nawet w przy lokalnych cerkwiach. Handlowano przede wszystkim towarami pochodzącymi z Syberii, skórami zwierząt, wytworami z drewna, ale także dobrami pochodzącymi z Chin czy Persji. W XVIII wieku władze większych ośrodków podjęły próby by przejąć jarmarki i przenieść je do Jekaterynburga czy Tiumeni, ale próby te nie powiodły się. Szczyt powodzenia jarmarki organizowane w Irbicie osiągają w XIX wieku, gdy stają się jednym z najważniejszych centrów handlu w całym Imperium Rosyjskim.

W latach 1817–1863 dochody jakie osiągali kupcy na Irbickim Jarmarku wzrosły aż szesnastokrotnie. To tutaj spotykali się kupcy podążający z europejskiej części Rosji na wschód, gdzie nabywali towary pochodzenia syberyjskiego, ale miasto zyskało także na znaczeniu zdobywając kupców z Azji Centralnej i z Cesarstwa Chińskiego. W 1838 roku jarmark w Irbicie został odwiedzony przez 850 kupców pochodzenia rosyjskiego, 270 pochodzących z Buchary i Chiwy oraz 24 innej narodowości. W tym okresie Jarmark Irbicki staje się głównym miejscem wymiany towarowej i swoistym pośrednikiem handlowym dla większości towarów pochodzących z Azji Centralnej. Przez targi te potrafiło przewinąć się każdego roku ponad sto tysięcy ludzi. Stąd towary były przesyłane dalej, do Moskwy, Petersburga, Niżnego Nowogrodu, Polski, a także do Ameryki. Irbicki Jarmark został przedstawiony w powieści Borysa Pasternaka Doktor Żywago. I wojna światowa, a następnie przewrót bolszewicki i wojna domowa doprowadziły do spadku znaczenia jarmarku. Ostatni raz, po raz 279, odbył się on w 1929 roku. Do dawnych tradycji, już w postaci nowoczesnych targów, nawiązano po rozpadzie Związku Radzieckiego.