Kaladium dwubarwne
Kaladium dwubarwne (Caladium bicolor (Aiton) Vent.) – gatunek wieloletnich, ziemnopączkowych roślin zielnych z rodzaju kaladium. Pochodzi z Ameryki, gdzie występuje naturalnie w wilgotnych lasach równikowych na obszarze od Nikaragui do Argentyny. Uprawiany na całym świecie. W uprawie doniczkowej roślina rozpoczyna okres wegetacyjny późną zimą, zakwita późną wiosną, a pod koniec lata wchodzi w stan spoczynku. Cała roślina jest trująca, spożyta w większych ilościach powoduje zapalenie jelit[3].
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
Aroideae |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kaladium dwubarwne |
| Nazwa systematyczna | |
| Caladium bicolor (Aiton) Vent. Mag. Encycl. 4: 464 (1800) | |
.JPG)
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Uprawiana w doniczce osiąga w warunkach klimatycznych Polski wysokość ok. 40 cm i średnicę ok. 30 cm.
- Łodyga
- Podziemna bulwa pędowa.
- Liście
- W sezonie wegetacyjnym wytwarza przeważnie od 1 do 12 długoogonkowych, odziomkowych liści, o blaszce sercowato-strzałkowatej, bardzo cienkiej i delikatnej. Są głównym walorem ozdobnym tej rośliny. Mają bardzo wyraziste kolory od zielonego poprzez czerwony, różowy do białego. U niektórych odmian blaszki liściowe mają jaśniejsze obrzeżenie. Nerwacja bardzo wyraźna, nerwy w liczbie 3-7 są przeważnie dużo ciemniejsze od blaszki, często są zupełnie innego koloru, np. u odmian o zielonych liściach nerwy są czerwone.
Kultywary edytuj
W uprawie znajdują się przeważnie nie typowa forma kaladium dwubarwnego, lecz jego kultywary i mieszańce z Caladium schomburgkii.
| Nazwa odmiany | Dominująca barwa liści |
|---|---|
| Odmiany o liściach fantazyjnych (blaszki szeroko-sercowate) | |
| 'Aaron' | biało-zielona |
| 'Blaze' | czerwona |
| 'Candidum' | biało-zielona |
| 'Carolyn Whorton' | różowo-biało-zielona |
| 'Dr. Groover' | różowa |
| 'Fannie Munson' | różowa |
| 'Festivia' | różowo-zielona |
| 'Florida Cardinal' | czerwono-zielona |
| 'Gingerland' | zielono-czerwona |
| 'Irene Dark' | czerwona |
| 'Jubilee' | biało-łososiowa |
| 'June Bride' | biało-zielona |
| 'Miss Chicago' | łososiowo-czerwona |
| 'Pink Beauty' | różowo-czerwona |
| 'Red Flash' | czerwona |
| 'White Christmas' | biało-zielona |
| 'White Queen' | biało-czerwona |
| Odmiany o liściach lancowatych (blaszki wąsko-lancetowate) | |
| 'Clarice' | różowa |
| 'Jackie Suthers' | biała |
| 'Lance Whorton' | różowo-czerwona |
| 'Mumbo' | różowa |
| 'Pink Gem' | różowo-biała |
| 'Rosalie' | czerwona |
| 'Sea Gull' | biało-zielona |
| 'Sunset' | łososiowo-biała |
| 'Sweet Heart' | różowa |
| 'Tropicana' | łososiowo-biała |
| 'White Wing' | biało-różowa |
Synonimy edytuj
- Synonimy nomenklatoryczne[5]
- Arum bicolor (Aiton) Vent.
- Cyrtospadix bicolor (Aiton) Britton & P.Wilson
- Synonimy taksonomiczne[5]
|
|
Uprawa edytuj
- Wymagania
- Optymalne podłoże dla kaladium powinno stanowić mieszankę torfu lub innego komponentu chłonącego wodę, piasku lub perlitu, zapewniającego drenaż, oraz kompostu lub ziemi inspektowej. Od początku okresu wegetacji rośliny powinny być obficie podlewane (ale nie zalewane) tak, aby podłoże było stale wilgotne. Przesuszenia podłoża może skutkować zainicjowaniem przejścia rośliny w okres spoczynku. Aby zapewnić roślinie wymaganą stałą wilgotność powietrza doniczkę można umieścić w większym pojemniku z wilgotnym torfem lub umieścić na podstawce z keramzytem i wodą. Kaladia wymagają intensywnego, ale nie bezpośredniego oświetlenia. Zbyt słabe spowoduje nieprawidłowe wybarwienie liści oraz intensywny wzrost na długość, skutkujący "wyciągnięciem" oraz osłabieniem rośliny. Silne bezpośrednie światło może natomiast poparzyć liście. W okresie wegetacji temperatura powinna być utrzymywana na poziomie 21–30 °C w dzień i 18–30 °C w nocy. Rośliny tolerują krótkotrwały spadek temperatury do 13 °C, jednak dłuższe utrzymywanie się temperatury poniżej 15 °C lub jej spadek do 10 °C skutkuje uszkodzeniem rośliny, a nawet jej śmiercią. Ze względu na swoje wymagania kaladia nadają się szczególnie do szklarenek przyokiennych, paludarium i wilgotnego terrarium.
