Wikipedia

Jerzy Bereś

polski rzeźbiarz

Jerzy Bereś (ur. 14 września 1930 w Nowym Sączu, zm. 25 grudnia 2012 w Krakowie) – polski rzeźbiarz, autor akcji i performer.

Jerzy Bereś
Ilustracja
Jerzy Bereś podczas ostatniego wystąpienia. Konteksty 2012 - Międzynarodowy Festiwal Sztuki Efemerycznej w Sokołowsku
Data i miejsce urodzenia

14 września 1930
Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

25 grudnia 2012
Kraków

Zawód, zajęcie

artysta performer, rzeźbiarz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Twórczość edytuj

W swojej twórczości posługiwał się manifestacjami artystycznymi. Jego prace i przedsięwzięcia, mają często charakter wypowiedzi polityczno-etycznej, głosił postulat wartości „aktu twórczego” nad przedmiotem. Jerzy Bereś wykształcił swój własny i niepowtarzalny styl, jednak jego praktyki były pokrewne: happeningowi i performance, chociaż osobiście nigdy nie przyznawał się do jakiegokolwiek pokrewieństwa z tymi kierunkami w sztuce, nazywając swoje działania manifestacjami (akcjami, „mszami”). Sztuka Beresia jest sztuką symbolu, metafory i metafizycznych skojarzeń. Wykonał też działania o charakterze dysput ze znanymi twórcami z historii sztuki XX wieku np. z Witkacym, Kantorem czy Duchampem.

Działalność artystyczna edytuj

W 1956 ukończył rzeźbę w krakowskiej ASP u Xawerego Dunikowskiego.

Pierwszą indywidualną wystawę miał w 1958 w krakowskim Domu Plastyków, zaprezentował tam rzeźby: Kołysanka, Do słońca, Matka, Ewa, Niepokój, Idylla wykonane z gipsu i żelazobetonu. Doświadczenie tej wystawy wpłynęło na decyzję Beresia, by przerwać dotychczasową pracę i wraz z nią tradycję wyniesioną z ASP w Krakowie. Zrealizował tuż przed rokiem 1960 pierwsze rzeźby z drewna: Rzepicha i Bart. Były to jednak realizacje zbyt dokładne, co doprowadziło artystę do decyzji o jeszcze większym uproszczeniu swojej pracy. Od tego czasu jego rzeźby w drewnie są coraz prostsze i coraz wyraźniej pozostają w charakterze zbliżone do natury używanego materiału. W 1960 r. powstały jego pierwsze rzeźby z cyklu Zwidy, a w 1967 z cyklu Wyrocznia, wykonane z naturalnych surowców: polnych kamieni, konopnych sznurów, strzępów workowego płótna, skórzanych rzemieni (charakterystycznych materiałów dla jego twórczości).

W 1968 Bereś zaprezentował w Galerii Foksal w Warszawie pierwszą manifestację artystyczną Przepowiednia I. Otwiera ona cały cykl wystąpień, będących komentarzem do polityki, religii, sztuki i filozofii, w których artysta często posługuje się własnym ciałem i obiektem. Następnie realizował akcje nazywane przez artystę „mszami”, w których poruszał on najważniejsze polskie problemy, m.in.: Msza Romantyczna, Msza Polityczna, Msza polska. Uczestnik Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70[1].

W 1997 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1997)[2]. W 2011 został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[3].

Żonaty z Marią Pinińską-Bereś – rzeźbiarką i performerką. Doczekali się córki Bettiny – również artystki.

Pochowany na cmentarzu Batowickim w Krakowie (kw. XI-3-19)[4].

 
Grób Jerzego Beresia na Cmentarzu Prądnik Czerwony

Wybrane akcje edytuj

Realizacje plenerowe edytuj

 
Żywy Pomnik „Arena” we Wrocławiu

Przypisy edytuj

  1. ↑ Danuta Dziedzic, Zbigniew Makarewicz (red.), Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Wrocław: Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. Ośrodek Teatru Otwartego "Kalambur", 1983, s. 177, OCLC 830242745.
  2. ↑ M.P. z 1997 r. nr 33, poz. 315
  3. ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2017-01-22].
  4. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2021-07-16].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Bereś&oldid=73221778”