Jehudiel (także Jegudiel, Jhudiel lub Jehudiel[1]; heb. יהודיאל Yehudiel „chwała Boga”[2]) – jeden z siedmiu archaniołów w tradycji cerkwi prawosławnej[3].

Święty
Jehudiel Archanioł
Archanioł
Ilustracja
Rosyjska ikona przedstawiająca Archanioła Jehudiela
Czczony przez

judaizm, Kościół wschodni, Kościół zachodni

Wspomnienie

8 listopada (Kościół wschodni)

Atrybuty

korona, bicz z trzema końcami, płonące serce, Najświętsze Serce Jezusa w dłoni

Patron

królowie, sędziowie, głowy rodzin, inni przywódcy, sakrament ostatniego namaszczenia, asceci, zakonnicy, piątek

W Biblii i nauce Kościoła edytuj

W Księdze Tobiasza archanioł Rafał mówi, że jest „jednym z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (Tob 12, 15)[4]. Jehudiel jest archaniołem chwały Bożej. Przewodniczy dziękczynieniu i uwielbieniu Boga[5].

Jehudiel pojawia się w Księdze Wyjścia. Miał prowadzić Izraelitów podczas czterdziestoletniej wędrówki przez pustynię do Kanaanu. To on miał poprzedzać Izraelitów uciekających przed Egipcjanami[6][7]: „Anioł Boży, który szedł na przedzie wojsk izraelskich, zmienił miejsce i szedł na ich tyłach. Słup obłoku również przeszedł z przodu i zajął ich tyły, stając między wojskiem egipskim a wojskiem izraelskim. I tam był obłok ciemnością, tu zaś oświecał noc. I nie zbliżyli się jedni do drugich przez całą noc” (Wj 14, 19–20)[8][9]. To do niego odnoszą się słowa: „Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem. Szanuj go i bądź uważny na jego słowa. Nie sprzeciwiaj się mu w niczym, gdyż nie przebaczy waszych przewinień, bo imię moje jest w nim” (Wj 23, 20–21)[7][10][11]. Chronił więc i pouczał Mojżesza, ale i Izraelitów[12]. Jehudiel to przewodnik Izraelitów: „Mój anioł poprzedzi cię i zaprowadzi do Amoryty, Chetyty, Peryzzyty, Kananejczyka, Chiwwity, Jebusyty, a Ja ich wygładzę” (Wj 23, 23)[10][12].

Wspomniano o nim w niekanonicznej Księdze Henocha powstałej między 130 p.n.e. a 68 n.e.[13][14]

Jego imię nie występuje w Piśmie Świętym[15]. Znane jest tylko z pism apokryficznych i objawień[16]. W XV wieku mnich Amadeusz z Portugalii (zm. 1482) opisał siedmiu archaniołów, z których jednego nazwał Jehudielem[17][18]. Imię archanioła pojawiało się w rocznikach katolickich w XV–XVI wieku[11].

Patronat edytuj

Jest patronem wszystkich, którzy do czegoś dążą. Noszona przez niego korona symbolizuje nagrodę za udany trud duchowy[19]. Wraz ze swoimi podwładnymi aniołami jest doradcą i obrońcą wszystkich, którzy pracują na chwałę Boga na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością (królowie, sędziowie, głowy rodzin, inni przywódcy)[2]. Jest patronem sakramentu ostatniego namaszczenia[20][21], ascetów i zakonników[22][23]. Przedstawia się go jako zachęcającego do spowiedzi[24][25][26]. Opiekuje się wiosną i nowym początkiem, przynosi harmonię, wspiera talenty[27][28].

Uważany jest za jednego z siedmiu archaniołów w wariancie katolickiego systemu łączącego kolejne dni tygodnia z archaniołami będącymi ich atrybutami[13]. W astrologii Jehudiel z archaniołem Sealtielem rządzą ruchem planet[1][29].

Jego kolorem jest purpura (głęboki fiolet), a kwiatem bez lilak[27][29][30].

