Jezioro Wierzchucińskie Małe

jezioro

Jezioro Wierzchucińskie Małejezioro rynnowe w Polsce, położone w zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie bydgoskim, na pograniczu gminy Sicienko i gminy Koronowo.

Jezioro Wierzchucińskie Małe
Ilustracja
Jaz na przesmyku między jeziorami: Wierzchucińskim Małym i Dużym
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Region

Pojezierze Południowokrajeńskie

Morfometria
Powierzchnia

0,52 km²

Wymiary
• max długość
• max szerokość


1,80 km
0,30 km

Głębokość
• maksymalna


12,7 m

Hydrologia
Rzeki zasilające

Krówka

Rzeki wypływające

Krówka

Rodzaj jeziora

rynnowe

Położenie na mapie gminy Sicienko
Mapa konturowa gminy Sicienko, u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Wierzchucińskie Małe”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Wierzchucińskie Małe”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Wierzchucińskie Małe”
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, po lewej nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Wierzchucińskie Małe”
Ziemia53°16′19″N 17°47′06″E/53,271944 17,785000

Charakterystyka edytuj

Jezioro położone jest w południowo-wschodniej części mezoregionu Pojezierza Południowokrajeńskiego[1], około 15 km na północny zachód od granic miasta Bydgoszczy, w południowej części rynny jezior byszewskich, ciągnącej się na kierunku północny wschód – południowy zachód na długości 27 km. Jest ono silnie związane hydrograficznie z Jeziorem Wierzchucińskim Dużym, poprzez rzekę Krówkę, mającą na połączeniu obu akwenów ok. 100 m długości. Krówka odwadnia zlewnię całkowitą jeziora i jest jednocześnie prawym dopływem Brdy.

Jezioro jest silnie przepływowe. W ciągu roku następuje wymiana wody w objętości 8,5 raza przekraczającej objętość misy jeziora.

Akwen spełnia głównie funkcję rekreacyjną dla mieszkańców okolicznych terenów oraz miasta Bydgoszczy. W mniejszym stopniu zaspokaja ono potrzeby wodne ludności (ujęcia irygacyjne na potrzeby ogrodów działkowych) oraz rybackie. Na brzegach nie urządzono plaż w przeciwieństwie do sąsiedniego Jeziora Wierzchucińskiego Dużego.

Zlewnia edytuj

Zlewnia całkowita jeziora wynosi 144,6 km² i zajmuje przede wszystkim obszary wysoczyzny morenowej położonej na północ od akwenu. Na obszarze tym 2/3 powierzchni zajmują grunty orne, a jedynie 15% lasy.

W zlewni bezpośredniej jeziora występuje liczna zabudowa rekreacyjna w postaci kompleksów ogrodów działkowych. Są one położone na półwyspie w południowo-zachodniej części akwenu (70 działek) oraz przy brzegu południowo-wschodnim (160 działek).

W zagospodarowanie zlewni bezpośredniej jeziora przeważa jednak rolnicze użytkowanie gruntów, w których istotny udział mają powierzchnie sadownicze zajęte pod uprawy drzew owocowych.

Jakość wód edytuj

Jezioro Wierzchucińskie Małe charakteryzuje się III stopniem podatności wód na degradację, co oznacza słabą odporność na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Do niekorzystnych cech zlewniowych jeziora należą: długa linia brzegowa, ułatwiająca dopływ materii ze zlewni oraz sposób użytkowania terenu z dominującą gospodarką rolną. Mała objętość misy jeziora oraz spore wydłużenie sprawia, że jezioro jest podatne na przedostawanie się zanieczyszczeń do jego wód. W zasięgu epilimnionu znajduje się znaczna powierzchnia dna, zwłaszcza w pobliżu jego zachodniego brzegu.

W 2002 r. odnotowano III klasę czystości wód. Klasie tej opowiada również średnia przeźroczystość wód jeziora (ok. 2 m). Pozaklasowe wartości osiągają stężenia azotanów oraz zawartość tlenu w wodzie.

Typ troficzny edytuj

Jezioro Wierzchucińskie Małe zalicza się do jezior mezo-eutroficznych.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Makarewicz Jakub: Stan czystości jezior: Wierzchucińskiego Dużego i Wierzchucińskiego Małego na podstawie badań monitoringowych w 2002 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. 2003