Wikipedia

José María Aznar

hiszpański polityk

José María Alfredo Aznar López (wym. ⓘ[xoˈse maˈɾia aθˈnar]; ur. 25 lutego 1953 w Madrycie) – hiszpański polityk i prawnik, poseł do Kongresu Deputowanych, prezydent Kastylii i Leónu (1987–1989), w latach 1990–2004 przewodniczący Partii Ludowej, od 5 maja 1996 do 17 kwietnia 2004 premier Hiszpanii[1].

José María Aznar
Ilustracja
José María Aznar (2003)
Pełne imię i nazwisko

José María Alfredo Aznar López

Data i miejsce urodzenia

25 lutego 1953
Madryt

Premier Hiszpanii
Okres

od 5 maja 1996
do 17 kwietnia 2004

Przynależność polityczna

Partia Ludowa

Poprzednik

Felipe González

Następca

José Luis Rodríguez Zapatero

podpis
Odznaczenia
Łańcuch Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Życiorys edytuj

Jego dziadek Manuel Aznar Zubigaray i ojciec Manuel Aznar Acedo byli związani z reżimem Francisca Franco; pierwszy pełnił różne funkcje w ówczesnej dyplomacji, drugi zajmował się dziennikarstwem. José María Aznar kształcił się w szkole Colegio Nuestra Señora del Pilar, dołączył do prorządowej katolickiej organizacji Frente de Estudiantes Sindicalistas. W 1976 został absolwentem prawa na Uniwersytecie Complutense w Madrycie, po czym w 1976 podjął zatrudnienie w służbie cywilnej w ramach korpusu inspektorów podatkowych.

W 1979 zaangażował się w działalność polityczną w Sojuszu Ludowym byłego ministra Manuela Fragi, objął funkcję sekretarza generalnego tej partii w La Rioja. W 1981 dołączył do władz wykonawczych na poziomie krajowym, a w 1982 został zastępcą sekretarza generalnego ludowców. W tym samym roku po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Kongresu Deputowanych z prowincji Ávila. Z powodzeniem ubiegał się od tego czasu o poselską reelekcję w pięciu kolejnych wyborach w 1988, 1989, 1993, 1996 i 2000[2].

W 1985 objął przywództwo Sojuszu Ludowego w Kastylii i Leónie. Odszedł z funkcji zastępcy sekretarza generalnego struktur krajowych, gdy władzę w partii przejął Antonio Hernández Mancha. W czerwcu 1987 przy wsparciu ludowców oraz Centrum Demokratycznego i Społecznego stanął na czele rządu wspólnoty autonomicznej Kastylii i Leónu, urząd prezydenta sprawował do września 1989. Wcześniej w tym samym roku został wiceprzewodniczącym Partii Ludowej, ugrupowania powstałego na bazie Sojusz Ludowego. Był również kandydatem tego stronnictwa na urząd premiera, jednakże w wyborach ponownie zwyciężyli socjaliści z PSOE. W 1990 José María Aznar został wybrany na nowego przewodniczącego Partii Ludowej w miejsce Manuela Fragi. Po wyborach z 1993 kierowana przez niego Partia Ludowa pozostała w opozycji, jednak znacząco zwiększyła swoje poparcie, uzyskując w kolejnych dwóch latach dobre wyniki w wyborach lokalnych i regionalnych. W 1995 terroryści z ETA przeprowadzili zamach bombowy na życie polityka, lider opozycji nie odniósł wówczas poważnych obrażeń dzięki opancerzonemu samochodowi, którym się poruszał[3].

W 1996 Partia Ludowa José Maríi Aznara zwyciężyła w kolejnych wyborach, otrzymując 156 mandatów poselskich. 5 maja 1996 jej przywódca został nominowany przez króla Jana Karola I na stanowisko premiera, objął je jako pierwszy konserwatysta po 14 latach rządów lewicy. Większość w niższej izbie Kortezów Generalnych zapewnili gabinetowi deputowani ugrupowań regionalnych z Katalonii, Kraju Basków i Wysp Kanaryjskich[4]. Ludowcy wygrali także następne wybory w 2000, zwiększając swoje poparcie i uzyskując większość bezwzględną w Kongresie Deputowanych (183 mandaty)[5]. Pozwoliło to José Maríi Aznarowi sformować drugi rząd pod swoim kierownictwem.

