Piłaknojezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Sorkwity, leżące na terenie Pojezierza Mrągowskiego w dorzeczu Krutyni.

Piłakno
Ilustracja
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Region

Pojezierze Mrągowskie

Wysokość lustra

139,7[1] m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

237,5-262 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


4,2 km
1,1 km

Głębokość
• średnia
• maksymalna


12,9[2] m
56,6[2] m

Objętość

33784,6 tys. m³

Hydrologia
Klasa czystości wody

II[1] (w roku 1998)

Położenie na mapie gminy Sorkwity
Mapa konturowa gminy Sorkwity, blisko centrum na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Piłakno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Piłakno”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Piłakno”
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego
Mapa konturowa powiatu mrągowskiego, po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Piłakno”
Ziemia53°47′16″N 21°09′52″E/53,787778 21,164444

Hydronimia

edytuj

Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Piłakno[3].

Morfometria

edytuj

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 237,5 ha[1] do 259,0 ha[2] do 262 ha[potrzebny przypis]. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 139,7 m n.p.m.[2][1] Średnia głębokość jeziora wynosi 12,9 m[2], natomiast głębokość maksymalna 56,6 m[2].

W oparciu o badania przeprowadzone w 1998 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości[1].

Powierzchnia zlewni całkowitej – 18,1 km².

Charakterystyka

edytuj

Linia brzegowa dobrze rozwinięta, brzegi wysokie, częściowo zalesione. Dno urozmaicają liczne głęboczki. Jezioro zasilają nieliczne, małe cieki, największy uchodzi przy południowo-zachodnim brzegu.

Jezioro Piłakno składa się z dwóch wyraźnie wykształconych plos – północnego, o głębokości maksymalnej 39,0 m i środkowego, głównego, o głębokości maksymalnej 56,6 m. Południowo-zachodnia zatoka, o największym przegłębieniu sięgającym 16,5 m, przedzielona jest w połowie dużą wyspą.

Przy zachodnim brzegu jeziora znajdują się pozostałości po osiedlu nawodnym z wczesnej epoki żelaza (400-120 r. p.n.e.) – obecnie zalane wodami jeziora – z kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Drewniana zabudowa mieszkalna (o powierzchni użytkowej 70 na 100 m) usytuowana była na kilkuwarstwowym ruszcie z belek.

Kilkaset metrów na południowy wschód od osiedla nawodnego znajduje się cmentarzysko kurhanowe z tego samego okresu. Kurhany z kręgiem kamiennym i prostokątna komora grobowa, pochówki ciałopalne w popielnicach.

Przy południowo-wschodnim krańcu jeziora leży rezerwat Piłaki, który utworzono celem ochrony noclegowiska żurawi w okresie wędrówek, miejsc żerowania licznych gatunków ptaków oraz stanowisk rzadkich roślin.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 378. ISBN 83-232-1732-7.
  2. a b c d e f według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 378. ISBN 83-232-1732-7.
  3. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 265, ISBN 83-239-9607-5.

Bibliografia

edytuj
  • Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 182
  • Inspekcja Ochrony Środowiska WIOŚ w Olsztynie Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2005 roku

Linki zewnętrzne

edytuj