Jego wspomnienie w Kościele wschodnim (wraz z pozostałymi archaniołami) obchodzone jest 8 listopada (21 listopada według kalendarza gregoriańskiego) jako Sobór Archanioła Michała i innych bezcielesnych mocy[31][32][33][34]. Zostało ustanowione na synodzie w Laodycei w 363–364[35].

Ikonografia edytuj

Jest przedstawiany z koroną i biczem o trzech końcach[2] (w odwołaniu do cytatu „kogo miłuje Pan, tego karze, chłoszcze zaś każdego, którego za syna przyjmuje” (Hbr 12, 6)[36]), z płonącym sercem lub z Najświętszym Sercem Jezusa w dłoni[1].

Przedstawienia edytuj

Przedstawiono go na bizantyjskim fresku w kościele San Angelo Carmelitano w Palermo wraz z pozostałymi sześcioma archaniołami[37]. Przy przedstawieniu Jehudiela znajdowało się słowo remunerator, czyli wynagradzający[38]. Odkrycie doprowadziło do rozkwitu kultu siedmiu archaniołów w zachodnim Kościele. W 1698 dekret Kongregacji do spraw Świętych Obrzędów ograniczył kult archaniołów, w tym Jehudiela[24]. Za namową władz kościelnych jego przedstawienia, podobnie jak innych archaniołów, zostały zamalowane[39].

Jehudiel pojawia się w baroku. Występuje m.in. na obrazie w kościele farnym w Mattsies, dzielnicy miasta Tussenhausen[40], na obrazach anonimowego mistrza w Calamarca w Boliwii z około 1750[41], w ołtarzu głównym bazyliki archikatedralnej w Gdańsku-Oliwie[42], na fresku autorstwa Michaela Willmanna na sklepieniu prezbiterium kościoła p.w. św. Józefa w Krzeszowie[36]. Jego przedstawienie znajdowało się w kościele św. Anny w Ostrzeszowie[43].

