Wikipedia

Jaskinia Żarska Górna

Jaskinia Żarska Górna – jaskinia między południowymi krańcami wsi Żary i północnymi wsi Dubie w województwie małopolskim. Znajduje się w Wąwozie Żarskim w obrębie rezerwatu przyrody Dolina Racławki[1]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].

Jaskinia Żarska Górna
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Wąwóz Żarski

Właściciel

Lasy Państwowe

Długość

15 m

Głębokość

3 m

Wysokość otworów

405, 407 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku SW

Data odkrycia

znana od dawna

Kod

J.Olk.I-09.03

Położenie na mapie gminy Krzeszowice
Mapa konturowa gminy Krzeszowice, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Żarska Górna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Żarska Górna”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Żarska Górna”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Żarska Górna”
Ziemia50°09′50″N 19°42′15″E/50,163778 19,704083
Strona internetowa

Położenie edytuj

W lesie zwanym Lasem Pisarskim na lewych zboczach środkowej części Wąwozu Żarskiego znajduje się grupa skał[3], a w nich Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna oraz schroniska: Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe. Nad dnem wąwozu znajduje się Jaskinia bez Nazwy[4]. Prowadzi do nich ścieżka edukacyjna.

Jaskinia Żarska Górna znajduje się w południowej części skał. Jej otwór jest widoczny ze ścieżki dydaktycznej. Tuż na południe od niej znajduje się Schronisko Żarskie Czwarte[4].

Opis jaskini edytuj

Jaskinia ma dwa otwory. Przy otworze dolnym znajduje się zasypana studnia. Prowadzi od niego myty, lekko wznoszący się ciasny korytarz, który po kilku metrach zakręca pod kątem 180 stopni i wyprowadza do górnego otworu. Jest to jaskinia krasowa wytworzona w wapieniach skalistych z okresu jury późnej. Znajdują się w niej nacieki w postaci polew oraz drobnych kolumn i stalaktytów. Namulisko próchniczno-gliniasto-kamieniste. Przy dolnym otworze, oraz w odchodzącym od niego korytarzu występują rdzawe osady piaszczysto-żwirowe. Są to pozostałości po materiale, który w paleogenie wypełniał jaskinię, a w pliocenie został przez wodę wymyty[1].

Jaskinia jest wilgotna, występuje w niej przepływ powietrza. W pobliżu otworów jest oświetlona światłem dziennym, na ścianach rosną mchy i glony, głębiej jest ciemno i brak roślin. Licznie występują pająki sieciarze jaskiniowe, kosarze, muchówki i motyle. Za dolnym otworem licznie występowały chitynowe pancerze żuków, spotkano też odchody borsuka[1].

Historia poznania edytuj

Jaskinia znana była od dawna, ale po raz pierwszy opisali ją dopiero A. Górny i M. Szelerewicz w 2008 r. Ci sami, oraz A. Kurek i M. Pruc wykonali pomiary jaskini. W 2008 r. zaktualizował je A. Polonius. W studni przy wejściu dolnym znaleziono ślady świadczące o próbach jej eksploracji[1].

Szlak turystyczny edytuj

  żółta, geologiczna ścieżka edukacyjna w postaci zamkniętej pętli. Od parkingu w Dubiu Wąwozem Żarskim do Doliny Szklarki i z powrotem (inną trasą). 8 przystanków.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Adam Polonius, Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz, Jaskinia Żarska Górna, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-21].
  2. ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec, Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6
  3. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-03-21].
  4. ↑ a b Jaskinie Jury [online] [dostęp 2019-03-21].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaskinia_Żarska_Górna&oldid=65704887”