Johann Cilenšek (ur. 4 grudnia 1913 w Großdubrau[1][2][3], zm. 14 grudnia 1998 w Erfurcie[2][3]) – niemiecki kompozytor.

Johann Cilenšek
Ilustracja
Johann Cilenšek, 1967
Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1913
Großdubrau

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 1998
Erfurt

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Złoty Order Zasługi dla Ojczyzny (NRD) Srebrny Order Zasługi dla Ojczyzny (NRD) Brązowy Order Zasługi dla Ojczyzny (NRD) Nagroda Państwowa NRD Nagroda Państwowa NRD Nagroda Państwowa NRD

Życiorys edytuj

Syn wytwórcy porcelany[4]. Ukończył szkołę średnią w Budziszynie[4]. W latach 1935–1939 studiował w konserwatorium w Lipsku, gdzie jego nauczycielami byli Johann Nepomuk David (kompozycja)[1][2][3] i Friedrich Högner (organy)[2][3]. W 1937 roku wstąpił do NSDAP[4]. Podczas II wojny światowej pracował przymusowo jako szlifierz i tokarz[4].

Od 1945 roku członek KPD, następnie SED[4]. W latach 1945–1947 wykładowca kompozycji w Thüringer Landeskonservatorium w Erfurcie[1][2][3]. Od 1947 do 1978 roku profesor Hochschule für Musik Franz Liszt w Weimarze[3], w latach 1966–1972 był także rektorem tej uczelni[1][2][4]. Od 1961 roku członek wschodnioniemieckiej Akademie der Künste[2]. W 1955, 1970 i 1978 roku otrzymał Nagrodę Państwową NRD[3]. Odznaczony brązowym (1969), srebrnym (1980) i złotym (1983) Orderem Zasługi dla Ojczyzny[4].

Twórczość edytuj

Uprawiał głównie twórczość orkiestrową[1]. W swojej muzyce rozwijał kontrapunktyczno-polifoniczne tradycje muzyki niemieckiej[1]. Twórczość Cilenšeka cechuje się rozszerzoną tonalnością i indywidualnie kształtowaną rytmiką[1].

Skomponował m.in. 5 symfonii (I 1954, II 1956, III 1957, IV na orkiestrę smyczkową 1958, V Konzertante Sinfonie 1959), Sinfoniettę (1963), Uwerturę symfoniczną (1963), 2 koncerty fortepianowe (1950, 1965), koncert na organy i orkiestrę smyczkową (1951), koncert wiolonczelowy (1952), koncert skrzypcowy (1953), Konzertstücke: na fortepian i orkiestrę (1966), na skrzypce i orkiestrę (1974), na altówkę i orkiestrę (1977), na flet i orkiestrę (1979), Mosaik na 13 instrumentów smyczkowych lub na wielką orkiestrę smyczkową (1973), Kwintet dęty (1975), Trio fortepianowe (1979), 5 Liebeslieder na alt lub baryton i fortepian (1953)[1], a także utwory kameralne: sonatę na skrzypce i fortepian (1948), sonatę na flet, skrzypce i altówkę (1949), sonatę na flet i gitarę (1950), sonatę fortepianową (1951), sonatę na obój i fortepian (1960)[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 204. ISBN 83-224-0223-6.
  2. a b c d e f g h Musiklexikon. T. 1. A–E. Stuttgart-Weimar: Verlag J.B. Metzler, 2006, s. 531–532. ISBN 978-3-476-02087-1.
  3. a b c d e f g Deutsche Biographische Enzyklopädie. T. 2. Brann – Einslin. München: K. G. Saur, 2005, s. 345. ISBN 978-3-598-25032-3.
  4. a b c d e f g Biographisches Handbuch der SBZ/DDR. T. 1. Abendroth–Lyr. München: K. G. Saur, 1996, s. 102. ISBN 3-598-11176-2.