Wikipedia

KNM B-3

norweski okręt podwodny

KNM B-3 – norweski okręt podwodny z okresu dwudziestolecia międzywojennego, jedna z sześciu zbudowanych jednostek typu B. Zwodowany 25 stycznia 1924 roku w krajowej stoczni Karljohansvern w Horten, został przyjęty do służby w marynarce norweskiej 1 czerwca 1926 roku. Podczas kampanii norweskiej w kwietniu 1940 roku jednostka została zatopiona przez własną załogę.

KNM B-3
Ilustracja
Bliźniaczy okręt podwodny B-4
Klasa

okręt podwodny

Typ

B

Projekt

EB 406B (EB 64B)

Historia
Stocznia

Karljohansvern, Horten

Wodowanie

25 stycznia 1924

 Norweska KMW
Wejście do służby

1 czerwca 1926

Los okrętu

samozatopiony 9 kwietnia 1940

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


standardowa: 420 ton
545 ton

Długość

51 metra

Szerokość

5,33 m

Zanurzenie

3,5 m

Zanurzenie testowe

60 m

Rodzaj kadłuba

jednokadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 900 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 700 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


14,5 węzła
10,5 w.

Zasięg

powierzchnia: 2900 Mm przy 9 w.
zanurzenie: 150 Mm przy 3 w.

Uzbrojenie
6 torped, 1 działo kal. 76 mm
Wyrzutnie torpedowe

4 × 450 mm

Załoga

23

Projekt i budowa edytuj

Po wybuchu I wojny światowej i przejęciu przez Niemcy ostatniej jednostki typu A – A-5 Norwegowie rozpoczęli poszukiwania innych dostawców w celu pozyskania kolejnych okrętów[1]. Pod uwagę brano stocznie brytyjskie, włoskie i amerykańskie, z których zdecydowano się na położoną na terenie neutralnych w tym momencie Stanów Zjednoczonych stocznię Electric Boat, co miało dać gwarancję dostawy okrętów mimo toczących się działań wojennych[1]. Rząd Norwegii w 1915 roku zamówił więc sześć okrętów według projektu EB 406B (EB 64B), bardzo zbliżonego do koncepcji amerykańskich jednostek typu L, które miały powstać w krajowej stoczni w Horten z materiałów dostarczonych z USA[1][2]. Tocząca się na Atlantyku wojna podwodna spowodowała jednak zatrzymanie dostaw amerykańskich podzespołów i materiałów do Norwegii, a przez to budowa okrętów po położeniu stępek została przerwana[1]. W zamian stocznia usiłowała sprzedać Norwegom sześć nieodebranych przez Rosję z powodu wybuchu rewolucji okrętów typu H, jednak zostały one przejęte przez US Navy[1]. W rezultacie okręty zostały ukończone długo po wojnie, wchodząc do służby w latach 1923–1930[1][3].

KNM[a] B-3 został zbudowany w stoczni Karljohansvern w Horten[2][4]. Okręt został zwodowany 25 stycznia 1924 roku[3][4].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

B-3 był okrętem podwodnym konstrukcji jednokadłubowej o długości całkowitej 51 metrów, szerokości 5,33 metra i zanurzeniu 3,5 metra[3][4]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 420 ton, a w zanurzeniu 545 ton[4][5][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 900 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym o łącznej mocy 700 KM (zarówno silniki Diesla, jak i elektryczne wyprodukowano w Horten)[4][5][c]. Dwa wały napędowe poruszające dwoma śrubami zapewniały prędkość 14,5 węzła na powierzchni i 10,5 węzła w zanurzeniu[3][6][d]. Zasięg wynosił 2900 Mm przy prędkości 9 węzłów w położeniu nawodnym i 150 Mm przy prędkości 3 węzłów w zanurzeniu[3][e]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 60 metrów[3].

Okręt wyposażony był w cztery dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm z łącznym zapasem sześciu torped[3][4][f]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło pokładowe działo przeciwlotnicze Bofors kal. 76 mm L/28[2][3].

Załoga okrętu składała się z 23 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][5][g].

Służba edytuj

Po ukończeniu, 1 czerwca 1926 roku KNM B-3 został przyjęty do służby w marynarce wojennej[3][7]. Okręt wraz z bliźniaczymi jednostkami B-1, B-2, B-4, B-5 i B-6 operował na Morzu Północnym[8]. W chwili rozpoczęcia II wojny światowej okręt był już przestarzały[3]. W momencie ataku Niemiec na Norwegię w kwietniu 1940 roku okręt należał do 3. dywizjonu okrętów podwodnych i stacjonował w porcie Liland koło Narwiku[9]. W drugiej połowie maja B-3 wraz z B-1 i brytyjskim okrętem podwodnym HMS „Truant” operował w okolicach Harstad[10]. 6 czerwca w trakcie rejsu z Harstad do Tromsø na jednostce nastąpił wybuch baterii akumulatorów[11]. Ponieważ odniesione uszkodzenia uniemożliwiały przejście do Wielkiej Brytanii, 9 kwietnia 1940 roku B-3 został samozatopiony w Gavlfjorden nieopodal Tromsø[6][11].

Uwagi edytuj

  1. ↑ KNM – Kongelige Norske Marine – Norweski Okręt Jego Królewskiej Mości.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że wyporność wynosiła 450/548 ton.
  3. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że moc silników wysokoprężnych wynosiła 1200 KM, zaś silników elektrycznych 800 KM.
  4. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 380 podają, że prędkość na powierzchni wynosiła 14 węzłów, zaś pod wodą 11 węzłów.
  5. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że zasięg na powierzchni wynosił 3300 Mm przy prędkości 11 węzłów, a pod wodą 150 Mm przy prędkości 5 węzłów.
  6. ↑ Parkes 1933 ↓, s. 384 i Preston 1989 ↓, s. 216 podają, że okręt był wyposażony w dwie dziobowe i dwie rufowe wyrzutnie torped.
  7. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 166 podaje, że liczebność załogi wynosiła 28 osób.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f Friedman 1995 ↓, s. 72.
  2. ↑ a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 166.
  3. ↑ a b c d e f g h i j Gogin 2014 ↓.
  4. ↑ a b c d e f g Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 380.
  5. ↑ a b c Parkes 1933 ↓, s. 384.
  6. ↑ a b Lipiński 1999 ↓, s. 607.
  7. ↑ Helgason ↓.
  8. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 167.
  9. ↑ Kindell 1940A ↓.
  10. ↑ Kindell 1940B ↓.
  11. ↑ a b Kindell 1940C ↓.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=KNM_B-3&oldid=71730931”