Jazowsko
Jazowsko – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Łącko[4][5], nad Dunajcem, poniżej przełomu rzeki, która przewija się pomiędzy masywem Lubania i lesistym pasem Radziejowej.
| wieś | |
 Kościół w Jazowsku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
ok. 340 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
1767[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
33-389[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KNS |
| SIMC |
0444286 |
Położenie na mapie gminy Łącko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
 49°31′56″N 20°31′01″E/49,532222 20,516944[1]
| |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jazowsko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Nazwa edytuj
Nazwa wsi pochodzi od jazu – tamy wodnej zbudowanej w celu połowu łososi płynących w górę rzeki. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Jazowszko wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis.[6]. Jako właściciela Długosz podaje Wierenka Gabańskiego herbu Janina.
Integralne części wsi edytuj
| części wsi | Biedówka, Bielówka Niżna, Bielówka Wyżna, Cegielnia, Chałupina, Dołki, Garbowiec, Gorzków, Gruszów, Kliniec, Kozieńskie, Krawędy, Leonówka, Łąki, Migostów, Mostkówka, Nad Browarem, Nowakówka, Obłazy, Opijówka, Padoły, Pasternik, Podgwizdówka, Podkrzyzie, Pomietły, Potoki, Półanki, Przydomki, Ptaszniki, Równia Sopatówka, Stece, Tudzieńskówka, Turchałówka, Za Cmentarzem, Za Górką, Zagroda, Zarębek, Zawieśnia |
Historia edytuj
Osiedle genezę swą bierze sprzed 1225 r. (jest jednym z najstarszych na Sądecczyźnie). Prowadzono tu gospodarkę rolną, leśną, rybacką i flisacką. Tu też istniały: huta szkła, tartak i browar, a do 1945 r. fabryka mebli giętych, spalona w czasie działań wojennych.
Zabytki edytuj
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
Turystyka edytuj
W Jazowsku zaczyna się szlak wyjściowy na Przehybę (1175 m n.p.m.) w Paśmie Radziejowej (szlak zielony, ok. 3 h).
Sport edytuj
W Jazowsku istnieje klub piłki nożnej Budowlani Jazowsko, występujący w nowosądeckiej klasie A. Klub ma także sekcję juniorów starszych, występującą w nowosądeckiej 1 lidze.
Ochotnicza straż pożarna edytuj
Ochotnicza Straż Pożarna w Jazowsku działa od 1880 roku i jest jedną z najstarszych jednostek OSP na terenie powiatu nowosądeckiego. Działa poza krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym[8].
Demografia edytuj
Ludność według spisów powszechnych, w 2009 według PESEL[9][10][11][12].
| Rok | 1900 | 1921 | 1931 | 2002 |
|---|---|---|---|---|
| Liczba | 115 | 147 | 166 | 277 |
| Zwierzęta | Konie | Bydło | Owce | Świnie |
|---|---|---|---|---|
| Liczba | 90 | 471 | 42 | 169 |
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 45774
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 387 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.301
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-14].
- ↑ OSP Jazowsko [online], nowysacz112.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
- ↑ a b Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, tom XII, "Galizien", Wien 1907
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XII - Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
- ↑ Statystyka Polski, t. XXVI, Warszawa 1926, Główny Urząd Statystyczny
- ↑ Statystyka Polski seria C, z. 88 Warszawa 1938 Główny Urząd Statystyczny
Linki zewnętrzne edytuj
- Jazosko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 540.
- Jazowsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 16.
- Jazowsko info - strona internetowa o Jazowsku. jazowsko.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-03)].
- Strona Parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jazowsku
- Strona kibiców klubu Budowlani Jazowsko
- Strona internetowa - Jazowsko i okolice