Joseph Haas

Joseph Haas
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1879 ; Maihingen
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	30 marca 1960 ; Monachium
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Joseph Haas (ur. 19 marca 1879 w Maihingen, zm. 30 marca 1960 w Monachium^[1]^[2]^[3]) – niemiecki kompozytor.

Życiorys edytuj

Początkowo pracował jako nauczyciel w szkołach ludowych w Augsburgu i Monachium^[1]. W latach 1904–1908 studiował w Monachium i Lipsku u Maxa Regera (kompozycja), Karla Straubego (organy) i Adolfa Ruthardta (fortepian)^[2]. W 1909 roku otrzymał nagrodę fundacji im. Arthura Nikischa za Sonatę op. 21^[1]. Od 1911 roku wykładał w konserwatorium w Stuttgarcie^[1]^[2]^[3]. Był współorganizatorem odbywającego się od 1921 roku festiwalu muzyki współczesnej w Donaueschingen^[1]^[3]. W 1921 roku osiadł w Monachium, gdzie był profesorem kompozycji (od 1924) i dyrektorem katedry muzyki kościelnej (od 1925) w Akademie der Tonkunst^[1]^[2]. W 1930 roku przyjęty został na członka Preußische Akademie der Künste^[1]. Jako osoba głęboko religijna przeciwstawiał się narodowemu socjalizmowi^[1]. Po 1945 roku zajął się odbudową monachijskiej Hochschule für Musik^[1], w latach 1946–1950 był jej rektorem^[2]. W 1950 roku przeszedł na emeryturę^[1]. Otrzymał tytuł doktora honorisa causa Pontificium Institutum Musicae Sacrae w Rzymie (1953) i Uniwersytetu Monachijskiego (1954)^[1].

Opublikował biografię Maxa Regera (Bonn 1949), ukazał się także zbiór jego artykułów i mów pt. Reden und Aufsätze (Moguncja 1964)^[2]. Od 1949 roku działa Joseph-Haas-Gesellschaft, zajmujące się promocją muzyki kompozytora^[1]^[2].

Twórczość edytuj

Silny wpływ na styl Haasa wywarła zaadaptowana od Maxa Regera technika kontrapunktyczna osadzona w sferze rozszerzonej tonalności oraz niemiecka muzyka ludowa^[1]. W początkowym okresie swojej twórczości uprawiał małe formy w stylu późnoromantycznym, z licznymi nawiązaniami do niemieckiego folkloru^[1]. W latach 20. XX wieku zwrócił się ku muzyce religijnej o charakterze użytkowym, również o silnie narodowym rysie^[1]. W swojej twórczości odwoływał się do dawnych wzorców, przykładając wagę do warsztatu kompozytorskiego i zrozumiałości utworu, świadomie odrzucając współczesne eksperymenty formalne i poszukiwania dźwiękowe^[1].

Wybrane kompozycje edytuj

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

Das Grab im Busento (1902)
Ein symphonisches Idyll (1903)
Felice notte (1903)
Symphonische suite (1913)
Heitere Serenade (1913–1914)
Variationen und Rondo über ein altdeutsches Volkslied (1916–1917)
Variationen-Suite über ein altes Rokokothema (1924)
Lyrisches Intermezzo (1937)
Ouvertüre zu einem frohen Spiel (1943)
Der Tod dem Apfelbaum (1945)

Utwory kameralne

2 sonaty skrzypcowe (1905)
2 kwartety smyczkowe (1905, 1919)
Sonata skrzypcowa (1908)
Divertimento na skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1909)
Ein Kränzlein Bagatellen na obój i fortepian (1910)
2 Grotesken na wiolonczelę i fortepian (1910)
Sonata na róg (1910)
Ein Sommermarchen na wiolonczelę (1910), także wersja na wiolonczelę i fortepian (1923)
Divertimento na 2 skrzypiec, altówkę i wiolonczelę (1911)
Trio kameralne na 2 skrzypiec i fortepian (1912)
Grillen na skrzypce i fortepian (1912)
Capriccio na skrzypce i fortepian (1915)
2 Kirchensonaten na skrzypce i organy (1925–1926)

Utwory fortepianowe

Ballade (1902)
Bagatellen (1902–1904)
5 Stücke (1904)
Lose Blätter (1908)
Frohe Launen (1909)
Hausmärchen (3 zeszyty; 1911, 1916, 1920)
Eulenspiegeleien (1912)
Alte unnennbare Tage (1915)
3 sonaty (1918, 1923, 1923)
Deutsche Reigen und Romanzen (1919)
Schwänke und Idyllen (1921)
Märchentänze (1927)
4 sonatiny (1943)

Utwory organowe

10 preludiów chorałowych (1905)
3 preludia i fugi (1906)
Sonata (1907)
8 Charakterstücke (1907)
2 suity (1908, 1909)
Variationen über ein Originalthema (1911)
Impromptu (1912)
Introduktion und Fuge (1912)
8 preludiów (1936)

Utwory wokalne i wokalno-instrumentalne

Rum bidi bum! na 2 głosy dziecięce i fortepian (1911)
Trali Trala na chór dziecięcy lub chór i fortepian (1918)
Tag und Nacht na głos wysoki i orkiestrę (1921–1922)
Zehn Marienlieder na głosy żeńskie lub chór dziecięcy i organy (1922)
Deutsche Vesper na chór (1929)
Speyerer Domfest-Messe na chór i organy lub małą orkiestrę (1930)
Die heilige Elisabeth na sopran, recytatora, chór i orkiestrę (1931)
Christnacht na chór żeński lub dziecięcy, chór, solistów, recytatora i małą orkiestrę (1932)
Das Lebensbuch Gottes na chór lub chór żeński, solistów i organy lub małą orkiestrę (1934)
Christ-König-Mese na chór, organy i orkiestrę lub orkiestrę dętą (1935)
Des Lied von der Mutter na sopran, baryton, chóry i orkiestrę (1938–1939)
Te Deum na sopran, baryton, chór i orkiestrę (1945)
Totenmesse na głosy recytujące, chór i instrumenty (1945), także wersja na głosy recytujące, chóry i orkiestrę (1947)
Müncher Liebfrauen- Messe na chór i organy lub orkiestrę lub orkiestrę dętą (1946)
Das Jahr im Lied na chór, solistów, recytatora i orkiestrę (1951–1952)
Deutsche Weihnachtsmesse na chór i organy lub małą orkiestrę (1954)
Die Seligen na chór, chór dziecięcy, solistów i orkiestrę (1956)
Schiller-Hymne na chór, baryton i orkiestrę (1957)
Deutsche Kindermesse na sopran, mezzosopran i organy (1958), także wersja pt. Deutsche Chormesse na chór i organy (1965)
Marianische Kantate na głosy żeńskie, solistów i organy (1960)

Utwory sceniczne

opera Die Bergkönigin (1927)
opera Tobias Wunderlich (1934–1937, wyst. Kassel 1937)
opera komiczna Die Hochzeit des Jobs (1940–1943, wyst. Drezno 1944)

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 1–2. ISBN 83-224-0453-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1405–1406. ISBN 978-0-02-865528-4.
↑ ^a ^b ^c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 343. ISBN 0-674-37299-9.

Linki zewnętrzne edytuj

Joseph Haas – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 1–2. ISBN 83-224-0453-0.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1405–1406. ISBN 978-0-02-865528-4.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 343. ISBN 0-674-37299-9.

[1]

[2]

[3]