Julian Gruner
Julian Gruner (ur. 13 października 1898 w Wisztyńcu, zm. w 1940 w Charkowie) – polski lekkoatleta specjalizujący się w skoku wzwyż i rzucie oszczepem, doktor nauk medycznych, wykładowca, porucznik rezerwy służby zdrowia Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data śmierci | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Informacje klubowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klub |
AZS Warszawa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 porucznik rezerwy służby zdrowia
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 października 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się jako syn Lucjana i Stefanii z domu Nowickiej.
W 1924 wywalczył w Warszawie dwa srebrne medale (w skoku wzwyż z wynikiem 1,70 oraz w rzucie oszczepem z rezultatem 51,69) podczas Letnich Mistrzostw Świata Studentów. Od 1922 do 1926 dwa razy startował w meczach międzypaństwowych. W czasie swojej sportowej kariery zdobył dziesięć medali Mistrzostw Polski seniorów – trzy złote (skok wzwyż – 1922; rzut oszczepem – 1925 i 1926), pięć srebrnych (skok wzwyż – 1923 i 1924; rzut oszczepem – 1922, 1923 oraz 1927), a także dwa brązowe (skok wzwyż – 1925; rzut oszczepem – 1924). 15 lipca 1922 wynikiem 1,76 ustanowił rekord Polski w skoku wzwyż. Gruner brał udział, 12 lipca 1925 w Paryżu, w zawodach lekkoatletycznych będących meczem pomiędzy dwoma klubami: francuskim Stade Francais Paris i szwajcarskim Cercle des Sports Lausanne. Po zakończeniu rywalizacji oszczepników tych drużyn rozegrany odbył się pojedynek, w którym główne role grali Polak oraz Francuz Emanuel Degland. Rywale tych dwóch oszczepników uzyskiwali słabe wyniki, a po pierwszej serii rzutów prowadził Francuz z wynikiem 52,00. W drugiej próbie Polak uzyskał rekordową odległość – 57,56 – a kolejne jego próby to rezultaty w granicach 55 metra. Rezultat Grunera był nowym rekordem Polski, pierwszym rekordem uzyskanym poza granicami kraju, a sam zawodnik został pierwszym Polakiem, który wygrał międzynarodowy mityng lekkoatletyczny.
Podczas studiów należał do Polskiej Korporacji Akademickiej „Patria”, w której pełnił funkcję Wiceprezesa w 1922[1]. 14 września 1925 uzyskał dyplom na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1925–1931 pracował jako chirurg w szpitalu świętego Rocha w Warszawie oraz był wykładowcą wychowania fizycznego na uniwersytecie. Od 1931 do 1939 pracował w kaliskiej Kasie Chorych. Był także ordynatorem oddziału dziecięcego w Szpitalu im. Przemysława II. Na Uniwersytecie Warszawskim był wykładowca wychowania fizycznego. Był kawalerem Zakonu Maltańskiego.
W Wojsku Polskim służył od 1919 w szeregach 10 pułku Ułanów Litewskich, następnie odkomenderowany do Szefostwa Sanitarnego 4 Armii. Został awansowany do stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Otrzymał Krzyż Walecznych. W 1921 przeniesiony do rezerwy. Był od tego czasu przydzielony do kadry zapasowej Szpitala Okręgowego nr 7 w Poznaniu. W 1934 mianowany podporucznikiem rezerwy służby zdrowia.
Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej był przydzielony do 2 batalionu sanitarnego. Został ranny. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów 19 września 1939 w Stanisławowie. Został osadzony w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Walecznych
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[3]
Upamiętnienie edytuj
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia porucznika[4]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[5].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” w stolicy Szwajcarii, Bernie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Juliana Grunera.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Samopomoc Akademicka, nr 1-2, styczeń-luty 1922 r.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 306. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. policja.pl. [dostęp 2014-04-09].
Bibliografia edytuj
- Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920–2007. Konkurencje męskie. Szczecin – Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6.
- Zbigniew Łojewski, Tadeusz Wołejko: Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe I Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1984.
- Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony - Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego - mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2004. ISBN 83-9136-63-9-1.
- Stefan Pietkiewicz, 85 lat temu Polak po raz pierwszy zwyciężył w mityngu zagranicznym [online], Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki [dostęp 2010-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-06] (pol.).
- Jerzy Szymonek, Janusz Rozum: Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Rzut oszczepem mężczyzn. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1984.
- Jolanta Drużyńska, Stanisław Maria Jankowski: Wyklęte życiorysy. Poznań: Rebis, 2009. ISBN 978-83-7510-373-1.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 633. [dostęp 2015-01-14].
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Julian Gruner. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2015-01-14].
- Julian Gruner. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].