Kacykowiec żałobny
Kacykowiec żałobny[3], kacyk żałobny[4] (Cacicus sclateri) – gatunek małego ptaka z rodziny kacykowatych (Icteridae). Występuje w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski.
| Cacicus sclateri[1] | |||
| (Dubois, 1887) | |||
 Rysunek dołączony do pierwszego opisu | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kacykowiec żałobny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka edytuj
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Alphonse Dubois, nadając mu nazwę Agelaeus sclateri. Opis ukazał się w 1887 roku w czasopiśmie „Bulletin du Musée royal d'histoire naturelle de Belgique”. Jako miejsce typowe autor wskazał Ekwador[5][6]. Nie wyróżnia się podgatunków[7][8][9][10].
Etymologia edytuj
- Cacicus: hiszpańska nazwa „Cacique” dla kacyka, od karaibskiej nazwy cazique dla jaskrawo upierzonego kacyka[11].
- sclateri: na cześć P.L. Sclatera – angielskiego prawnika i ornitologa[12].
Morfologia edytuj
Nieduży ptak ze średniej wielkości, grubym u nasady, dosyć długim i szpiczastym, bladym niebieskawo-szarawym dziobem. Tęczówki jasnoniebieskie. Nogi czarne. Ptak o całkowicie czarnym upierzeniu, czasami z pojedynczymi żółtymi piórami w okolicy zadu. Brak dymorfizmu płciowego, jedyną różnicą jest to, że samica jest nieco mniejsza od samca. Długość ciała z ogonem: samiec 23 cm, samica 19,5 cm; masa ciała: samiec 57 g, samica 49 g[7][9].
Zasięg występowania edytuj
Kacykowiec żałobny występuje w zachodniej części Amazonii, od gór Serranía de la Macarena w południowej Kolumbii na południe przez wschodni Ekwador do północnego Peru (region Loreto i północna część regionu Amazonas). Jest gatunkiem osiadłym[7][9]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 323 tys. km²[13].
Ekologia edytuj
Głównym habitatem kacykowca żałobnego są lasy nizinne i brzeg lasu w pobliżu cieków wodnych w obszarach nizinnych i lekko pagórkowatych. Zazwyczaj występuje na wysokościach od 400 do 750 m n.p.m.[7] Jest gatunkiem osiadłym. Dieta kacykowca żałobnego nie jest szczegółowo zbadana. Wiadomo, że odżywia się owadami (mrówkami, gąsienicami i chrząszczami). Żeruje w koronach drzew, czasami także na niższych poziomach lasu. Żeruje głównie pojedynczo lub parami, czasami także w stadach mieszanych gatunków[7].
Rozmnażanie edytuj
Nie ma wielu informacji o rozmnażaniu kacykowca żałobnego. Okres lęgowy w Kolumbii w styczniu. Odosobnione gniazda w formie zamkniętego worka o długości dochodzącej do 100 cm, budowane z ryzomorfów grzybów z rodzaju Marasmius są zawieszone na czubkach gałęzi. W 2000 roku Carlos A. Botero zlokalizował i prowadził obserwacje gniazda w Parque Nacional Natural Tinigua w Kolumbii[14]. Gniazdo było regularnie odwiedzane przez trzy dorosłe ptaki w tym samym czasie. Gniazdo było umieszczone na wysokości 4,5 m nad poziomem gruntu na gałęzi drzewa, które wyrastało z wody blisko brzegu starorzecza. W gnieździe znajdowały się dwa białe jaja o wymiarach 24 na 15 mm[7].
Status edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN kacykowiec żałobny klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest oszacowana, zaś jej trend oceniany jest jako spadkowy ze względu na wylesianie Amazonii[13]. Gatunek opisywany jest jako dość pospolity[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Cacicus sclateri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Cacicus sclateri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Icteridae Vigors, 1825 – kacykowate – New World Blackbirds (wersja: 2021-05-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-09-19].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 404, 1999.
- ↑ Denis Lepage: Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri (Dubois, AJC, 1887). Avibase. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
- ↑ A. Dubois. Description de deux nouvelles espèces d'oiseaux. „Bulletin du Musée royal d'histoire naturelle de Belgique”. 5, s. 1–2, 1887. (fr.).
- ↑ a b c d e f g Rosendo Fraga: Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-09-10]. (ang.).
- ↑ a b c Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 748. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-09-08].
- ↑ Cacicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-05] (ang.).
- ↑ sclateri, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-09] (ang.).
- ↑ a b Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
- ↑ Carlos A. Botero, First Specimen of the Ecuadorian Cacique From Colombia With Notes on its Nesting Behavior, „The Wilson Bulletin”, 113 (3), 2001, s. 327–328 (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].