W trakcie jego rządów w Hiszpanii po raz pierwszy od połowy lat 70. istotnie ograniczono inflację, doprowadzono też do zmniejszenia deficytu budżetowego i stabilnego wzrostu gospodarczego. Gabinet prowadził politykę deregulacji, ukierunkowaną na tworzenie miejsc pracy, stopa bezrobocia została obniżona z ponad 20% do średniej dla Unii Europejskiej. Opowiadał się za utrzymaniem nicejskiego systemu głosowania w Radzie Unii Europejskiej. Wśród priorytetów rząd deklarował również działania przeciwko terrorystom z ETA, które zintensyfikowano zwłaszcza po zerwaniu przez tę organizację ogłoszonego przez nią zawieszenia broni. Głównymi problemami były intensyfikacje nacjonalizmów baskijskiego i katalońskiego. Niepopularna okazała się również decyzja o udziale wojsk hiszpańskich w amerykańskiej interwencji zbrojnej w Iraku, czemu w badaniach sprzeciwiało się ponad 80% ankietowanych i co skutkowało licznymi demonstracjami antywojennymi.

W 2003 José María Aznar zadeklarował, że nie będzie ubiegał się o ponowny wybór na premiera w wyborach przewidzianych na 2004. Po ostatecznym potwierdzeniu rezygnacji Partia Ludowa wybrała Mariano Rajoya na swojego lidera w kampanii wyborczej[6]. Ludowcy przegrali jednak w wyborach w 2004, a za główną przyczynę porażki uznano zamachy terrorystyczne w Madrycie, które miały miejsce na trzy dni przed głosowaniem[7]. Rząd od początku jako najważniejszych podejrzanych wskazywał terrorystów z ETA, podczas gdy zamachu dokonali islamiści z Al-Ka’idy[8]. Nowym premierem po wyborczej porażce ludowców został socjalista José Luis Rodríguez Zapatero. José María Aznar ustąpił również z kierowania partią, już po wyborach w 2004 zastąpił go na tej funkcji Mariano Rajoy[1].

Wycofał się następnie z aktywnej działalności partyjnej. Został natomiast prezesem FAES, współpracującej z Partią Ludową fundacji zajmującej się tematyką społeczną, ekonomiczną i polityczną. W 2005 dołączył do Rady Stanu, rządowego organu doradczego. W 2006 wszedł w skład rady dyrektorów koncernu Ruperta Murdocha News Corporation[9].

W swoich późniejszych publicznych wystąpieniach kwestionował naukowe podstawy globalnego ocieplenia (m.in. w 2008 podczas prezentacji książki Václava Klausa)[10]. W 2010 stanął na czele rady doradczej Global Adaptation Institute, think tanku zajmującego się problematyką zmiany klimatu[11].

Jest autorem kilku publikacji książkowych, m.in. Libertad y Solidaridad (1991), España: la segunda transición (1994), La España en que yo creo (1995) i Ocho años de Gobierno (2004)[12].

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Życie prywatne edytuj

Jest żonaty z Aną Botellą (pełniącą m.in. funkcję burmistrza Madrytu). Mają troje dzieci: José Maríę, Anę i Alonsa. Jego zięciem został przedsiębiorca i działacz sportowy Alejandro Agag.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Leaders of Spain. zarate.eu. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  2. ↑ Aznar López, José María. congreso.es. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).
  3. ↑ Spanish party leader survives Eta car bomb. independent.co.uk, 19 kwietnia 1995. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  4. ↑ Elecciones Generales 3 de marzo de 1996. historiaelectoral.com. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).
  5. ↑ Elecciones Generales 12 de marzo de 2000. historiaelectoral.com. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).
  6. ↑ Rajoy promete continuar la política de Aznar 'por coherencia'. elmundo.es, 3 września 2003. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).
  7. ↑ Profile: Spain’s Mariano Rajoy. bbc.com, 4 lutego 2013. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  8. ↑ El desconcierto del Gobierno sobre la autoría del atentado. elpais.com, 13 marca 2004. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).
  9. ↑ Former Spanish PM to join Murdoch board. theguardian.com, 22 czerwca 2006. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  10. ↑ Aznar questions global warming. france24.com, 23 października 2008. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  11. ↑ Former Spanish President Jose Maria Aznar to Chair Global Adaptation Institute Advisory Council. prnewswire.com, 18 października 2010. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  12. ↑ José María Aznar. clubmadrid.org. [dostęp 2017-04-12]. (ang.).
  13. ↑ Real Decreto 740/2004, de 19 de abril, por el que se concede el Collar de la Orden de Isabel la Católica a don José María Aznar López. boe.es, 20 kwietnia 2004. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).
  14. ↑ Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2017-04-12]. (port.).
  15. ↑ M.P. z 2004 r. nr 2, poz. 45.
  16. ↑ ASNAR, PERDÓN, AZNAR HONORIS CAUSA. elpais.com, 5 lutego 2009. [dostęp 2017-04-12]. (hiszp.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=José_María_Aznar&oldid=73272300”