Wikipedia

John Lindley

John Lindley (ur. 5 lutego 1799 w Old Catton, zm. 1 listopada 1865 w Turnham Green) – angielski botanik i ogrodnik, członek Royal Society.

John Lindley
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 lutego 1799
Old Catton

Data i miejsce śmierci

1 listopada 1865
Turnham Green

Zawód, zajęcie

botanik

Alma Mater

Norwich School

Rodzice

George i Mary Lindley

Odznaczenia
Royal Medal (1857)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Standardową skróconą formą autora, używaną do wskazania przy cytowaniu nazw botanicznych, jest Lindl.[1].

Wczesne lata edytuj

Urodzony w Old Catton, niedaleko Norwich w Anglii, John Lindley był jednym z czworga dzieci George’a i Mary Lindley. George Lindley był szkółkarzem i sadownikiem, który prowadził komercyjną szkółkę. Mimo że posiadał dużą wiedzę z zakresu ogrodnictwa, przedsięwzięcie nie było dochodowe i George był cały czas zadłużony. Jako mały chłopiec, John pomagał ojcu w szkółce, poza tym dość często zbierał dzikie kwiaty rosnące w okolicach Norfolk. John uczył się w Norwich School[2]. Chciał iść na studia lub wstąpić do wojska, ale rodziny nie było na to stać[3]. W 1815 został belgijskim pośrednikiem dla kupca nasion z Londynu[4].

W tym czasie Lindley zapoznał się z botanikiem Williamem Jacksonem Hookerem, który pozwolił mu korzystać z biblioteki botanicznej i przedstawił go sir Josephowi Banksowi. Banks zatrudnił go jako asystenta w swoim herbarium[2]. Jego pierwszą publikacją, w 1819, było tłumaczenie dzieła Louisa Claude’a Richarda Analyse du fruit. W 1820 opublikował własne dzieło Monographia Rosarum, w którym zawarte były opisy nowych gatunków oraz rysunki wykonane przez niego. W 1821 opublikował dwa kolejne dzieła, Monographia Digitalium i Observations on Pomaceae, które wniosły wkład do Towarzystwa Linneuszowskiego.

Kariera edytuj

 
Cattleya labiata - jeden z gatunków opisanych przez Lindleya

Lindley poszedł do pracy w domu Banksa w Londynie. Skoncentrował się na dwóch rodzajach róży i naparstnicy, po czym opublikował monografię A Botanical History of Roses, w której rozróżnił 76 gatunków, opisał 13 nowych oraz wykonał 19 kolorowych ilustracji. Lindley poznał Josepha Sabine'a, który uprawiał dużo róż i był sekretarzem w Royal Horticultural Society. Kilka miesięcy potem zmarł Banks i Lindley pozostał bez pracy. Później jeden z przyjaciół Banksa, bogaty kupiec William Cattley, zapłacił Lindleyowi za opisanie i zilustrowanie nowych roślin w jego ogrodzie w Barnet. Cattley sfinansował także opublikowanie Digitalia Monographia. Na jego cześć Lindley nazwał nowy gatunek: Cattleya. W 1820, w wieku 21 lat, Lindley został członkiem Towarzystwa Linneuszowskiego[2].

W latach 1821–1826 opublikował pracę z kolorowymi własnoręcznymi ilustracjami Collectanea botanica or Figures and botanic Illustrations of rare and curious exotic Plants. Wiele ze zilustrowanych roślin pochodziło z rodziny Orchidaceae, którą Lindley fascynował się całe życie[2].

Lindley został mianowany asystentem sekretarza brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego (Royal Horticultural Society) i opiekunem ogrodu w Chiswick w 1822. W 1829 objął zarządzanie katedrą botaniki na University College London, na której pozostał do 1860. Od 1831 wykładał także botanikę w University College London oraz uczestniczył w 1833 w wykładzie bożonarodzeniowym (Royal Institution Christmas Lecture).

Lindley opisał rośliny zebrane podczas ekspedycji Thomasa Mitchella z 1838 oraz napisał aneks do „Rejestru Botanicznego” (The Botanical Register) Sydenhama Edwardsa z 1839, opisując rośliny zebrane przez Jamesa Drummonda i Georgianę Molloy w kolonii Swan River (późniejszej Australii Zachodniej)[5].

Lindley był członkiem Royal Society, Towarzystwa Linneuszowskiego oraz Londyńskiego Towarzystwa Geologicznego. W 1857 otrzymał Royal Medal, a w 1853 został także członkiem Institut de France[3].

