Jasnowice
Jasnowice – część wsi Istebna w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Istebna[4][5].
| część wsi | |
 przejście graniczne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Część miejscowości | |
| Wysokość |
530-580[2] m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
43-470[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SCI |
| SIMC |
0053048 |
Położenie na mapie gminy Istebna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego  | |
 49°33′27″N 18°51′58″E/49,557500 18,866111[1]
| |
w latach 1975–1998 Jasnowice położone były w województwie bielskim.
Jasnowice położone są na wysokości 530–580 m n.p.m. na grzbiecie i stokach rozległego wzniesienia w widłach Olzy i Oleckiego Potoku, w południowej części Beskidu Śląskiego.
Jasnowice są najstarszym punktem osadniczym na terenie Istebnej[6]. Pierwszą wzmiankę o osadzie zawiera urbarz z 1577 r.[2] W 1619 r. liczyły 4 gospodarstwa zagrodnicze[2]. Założone jako oddzielna osada, Jasnowice zostały połączone z Istebną dopiero w XIX wieku, a jeszcze do lat międzywojennych jasnowickie domy miały odrębną od reszty wsi numerację[2]. Według tradycji, nazwa pochodzi od sekty zwanej jasnowidzami, której członkowie, uciekając przed prześladowaniami religijnymi początkowego okresu kontrreformacji, tu się osiedlili[2]. Ze względu na swe położenie i korzystny mikroklimat przez długi czas było to jedyne miejsce w Istebnej, w którym uprawiano żyto[2].
Na początku XVIII wieku Jasnowice należały do parafii w Jabłonkowie[7].
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Jasnowice”[8].
Droga wiodąca od tzw. Krzyżowej w Jaworzynce na zachód, południowymi podnóżami jasnowickiego wzgórza, przekraczająca Olecki Potok a następnie schodząca zboczami Bukowskiej Kępy do doliny Olzy i do Jabłonkowa, jest fragmentem dawnej drogi cesarskiej (tzw. „cysorki”). Przez trzy wieki, aż do podziału Śląska Cieszyńskiego w 1920 r., była głównym traktem komunikacyjnym łączącym Istebną, Jaworzynkę i Koniaków ze światem. Następnie, przez z górą 70 lat, stanowiła jedynie lokalny dojazd do rozrzuconych po wzgórzu osiedli Jasnowic. Przed wejściem Czech i Polski do strefy Schengen (21 grudnia 2007), funkcjonowało tu przejście graniczne Jasnowice-Bukovec na Potoku Oleckim: otwarte w 1993 przejście małego ruchu granicznego i uruchomione w 1995 przejście drogowe[2].
Turystyka edytuj
Przez miejscowość przechodzą następujące trasy rowerowe:
- Międzynarodowy Szlak Rowerowy Greenways Kraków – Morawy – Wiedeń
czerwona trasa rowerowa nr 24 (Pętla rowerowa Euroregionu Śląsk Cieszyński)
zielona trasa rowerowa nr 253 – Istebna – Jaworzynka – Koniaków (28 km)
Przez Jasnowice biegnie 
żółty szlak turystyczny z Jaworzynki Trzycatka na Stożek.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 45084
- ↑ a b c d e f g Barański 2007 ↓, s. 343-344.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 358 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Barański 2007 ↓, s. 391.
- ↑ Barański 2007 ↓, s. 397.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 26. ISBN 83-87424-77-3.
Bibliografia edytuj
- Mirosław Barański: Beskid Śląski. Przewodnik. Wyd. I. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2007. ISBN 978-83-89188-71-7. (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Gmina Istebna: Historia
- Jasnowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 493.