Jezioro Sztynorckie
Jezioro Sztynorckie – jezioro w Polsce, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich.
 Jezioro Sztynorckie – północna część jeziora | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne |
Sztynort |
| Region | |
| Wysokość lustra |
115,9-117,2 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
46,0-47,3 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Objętość |
906,9 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
non[1] (w roku 1997) |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Węgorzewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | |
 54°07′45″N 21°40′42″E/54,129167 21,678333
| |
Wykorzystanie jeziora przez żeglarzy edytuj
Jezioro połączone jest z Jez. Dargin krótkim, 170 metrowym Kanałem Sztynorckim.
W latach 1975-1980 odtworzony został kanał łączący Jezioro Sztynorckie z Jeziorem Dargin i wykonane zostało nabrzeże portowe w Sztynorcie. Sztynort już wówczas był znanym Ośrodkiem Sportów Wodnych. Wśród jachtów w porcie sztynorckim wyróżniał się służbowy jacht pełnomorski dyrektora Kętrzyńskiego Zjednoczenia. Z jachtu tego korzystali goście ministerialni, także z innych ówczesnych krajów socjalistycznych. Dla gości Zjednoczenia były przygotowane pokoje w pałacu (spękane tynki zakryte były tapetami), z łazienkami wyposażanymi w kabiny prysznicowe. W pałacu funkcjonowała stołówka. Po likwidacji PGR pałac wraz z Ośrodkiem Sportów Wodnych nad Jeziorem Sztynorckim wielokrotnie miał nowych właścicieli.
Przy wyjściu przez kanał z jeziora żeglarze odwiedzają czasem, znajdujący się w lesie, po prawej stronie kanału cmentarz, na którym znajduje się kaplica rodowa Lehndorffów.
Dane morfometryczne edytuj
Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 46,0 ha[1] do 47,3 ha[2].
Zwierciadło wody położone jest na wysokości 115,9 m n.p.m.[1] lub 117,2 m n.p.m.[2] Średnia głębokość jeziora wynosi 1,9 m[2] lub 2,2 m[potrzebny przypis], natomiast głębokość maksymalna 3,1 m[2].
Długość linii brzegowej to 2,9 km, a jej rozwinięcie - 1,19.[potrzebny przypis]
Zanieczyszczenie wód jeziora edytuj
W oparciu o badania przeprowadzone w 1997 roku wody jeziora zaliczono do wód pozaklasowych.
Jezioro zanieczyszczone było gnojówką spływającą z obór, gdy Sztynort był siedzibą Klucza PGR do roku 1974, którą uzupełniły ścieki z fermy na 2000 szt. inwentarza wybudowanej w Sztynorcie Małym, w niedalekiej odległości od jeziora. Ferma ta została wybudowana po włączeniu Klucza PGR Sztynort do PPGR Srokowo.
Po 1974 użytkownikiem jeziora wraz z pałacem w Sztynorcie i jego otoczeniem był Zakład Łowiectwa Leśnictwa Turystyki i Wypoczynku, który wchodził w skład Przedsiębiorstwa Usług Rolniczych w Kruszewcu. Wspomniany zakład miał zapewniać obsługę socjalną dla 12 tys. pracowników „AGROKOMPLEKSU” (13 przedsiębiorstw, w tym Kombinat PGR Sątopy). Zakład obsługi socjalnej miał jeszcze dwa duże ośrodki wczasowe: jeden w Martianach, drugi w Przerwankach nad Jezioro Gołdapiwo. Zbiornik zasilany jest ze zlewni jednym zbiorczym rowem melioracyjnym odwadniającym pobliskie pola, woda z rowu jest okresowo odprowadzana do zbiornika. Jezioro Sztynorckie określane jest jako silnie zdegradowane - poza klasą. Prawie wszystkie parametry przekraczały normy dopuszczalne dla wód powierzchniowych, jedynie związki fosforowe występowały w ilościach obniżonych ze względu na nasiloną produkcję fitoplanktonu, stan sanitarny zbiornika nie budzi zastrzeżeń (miano coli - I klasa). Jezioro określa się jako podatne na degradację - trzecia kategoria. Łatwo ulega wpływom zewnętrznym, jest zbiornikiem płytkim o dużej dynamice wód, z grubą warstwą osadów dennych. Poprawę stanu czystości jeziora uzyskać można by poprzez rekultywację, przy zahamowaniu zanieczyszczeń.
Hydronimia edytuj
Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Jezioro Sztynorckie[3]. W niektórych publikacjach wymieniana jest oboczna nazwa tego jeziora: Kamionkowskie[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 347. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b c d według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 347. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 342, ISBN 83-239-9607-5.
Bibliografia edytuj
- Andrzej Wakar i Bohdan Wilamowski, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, s. 18, Pojezierze, Olsztyn 1968
- „AGROKOMPLEKS” Kętrzyńskie Zjednoczenie Rolniczo-Przemysłowe (folder propagandowy), Łódzkie Zakłady Graficzne Zakład nr 2, Łódź 1978
- Wojciech Kuczkowski, Szlak Wielkich Jezior Mazurskich, Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, FENIX editions, Warszawa - Giżycko 1993, ISBN 83-900217-9-X
- J. Bąk, M. Rudzielewicz, Mazury. Przewodnik, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2007, ISBN 978-83-7304-665-8
- S. Kulczyk, E. Tomczyk, T. Krzywicki, Kraina Wielkich Jezior, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2004, ISBN 83-7304-293-8
Linki zewnętrzne edytuj
- Jezioro Sztynorckie w informatorze turystyczno-przyrodniczym www.jezioro.com.pl. jezioro.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-27)].