Późniejsze lata edytuj

 
Rycina z A sketch of the vegetation of the Swan River Colony – John Lindley

Wybitny botanik w owych czasach, John Claudius Loudon, zaproponował Lindleyowi współpracę nad jego Encyklopedią roślin. Dzieło opisywało prawie 15 tysięcy gatunków roślin kwitnących i paproci. Było to bardzo duże przedsięwzięcie i za jego większość odpowiedzialny był Lindley[2]. Podczas pisania całego dzieła, które zostało ukończone w 1829, i studiowania wzorów, przekonał się do wyższości systemu klasyfikacji naturalnej opracowanej przez Antoine’a Laurenta de Jussieu. Zostało to także odzwierciedlone w dziełach A Synopsis of British Flora i An Introduction to the Natural System of Botany, w których opisywał on gatunki zgodnie z klasyfikacją naturalną.

W 1828 Lindley został członkiem Royal Society, a w 1833 uhonorowano go tytułem doktora Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Inne wyróżnienia otrzymał także z Francji, Stanów Zjednoczonych i Szwajcarii[2]. W 1829, dążąc do zwiększenia swojego dochodu, Lindley został profesorem botaniki nowo utworzonego University of London. W tym samym czasie nadal pełnił swoje obowiązki w Królewskim Towarzystwie Ogrodniczym. Lindley, mimo że sam nie był na studiach, okazał się bardzo dobrym wykładowcą. Ponieważ nie był usatysfakcjonowany dostępną literaturą, sam pisał podręczniki do botaniki dla studentów[2].

Po śmierci Josepha Banksa i jego mecenasa króla Jerzego III, Kew Gardens zaczął podupadać. Rząd zlecił sporządzenie raportu na temat jego możliwej przyszłości Lindleyowi, Josephowi Paxtonowi i Johnowi Wilsonowi[5]. W raporcie zarekomendowano, aby ogrody zostały zachowane, jednak rząd tego nie zaakceptował i zaproponował ich zlikwidowanie, rozdanie roślin i rozebranie szklarni. 11 lutego 1840 Lindley udał się do premiera i zaproponował, aby ta sprawa została rozstrzygnięta w parlamencie. Spowodowało to kłótnie, opinia publiczna była oburzona, rząd się ugiął i odwołał swoje plany, ogrody zostały zachowane. Nowym dyrektorem został William Hooker[6].

Lindley napisał bardzo wiele dzieł, w tym The Genera and Species of Orchidaceous Plants, którego napisanie zajęło mu 10 lat. Uznawany był za najważniejszy autorytet w dziedzinie klasyfikacji orchidei. W klasyfikacji Benthama i Hookera (1883) zostało zaakceptowanych 114 gatunków opisanych przez Lindleya, zaś Pfitzer (1889) zaakceptował 127 gatunków. Przez wiele lat Lindley opisał bardzo dużą liczbę nowych gatunków orchidei i wielu innych roślin. Każdy opisany gatunek posiadał dołączoną zwięzłą charakterystykę[2]. Na jego cześć nazwano ponad 200 gatunków roślin, dołączając epitety lindleyi, lindleyana, lindleyanum, lindleyanus, lindleya, lindleyoides[2].

W 1861 Lindley przewodniczył organizacji wystaw z kolonii brytyjskich na wystawie międzynarodowej w South Kensington. Pogarszała się jego pamięć. W tym samym roku zrezygnował ze swojego stanowiska na uniwersytecie oraz dwa lata później także ze stanowiska w Królewskim Towarzystwie Ogrodniczym. W 1863 udał się do kurortu Vichy, ale jego stan zdrowia nadal się pogarszał. Zmarł w swoim domu w Acton Green, niedaleko Londynu, w wieku 66 lat[2].

Wybrane dzieła edytuj

 
Portret z Makers of British botany (1913)

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Książki Johna Lindleya

Przypisy edytuj

  1. ↑ Lindley, John (1799-1865). International Plant Names Index. [dostęp 2023-07-09].
  2. ↑ a b c d e f g h i j Stearn, William T. The Self-Taught Botanists Who Saved the Kew Botanic Garden. „Taxon”. 14 (9), s. 19-68, grudzień 1965. 
  3. ↑ a b John Lindley (1799–1865). W: Stearn, William T: The life, times and achievements of John Lindley. 1999.
  4. ↑ John Lindley. W: Rines, George Edwin: Encyclopedia Americana. 1920.
  5. ↑ a b Aitken, R.: Lindley, John. Oxford University Press, 2002, s. 371. ISBN 0-19-553644-4.
  6. ↑ Desmond, R.: Kew, The History of the Royal Botanic Gardens. Havill Press, London, 1995, s. 371. ISBN 1-86046-076-3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Lindley&oldid=71780826”