Joanna Belejowska
Joanna Małgorzata Belejowska z Pomianowskich (ur. 12 lipca 1820 w Żbikowie, zm. 5 października 1904 w Wilczyskach) – polska pisarka i tłumaczka z języków: francuskiego, angielskiego i niemieckiego. Przekładała utwory przeznaczone szczególnie dla młodzieży[1]. Pierwsza polska tłumaczka utworów Juliusza Verne’a.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 października 1904 |
| Zawód, zajęcie |
pisarka, tłumaczka |
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys edytuj
Była córką Kazimierza Ignacego Wincentego Pomianowskiego oraz Teodory Józefy z Plichtów. Ze strony ojca dziadkami byli Jan Pomianowski i Joanna z Rokosowskich, a ze strony matki dziadkowie to Ignacy Plichta i Anna ze Świętosławskich[2].
Nie wiadomo, gdzie uczyła się, wiadomo natomiast, że nauka pomogła jej w wykształceniu różnorodnych zainteresowań.
Jej mąż, Konstanty Kajetan Belejowski, urzędnik, zmarł w wieku 39 lat w 1858. Nie mieli dzieci[2].
Belejowska była faktyczną redaktorką naczelną ilustrowanego czasopisma dla kobiet Tygodnika Mód i Powieści, a prowadził je i firmował własnym nazwiskiem jego właściciel Jan Kanty Gregorowicz[3].
Korespondowała po polsku i francusku z Józefem Ignacym Kraszewskim[2].
Rówieśniczka Juliusza Verne’a jako pierwsza przetłumaczyła na język polski kilka jego powieści i opowiadań. Jej tłumaczenia (zgodnie z tendencjami ówcześnie panującymi) są skrótami i adaptacjami[4].
Została pochowana na cmentarzu w Wilczyskach w powiecie łukowskim[5].
W grudniu 2020 roku została przeprowadzona publiczna zbiórka zainicjowana przez Pana Krzysztofa Czubaszka, na renowację pomnika Joanny Belejowskiej, zaś w maju 2021 roku doszło do całkowitej renowacji nagrobku - zrealizowanej przy pomocy lokalnego stowarzyszenia o nazwie "Nasze Wilczyska".
Twórczość własna edytuj
- Abd el-Kader (1857) (biografia)
- Panie wysłuchaj modlitwę moją!: wybór modlitw z książek do nabożeństwa przez władzę duchowną szczególniej poleconych: pomnożony nowemi modlitwami i hymnami oraz wielu modlitwami, do których Ojcowie Swięci różne przywiązywali odpusty / zebr. i ułożyła Joanna Belejowska (1870)
- Magja naturalna, czyli Sposób dokonywania za pomocą optyki różnych doświadczeń sztuk, dziwów, a nawet ukazywania duchów opisany popularnie naukowo / przez Joannę Belejowską (1870)
- Grafologia: nauka poznawania charakteru człowieka z jego pisma / oprac. według dzieł najznakomitszych grafologów przez Joannę Belejowską (1892)
Tłumaczenia edytuj
- Napoleon III Bonaparte Szkice historyczne z 1688 i 1830 r. / przez Napoleona Ludwika Bonaparte napisane w twierdzy Ham dnia 10 maja 1841 roku (1863)[6],
- Emile Souvestre Przygody Amerykanina w Chinach (1869),
- Juliusz Verne Wyspa tajemnicza (1875),
- Juliusz Verne Czarne Indie (1877)[7],
- Juliusz Verne Kłopoty Chińczyka w Chinach (1879)[8],
- Juliusz Verne Dramat w Meksyku (1877)[9],
- Juliusz Verne Jangada (1881–1882)[10],
- Juliusz Verne Keraban Uparty (1883)[11],
- Édouard Lefebvre de Laboulaye Abdallah, czyli Czterolistna koniczyna: powieść arabska,
- Édouard Pailleron Iskra. Komedyja w 1-ym akcie,
- Aristedes Roger W pośród fal morskich: podróż podwodna uczonego Trinitusa i jego towarzyszy ułożona według dziennika pisanego na pokładzie „Błyskawicy”,
- Karol de Sainte-Foi Rady i przestrogi dla młodzieńców,
- Dinah Maria Mulock Craik Miss Tommy,
- Fernand de Girodon-Pralon Kobieta,
- Victor Fournel Wymarzony ideał,
- Albert Delpit Jak bywa w życiu,
- Thomas Mayne Reid Wygnańcy w lesie,
- Maria Edgeworth Wdzięczność Murzyna,
- Berthold Auerbach W pałacu i w chatce[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Dane z internetowego katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie, dostęp 22 sierpnia 2008 r.
- ↑ a b c d Magdalena Bilska, Ocalić od zapomnienia – Joanna Belejowska – tłumaczka Verne’a [online] [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Kobiety i mężczyźni (z) kolorowych pism – redakcja: Alina Łysak i Edyta Zierkiewicz.. bibliotekacyfrowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-25)]. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2010, s. 20–21 ISBN 978-83-7432-697-1.
- ↑ Krzysztof Czubaszek, Podwójne życie Tajemniczej wyspy [online], Polskie Towarzystwo Juliusza Verne’a [dostęp 2020-11-06].
- ↑ Wola Mysłowska: zachować pamięć [online], Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2020-11-06] (pol.).
- ↑ Szkice historyczne [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2020-11-05].
- ↑ Andrzej Zydorczak, Czarne Indie [online] [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Andrzej Zydorczak, Tarapaty Chińczyka w Chinach [online] [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Andrzej Zydorczak, Dramat w Meksyku. Pierwsze okręty marynarki meksykańskiej [online] [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Andrzej Zydorczak, Jangada [online] [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Andrzej Zydorczak, Uparty Keraban [online] [dostęp 2020-11-09].
Linki zewnętrzne edytuj
- Publikacje Joanny Belejowskiej w serwisie Polona.pl
- Joanna Belejowska – wybór prac pisarki