- Pielęgnacja
- W uprawie pokojowej bulwy powinny być sadzone pod koniec zimy do doniczek o średnicy około 4 cm większej od średnicy bulwy i przykryte około 3 cm warstwą podłoża. W celu zapewnienia bujniejszego ulistnienia i zmniejszenia wysokości rośliny bulwy przed sadzeniem mogą być pozbawione głównego, wierzchołkowego pędu poprzez jego wycięcie na głębokości od 1 do 3 mm i średnicy nie większej niż 6 mm. Po tym zabiegu bulwa wytworzy kilka pędów bocznych. W okresie wegetacyjnym rośliny powinny być regularnie nawożone, przy czym w przypadku kultywarów o białych blaszkach liściowych, nawóz powinien być ubogi w azot. Podlewanie roślin należy ograniczyć pod koniec sierpnia.
- Przechowywanie
- Po przejściu rośliny w okres spoczynku umyte, pokryte środkiem grzybobójczym i wysuszone bulwy powinny być przechowywane przez okres 6–16 tygodni, w temperaturze 21–27 °C, w miejscu wentylowanym, o wilgotności około 75%.
- Transport
- Rośliny mogą być transportowane jedynie w temperaturze około 21 °C. Zaciemnienie kaladium na okres 3 dni w temperaturze około 13 °C powoduje utratę przez roślinę około połowy liści[4].
- Rozmnażanie
- Przez podział bulwy w okresie sadzenia (miejsce cięcia należy posypać węglem drzewnym) lub z nasion. Nasiona powinny być wysiane na powierzchni mieszanki torfu i piasku. W ciepłym i wilgotnym miejscu rośliny wykiełkują po około 2 tygodniach. W uprawie kaladium dość łatwe jest uzyskanie własnych odmian uprawnych poprzez sztuczne zapylenie krzyżowe dwóch roślin, jednak aby zapylenie było skuteczne musi być wykonane między godziną 11:00 a 16:00.
- Szkodniki i choroby
- Kaladium dwubarwne jest atakowane przez Caladium virus X (CalVX), wywołujący chlorozę, której objawem są przebarwienia i deformacje liści[6]. Rośliny z tego rodzaju podatne są również na gnicie bulw wywołane przez bakterie Pectobacterium carotovorum oraz grzyby Pellicularia rolfsii, Rhizopus nigricans i Fusarium solani. W celu zapobieżenia zakażeniu rośliny nie powinny być zalewane, a bulwy powinny być przechowywane w dobrze wentylowanych miejscach o relatywnie niskiej wilgotności. Bulwy zaatakowane przez grzyby mogą być uratowane przez zalanie na 30 minut wodą o temperaturze 50 °C, a następnie posadzenie w czystym podłożu[7]. W okresie przechowywania bulw mogą one zostać zaatakowane przez roztocze i wełnowce. Liście roślin są atakowane przez roztocze, mszyce, molowate, a w ogrodach również larwy motyli[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-25] (ang.).
- ↑ Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.
- ↑ a b c M.R. Evans, B.K. Harbaugh i G.J. Wilfret: Caladiums As Potted and Landscape Plants. University of Florida. Institute of Food and Agricultural Sciences, 1993. (ang.).
- ↑ a b R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-07-25]. (ang.).
- ↑ E.B. Rivas et al.. Caladium virus Z, a new potexvirus from Caladium bicolor (Araceae). „Journal of Plant Pathology”. 87 (2), s. 109-114, 2005. (ang.).
- ↑ Pascal Pompey Pirone: Diseases and pests of ornamental plants. Wyd. 5. New York: Wiley, 1978. ISBN 0-471-07249-4. (ang.).
Bibliografia edytuj
- M.R. Evans, B.K. Harbaugh i G.J. Wilfret: Caladiums As Potted and Landscape Plants. University of Florida. Institute of Food and Agricultural Sciences, 1993. [dostęp 2010-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-09-05)]. (ang.).
- P.A. Thomas: Growing Caladiums at Home. University of Georgia, 2009. (ang.).
- Jiří Haager: Mieszkanie w kwiatach: moje hobby. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", 1992. ISBN 83-7066-343-5. (pol.).
- Izabella Kiljańska: Rośliny ozdobne w mieszkaniu i na balkonie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. ISBN 83-09-01258-6. (pol.).
- Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
- Kaladium (obraźnica). [dostęp 2009-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 1082357
- Flora of North America: 200027259
- GBIF: 2868390
- identyfikator iNaturalist: 283377
- IPNI: 30010088-2
- ITIS: 42565
- NCBI: 174190
- Plant Finder: 276330
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-28777
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30010088-2
- identyfikator Tropicos: 2102122
- USDA PLANTS: CABI11