Jean-Baptiste Belley
Jean-Baptiste Mars Belley[1] (ur. 1746 lub 1747, zm. 1805) – francuski polityk doby rewolucji francuskiej pochodzenia senegalskiego, deputowany z San Domingo do Konwentu Narodowego (1793–1795) i członek Rady Pięciuset[2].
 Jean-Baptiste Belley na portrecie pędzla Anne-Louis Girodet De Roucy-Trioson | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
polityk, wojskowy |
Życiorys edytuj
Urodził się w 1746 lub 1747 r. na wyspie Gorée w obecnym Senegalu[2]. W młodości został porwany w niewolę i jako niewolnik wysłany do Indii Zachodnich[1], na karaibską wyspę San Domingo (obecnie Haiti)[2]. Z czasem wykupił się z niewoli z odłożonych oszczędności i wstąpił do francuskiej armii. W czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych brał udział w walkach po stronie kolonistów, razem z innymi czarnoskórymi, którzy potem znaleźli się wśród przywódców wojny o niepodległość Haiti (m.in. Henri Christophe, André Rigaud, Alexandre Pétion, Louis-Jaques Beauvais, Julien Raimond), w składzie ochotniczego oddziału[2] 545 Colored Volunteer Chasseurs[1], który w 1779 r. operował w Georgii[2] i brał udział m.in. w bitwie pod Savannah. Udział w wojnie o niepodległość USA dał Belleyowi zarówno doświadczenie militarne, jak również zetknął go z republikańskimi ideałami wolności i równości[1].
W czasie rewolucji francuskiej został jednym z sześciu delegatów San Domingo do Konwentu Narodowego[2]. To m.in. za jego sprawą Konwent uchwalił[3] 4 lutego 1794 r.[1] zniesienie niewolnictwa we francuskich koloniach[3], a Belley wyróżnił się mową, w której wskazał niesprawiedliwość i nieludzkość handlu niewolniczego. Za czasów dyrektoriatu został w 1795 r. członkiem Rady Pięciuset, która była izbą niższą francuskiego parlamentu. Po dojściu w 1799 r. do władzy Napoleona Rada Pięciuset została zniesiona, a Napoleon usiłował przywrócić niewolnictwo w koloniach. Belley powrócił wówczas na Haiti, gdzie walczył o niepodległość wyspy u boku Toussainta L’Ouverturego[2]. W 1802 r. został aresztowany[4] wraz z L’Ouverturem i innymi rewolucjonistami i deportowany do Francji, gdzie był więziony do śmierci w 1805 r.[2]
W 1797 lub 1798 r. Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson namalowała portret Belleya z popiersiem filozofa Abbé Raynala[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Jean-Baptiste Mars Belley - Images - The Abolition of The Slave Trade [online], abolition.nypl.org [dostęp 2020-02-04].
- ↑ a b c d e f g h i Eric Martone, Encyclopedia of Blacks in European History and Culture [2 volumes], t. t. 1 A-J, Londyn: Greenwood Press, 2009, s. 61-62, ISBN 978-0-313-34449-7 [dostęp 2020-02-04] (ang.).
- ↑ a b Igor Rakowski-Kło, 4 lutego. Wszyscy jesteście wolni, koniec z niewolnictwem [KALENDARIUM] [online], wyborcza.pl, 4 lutego 2020 [dostęp 2020-02-04].
- ↑ Robert Fikes, Jean-Baptiste Belley-Mars (1747?–1805?) • [online], 2 grudnia 2015 [dostęp 2020-02-04] (ang.).