Jerzy Zaruba
Jerzy Zaruba (ur. 17 lipca 1891 w Radomiu, zm. 12 stycznia 1971 w Warszawie) – polski malarz, karykaturzysta i scenograf.
Życiorys edytuj
Uczył się w Kijowie na kursach architektury[1]. Studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych[1] u Stanisława Lentza, i w paryskiej Académie des Beaux-Arts. Był członkiem grupy Formiści i współzałożycielem Koła Artystów Grafików Reklamowych.
Jako karykaturzysta debiutował w 1920 r. w "Marchołcie"[1]. W okresie dwudziestolecia międzywojennego współpracował jako karykaturzysta z wieloma czasopismami satyrycznymi i literackimi, m.in. z Cyrulikiem[1], Wiadomościami Literackimi, Panią, Kroniką Polski i Świata i Szpilkami. Przed wojną opublikował m.in. szereg rysunków o silnie antysemickim wydźwięku. Niektóre z nich pod koniec 2013 roku pokazano na wystawie w Żydowskim Instytucie Historycznym[2]. W czasie, gdy był karykaturzystą Cyrulika, mieszkał w podwarszawskim Aninie, co bywało przedmiotem żartów publikowanych w piśmie przez redakcyjnych kolegów[3].
Po II wojnie światowej wspierał swoimi pracami propagandę stalinowską.
Ten artykuł od 2021-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Jego dom w Aninie (ul. Stradomska 35) stał się miejscem spotkań warszawskich literatów. Bywali tam często Julian Tuwim i Konstanty Ildefons Gałczyński. Publikował karykatury i rysunki satyryczne w Przekroju i Szpilkach. Projektował kukiełki do noworocznych szopek politycznych.
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 135-6-9)[4].
Dzieła edytuj
Był autorem ilustracji do blisko 80 pozycji książkowych m.in. Stefana „Wiecha” Wiecheckiego lub Janusza Minkiewicza[5].
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 1954[6].
Upamiętnienie edytuj
5 grudnia 1977 nazwano jego imieniem jedną z ulic w warszawskiej dzielnicy Ursynów[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Ludwika Ciechanowiecka , Rozmowa z Zarubą, „Kronika Polski i Świata”, 2 (13), 26 marca 1939, s. 11 .
- ↑ Obcy i niemili. Antysemickie rysunki z prasy polskiej 1919–1939. Wystawa w Żydowskim Instytucie Historycznym. Katalog wystawy, ŻIH, Warszawa 2013, s. 110.
- ↑ Jerzy Zaruba , Z pamiętników bywalca; Patrząc na Warszawę, Warszawa: "Iskry", 2007, ISBN 978-83-244-0053-9, OCLC 436924971 [dostęp 2021-12-05] .
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: BRONISŁAWA ZARUBA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-21] .
- ↑ Jerzy Zaruba [wynik wyszukiwania w katalogu Biblioteki Narodowej] [online], bn.org.pl, 15 stycznia 2018 .
- ↑ 16 lipca 1954 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1565
- ↑ Uchwała nr 32 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 1977 r. w sprawie nadania nazw ulicom, „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”, Warszawa, dnia 31 stycznia 1978 r., nr 1, poz. 1, s. 2
Bibliografia edytuj
- Jerzy Zaruba: Z pamiętników bywalca; Patrząc na Warszawę, Iskry, Warszawa 2007, ISBN 978-83-244-0053-9
- Andrzej Klominek: Życie w „Przekroju”, "Most", Warszawa 1995 ISBN 83-85611-34-7