Jezioro Białe (powiat mrągowski)
Jezioro Białe – jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki[2].
 Widok na pomost i tablicę informacyjną ze Stanicy Wodnej „Bieńki” nad Jeziorem Białym | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
131,2 m n.p.m. |
| Wyspy |
Wyspa Owcza, Suchy Ostrówek i trzy inne |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
376,2 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
18100 m |
| Objętość |
25 066,7 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
III (1992)[1] |
| Rzeki zasilające |
Babięcka Struga, Piłaki, Golanka, Krzywy Róg |
| Rzeki wypływające |
Babięcka Struga |
Położenie na mapie gminy Piecki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego  | |
 53°44′05″N 21°14′57″E/53,734722 21,249167
| |
 Mapa jeziora | |
Położenie i charakterystyka edytuj
Jezioro leży na Pojezierzu Mazurskim[1], w mezoregionie Pojezierza Mrągowskiego[3], w dorzeczu Krutynia–Pisa–Narew, 12 km w kierunku południowym od Mrągowa[4]. Ma połączenia z jeziorami: Gant od strony południowo-zachodniej oraz Dłużec od strony północnej – poprzez przepływającą Babięcką Strugę, a także z jeziorem Piłaki – poprzez strugę Piłaki. Do zbiornika wodnego uchodzi także Golanka[5] i Krzywy Róg[6]. Na jeziorze znajdują się pięć wysp, w tym Wyspa Owcza i Suchy Ostrówek[6] o łącznej powierzchni 18,2 ha[4]. Zatoka w południowej części akwenu nosi nazwę Kąt Macharski[7]. W okolicach brzegów położone są wsie: Dłużec, Zdrojewo, Goleń oraz przysiółek Bieńki[6] z polem biwakowym i stanicą kajakową PTTK[4].
Linia brzegowa rozwinięta, na jeziorze znajdują się liczne wyspy i półwyspy. Zbiornik wodny leży w otoczeniu pól i łąk, a od strony południowo-zachodniej także lasów. Brzegi wysokie i strome, bardziej łagodne i płaskie na wschodzie – w części południowej i środkowej. Stoki ławicy piaszczysto-muliste, w większości łagodne, z wyjątkiem niektórych odcinków brzegów zachodnich, które opadają bardzo stromo[4].
Jezioro jest częścią najpopularniejszego szlaku kajakowego na Mazurach – szlaku rzeki Krutyni, który liczy 91 km[8].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6a)[9].
Jezioro jest wykorzystywane gospodarczo przez Gospodarstwo Rybackie Mrągowo[10]. Leży na terenie obwodu rybackiego Jeziora Białe w zlewni rzeki Pisa – nr 36[11]. Na jego terenie obowiązuje strefa ciszy[10].
Przed 1950 jezioro nosiło niemiecką nazwę Weiss See[12].
Morfometria edytuj
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 376,2 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 7,3 m, a maksymalna – 31,0 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 131,2 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 25 066,7 tys. m³[1]. Maksymalna długość jeziora to 5020 m, a szerokość 1480 m. Długość linii brzegowej wynosi 18100 m[4].
Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 328,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 131,2 m n.p.m.[1]
Przyroda edytuj
W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. szczupak, leszcz, płoć, sandacz, węgorz i lin. Roślinność przybrzeżna niezbyt rozwinięta, dominuje trzcina i oczeret jeziorny. Największe jej skupiska znajdują się na krańcach wschodnich i południowych. Wśród roślinności zanurzonej i pływającej, przeważają rdestnica, moczarka i jaskier, w zatokach występują grzybienie białe i grążel żółty[4].
Jezioro Białe leży na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Rzeka Babant i jezioro Białe” ustanowionego rozporządzeniem wojewody warmińsko-mazurskiego z dnia 9 sierpnia 2007 roku o powierzchni 12 458 ha[13].
Zgodnie z badaniem z 1992 roku przyznano akwenowi III klasę czystości[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 379, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 13, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ a b c d e f Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Jeziora Pojezierza Mrągowskiego, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1998 (Przewodniki wędkarskie; 4), ISBN 83-87506-55-9, OCLC 749850823.
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap TOPO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2016-11-05].
- ↑ a b c Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap ORTO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2016-11-05].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 135, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Sorkwity, s. 33. Biuletyn Informacji Publicznej Gmina Sorkwity, 2014-08-29. [dostęp 2016-11-05].
- ↑ Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 126 [dostęp 2016-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ a b Wykaz jezior - Gospodarstwo Rybackie Mrągowo. [dostęp 2016-11-04].
- ↑ Sejmik Warmińsko-Mazurski: Plan ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego do 2021 r., s. 39. parkikrajobrazowewarmiimazur.pl, 2011-04-01. [dostęp 2016-11-05].
- ↑ Poz. 588. Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 4 kwietnia 1950 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości.. „Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 427, 8 maja 1950.
- ↑ 1700 Rozporządzenie Nr 26 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 9 sierpnia 2007 r. w sprawie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Rzeka Babant i Jezioro Białe”.. „Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego”. 122, s. 6555–6556, 2007-08-14. Olsztyn: Wojewoda Warmińsko-Mazurski. ISSN 1508-4817. [dostęp 2016-11-04].