Kędziornik

Kędziornik
	Prosthemadera novaeseelandiae
	(J. F. Gmelin, 1788)
	; Osobnik dorosły; żółty kolor na czole to pyłek kwiatowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	miodojady
Rodzaj	Prosthemadera; G. R. Gray, 1840
Gatunek	kędziornik
Synonimy
	Merops novaeSeelandiae J. F. Gmelin, 1788;
	Merops novaeSeelandiae J. F. Gmelin, 1788;
Podgatunki
	P. n. novaeseelandiae (J. F. Gmelin, 1788); P. n. chathamensis E. Hartert, 1928;
	P. n. novaeseelandiae (J. F. Gmelin, 1788); P. n. chathamensis E. Hartert, 1928;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kędziornik^[4] (Prosthemadera novaeseelandiae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny miodojadów (Meliphagidae). Endemit Nowej Zelandii, najliczniej występuje na Wyspie Północnej. Nie jest zagrożony.

Systematyka edytuj

Jest to jedyny przedstawiciel rodzaju Prosthemadera^[4]^[5]. Wyróżnia się dwa podgatunki P. novaeseelandiae^[5]^[2]:

P. n. novaeseelandiae (J. F. Gmelin, 1788) – Nowa Zelandia, Wyspy Auckland, Wyspa Stewart i Kermadec
P. n. chathamensis E. Hartert, 1928 – Wyspy Chatham

Podgatunek kermadecensis, opisany z wysp Kermadec, uznany za nieodróżnialny od nominatywnego^[2].

Morfologia edytuj

Długość ciała około 30 cm. Masa ciała: samce około 125 g, samice około 90 g^[6].

Na pierwszy rzut oka ptak wydaje się całkowicie czarny poza małą kępką białych piór na podgardlu i delikatnych białych pasków na szyi. Bliższe przyjrzenie się pozwala dostrzec brązowe pióra na wierzchu skrzydeł oraz kolorowy połysk czarnych piór.

Ekologia i zachowanie edytuj

Biotop: Lasy liściaste położone poniżej 1500 m n.p.m. Spotykany również w gęstszych zaroślach w pobliżu osad ludzkich.

Zachowanie: Samce agresywnie bronią swoich terytoriów. Początkowo próbują przegonić intruza naśladując ludzką mowę, gdy to nie pomoże, atakują swoim ostrym dziobem.

Głos: Podobnie jak papugi potrafią naśladować ludzki głos. Ponadto charakterystyczne dla kędziornika są głośne dźwięki przypominające odgłosy dzwonka.

Rozród: Okres składania jaj przypada od września do stycznia. Gniazdo, zbudowane przez samicę wysoko na drzewie, to nieporęczna konstrukcja z gałązek i patyków, wyłożona drobnymi trawami. W zniesieniu 2–4 białe lub jasnoróżowe jaja z czerwono-brązowym plamkowaniem. Inkubacją zajmuje się wyłącznie samica przez około 2 tygodnie. Pisklęta są początkowo karmione tylko przez samicę, ale później pomaga jej samiec. Młode są w pełni opierzone i opuszczają gniazdo w wieku około 21 dni^[6].

Pożywienie: Ich ulubionym pokarmem jest nektar i spadź. W sezonie lęgowym w skład diety wchodzą też bezkręgowce (zwłaszcza owady), a jesienią owoce. Korzystają też z ustawionych w ogrodach poidełek z posłodzoną wodą^[6].

Status edytuj

IUCN uznaje kędziornika za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji szacuje się na 2500–9999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3].

Przypisy edytuj

↑ Prosthemadera novaeseelandiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Tui (Prosthemadera novaeseelandiae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).
↑ ^a ^b Prosthemadera novaeseelandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meliphagidae Vigors, 1825 - miodojady - Honeyeaters (wersja: 2021-01-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-29].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Honeyeaters. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Robertson, H.A.: Tui. [w:] New Zealand Birds Online [on-line]. 2013. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Prosthemadera novaeseelandiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Tui (Prosthemadera novaeseelandiae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).

[iucn-3] Prosthemadera novaeseelandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meliphagidae Vigors, 1825 - miodojady - Honeyeaters (wersja: 2021-01-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-29].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Honeyeaters. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-29]. (ang.).

[nz-6] Robertson, H.A.: Tui. [w:] New Zealand Birds Online [on-line]. 2013. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]