Jego wizerunek zachował się m.in. w cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie[44].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Archanioł Jehudiel [online], pl.ndu.ac [dostęp 2022-12-26] (pol.).
  2. a b c Archbishop Seraphim of Chicago, The Rational Heavenly Powers [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-26].
  3. The Prologue from Ohrid: March 26 [online], www.orthodox.cn [dostęp 2022-12-26].
  4. Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Tb 12 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-26].
  5. Chaplet of Saint Jehudiel the Archangel [online], The Digital Ambler, 21 czerwca 2014 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  6. Scholastyka, Modlitwy do Męki Zbawiciela i Jego Matki Bolesnej, i na każdy dzień tygodnia, Chicago, s. 169.
  7. a b Синаксар на собор святого архангела Гавриїла [online], web.archive.org, 17 czerwca 2019 [dostęp 2022-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-17].
  8. Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Wj 14 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-27].
  9. Собор Архистратига Михаила Архангела и всех Небесных Сил бесплотных: о дате праздника и иерархии ангелов [online] [dostęp 2022-12-26].
  10. a b Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Wj 23 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-27].
  11. a b Jehudiel jest archaniołem, który wspiera wszystkich, którzy chcą wychwalać naszego Pana / Paulturner-Mitchell.com [online], paulturner-mitchell.com [dostęp 2022-12-26].
  12. a b Наставник в праведности — Архангел Иегудиил [online], pravoslavie.wiki [dostęp 2022-12-27].
  13. a b Gustav Davidson, A Dictionary of Angels, including the Fallen Angels, New York: The Free Press, 1967.
  14. Abigail Lapin, Master of Calamarca, Angel with Arquebus, [w:] Ruth Ezra i inni red., Smarthistory guide to AP® Art History, t. 2: EARLY EUROPE, COLONIAL AMERICAS, s. 216.
  15. ИЕГУДИИЛ, АРХАНГЕЛ - Древо [online], drevo-info.ru [dostęp 2022-12-27] (ros.).
  16. The Pedro de Osma Museum. Guide, Pedro and Angélica de Osma Gildemeister Foundation, 2019, s. 46.
  17. Carmine Alvino, I Sette Angeli nel Panorama Cattolico [online] [dostęp 2022-12-26].
  18. Amadeus von Portugal - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  19. Monk Vsevolod, The heavenly host and our modern life [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-26].
  20. Kim jest siedmiu Archaniołów Nieba? [online], pl.411answers.com [dostęp 2022-12-26].
  21. The Seven Archangels [online], Catholic Faith Warriors ~ Fighting the Good Fight +, 5 października 2012 [dostęp 2022-12-26].
  22. Obraz archaniołów w naukach religijnych. O Niebiańskiej Zastępie: ilu Aniołów i Archaniołów, czym się różnią, jaki jest cel każdego z nich [online], tltaudit.ru [dostęp 2022-12-27].
  23. Иегудии́л, Архангел [online], Православный Церковный календарь [dostęp 2022-12-27] (ros.).
  24. a b Marcello Stanzione, C. Alvino, Siedmiu archaniołów. Historia zapomnianego kultu, Kraków 2016, s. 53, 60.
  25. SIEDMIU ARCHANIOŁÓW w życiu Bł. Bartłomieja Longo [online], www.gloria.tv, 19 stycznia 2021 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  26. Ali Zamani Alavijeh, A COMPARATIVE STUDY ON THE SIGNIFICATION OF NUMBER SEVEN IN DIFFERENT SOCIAL AND RELIGIOUS CONTEXTS, „ASIAN JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES”, 2 (4), 2013, s. 305.
  27. a b Susan Gregg, Encyclopedia of Angels, Spirit Guides and Ascended Masters: A Guide to 200 Celestial Beings to Help, Heal, and Assist You in Everyday Life, Fair Winds Press, 1 czerwca 2008, ISBN 978-1-61673-441-1 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  28. Lee-Anne Preddy-Ryman, Why? Why Not?, Balboa Press, 13 kwietnia 2015, ISBN 978-1-4525-2831-1 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  29. a b About Archangel Jehudiel, Angel of Work [online], Learn Religions [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  30. Об архангеле Иегудииле, ангеле труда [online] [dostęp 2022-12-26].
  31. Архангел Уриил [online], www.temples.ru [dostęp 2022-12-27].
  32. Aleksy Kordiukiewicz, Wielka Siódemka Archaniołów, „Bractwo Prawosławne św. Cyryla i Metodego. Biuletyn Informacyjny” (4 (62)), 2013, s. 8–9.
  33. Kalender - 8. November - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  34. Cerkiew - e-BIBLIOTEKA - Artykuły [online], cerkiew.info [dostęp 2022-12-26].
  35. Synaxis of the Archangel Michael and the Other Bodiless Powers, „ASCENSION. Greek Orthodox Church. Weekly Bulletin”, FAIRVIEW–NEW JERSEY, 3 listopada 2019.
  36. a b Krystian Michalik, Jakie imiona nosili archaniołowie?, „Krzeszowska Pani” (2 (39)), 2015, s. 14–15.
  37. Ch. Moisan-Jablonski, Symbolika obrazu "Alegorii Bożej Opatrzności" z klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie, „Saeculum Christianum”, 22, 2015, s. 173.
  38. Cécile Vincent-Cassy, The Search for Evidence: The Relics of Martyred Saints and Their Worship in Cordoba after the Council of Trent, [w:] Mercedes García-Arena (red.), After Conversion. Iberia and the Emergence of Modernity, Leiden–Boston 2016, s. 144.
  39. Engel - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  40. Mattsies INFO - Erzengel Jehudiel [online], www.mattsies.info [dostęp 2022-12-26].
  41. Kelly Donahue-Wallace, Art and architecture of viceregal Latin America, 1521-1821, Albuquerque: University of New Mexico Press, 2008, ISBN 978-0-8263-3460-2, OCLC 801414649 [dostęp 2022-12-26].
  42. Wystrój kościoła klasztornego [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2022-12-26].
  43. Jest to jedyne znane zdjęcie [online], dziejeostrzeszowa.pl [dostęp 2022-12-26].
  44. Irina Jazykowa, O polichromiach Adama Stalony-Dobrzańskiego w cerkwi świętego Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie [online], www.stalony-dobrzanski.info [dostęp 2022-12-26].

Linki zewnętrzne edytuj