Kalendarium polskiej informatyki

Chronologiczne zestawienie wydarzeń związanych z historią informatyki w Polsce.

1800–1899 edytuj

  • 1812 – Abraham Stern konstruuje w Polsce arytmometr ręczny Machina arithmetyczna do 4 działań z ułamkami
  • 1816 – Abraham Stern buduje machinę pierwiastkującą
  • 1817 – Abraham Stern buduje machinę rachunkową; jest to połączenie dwóch poprzednio opracowanych maszyn; powstaje pierwszy na świecie arytmometr pięciodziałaniowy
  • 1878 – inżynier Bruno Abdank-Abakanowicz wynajduje mechaniczny integraf (odmiana integratora)

1900–1929 edytuj

1930–1939 edytuj

  • 1936 – Marian Rejewski konstruuje cyklometr urządzenie służące do wyliczania cyklicznych permutacji szyfrogramów niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.
  • 1939 – Polscy matematycy tworzą w Warszawie bombę kryptologiczną, pierwsze urządzenie do automatycznego dekryptażu szyfru Enigmy. Działanie bomby zostaje w sierpniu 1939 ujawnione i wyjaśnione pracownikom wywiadu brytyjskiego.

1940–1949 edytuj

1950–1959 edytuj

 
XYZ, pierwszy polski komputer z 1958 r.

1960–1969 edytuj

 
Komputer analogowy ELWAT
 
ZAM 41
  • 1966
    • ZAM-41 – pierwszy polski komputer do przetwarzania danych
  • 1967
    • Uruchomienie w ZE Elwro seryjnej produkcji maszyn Odra 1204
    • podpisanie porozumienia między firmami ICL i Elwro na produkcję w Elwro maszyn zgodnych z modelem ICL
  • 1968
    • Otwarcie na Wojskowej Akademii Technicznej Wydziału Cybernetyki
    • Otwarcie na Politechnice Wrocławskiej Wydziału Inżynieryjno-Ekonomicznego przemianowanego w 1972 na Wydział Informatyki i Zarządzania

1970–1979 edytuj

 
Otwarta jednostka centralna Odra 1305 z ok. 1973 r.
  • 1970 – powstaje pierwszy polski minikomputer do sterowania procesami przemysłowymi MKJ-25. Minikomputer opracowany został w ZKMPW w Gliwicach, produkowany w ZEG w Tychach, a jego oprogramowanie zostało w całości opracowane w Instytucie Informatyki Czasu Rzeczywistego Politechniki Śląskiej, w zespole oprogramowania kierowanym przez dr. inż. Krzysztofa Nałęckiego. MKJ-25 był wykorzystywany w polskim przemyśle i w wojsku. Był również wykorzystywany w procesie dydaktycznym i pracach naukowych w PAN i na Politechnice Śląskiej w Gliwicach.
  • 1971 – prototyp komputera Odra 1305
  • 1973 – opracowanie ośmiobitowego mikrokomputera MOMIK 8b (Mera)
  • 1973 – prototyp minikomputera MKJ-28 zgodnego logicznie z minikomputerami HP 2100 firmy Hewlett-Packard; prototyp opracowano w Zakładzie Automatyzacji Powierzchniowej wchodzącym w skład Zakładów Konstrukcyjno-Mechanizacyjnych Przemysłu Węglowego w Katowicach
  • 1974 – rozpoczęcie produkcji Mera 300
  • 1975 – rozpoczęcie produkcji minikomputera MKJ-28 pod nazwą SMC-3 – seria informacyjna 17 szt.
  • 1976 – rozpoczęcie produkcji Mera 400
  • 1978 – rozpoczęcie produkcji seryjnej minikomputera MKJ-28 pod nazwą PRS-4 (ponad 150 szt.)

W latach 70. państwa RWPG rozpoczęły produkcję systemów komputerowych wykorzystujących architekturę logiczną i system operacyjny IBM 360. Projekt ten nazwano z rosyjskiego JS (jednolity system) w Polsce był też popularny skrót RIAD i EMC (elektroniczne maszyny cyfrowe). Produkcja procesorów i urządzeń we/wy została podzielona, a Polsce przypadły: procesory R-32 (później R-34 ze stronicowaną pamięcią), teleprocesory PTD (Procesor Teleprzetwarzania Danych)(kopia IBM3705), systemy terminali Mera7904/5 (kopia szwedzkiego STANSABA zgodnego z IBM3270), i drukarki DW3 z „interface” IBM. Upadek bloku socjalistycznego nie spowodował automatycznie upadku systemu RIAD. Programy pisane pod „kradzionym” systemem operacyjnym OS/360 IBM pracują do dzisiaj na legalnych jego nowych wersjach OS390 i zOS.

Produkowanie w Polsce i zastosowanie komputerów RIAD (R32) dało możliwość stworzenia branżowych, lokalnych i ogólnopolskich systemów np. ZUS, PESEL nadal pracujących w tej technologii.

 
Elwro 800 Junior

1980–1989 edytuj

1990–1999 edytuj

  • 1990
    • w maju Polska zostaje przyjęta do EARN, części sieci BITNET. Kierownikiem polskiego EARN-u (PLEARN) był Tomasz Hofmokl.
    • 17 lipca 1990 Tadeusz Węgrzynowski (Dyrektor CIUW w latach 1990-2000) oddelegowany do Uniwersytetu w Kopenhadze zestawił pierwsze połączenie z węzła DKEARN zlokalizowanego w UNI-C w Lyngby do serwera PLEARN zlokalizowanego w Centrum Informatycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
    • 28 listopada połączenie sieci z Wrocławiem, pierwszym miastem poza Warszawą
    • Koordynatorem krajowym sieci EARN był Andrzej Smereczyński. Jako specjalista ds. systemów operacyjnych uruchomił oprogramowanie na wielu komputerach pełniących funkcję węzłów sieci EARN w kraju. Jesienią 1990 sieć EARN w Polsce obejmowała 11 węzłów. W szczytowym momencie w roku 1992 polska część sieci EARN łączyła 22 uczelnie krajowe i ponad 20 tys. użytkowników.
  • 1991
    • w styczniu liczba użytkowników Internetu w Polsce przekracza 2000 osób[kiedy?]
    • 17 sierpnia – umowna data podłączenia Polski do Internetu – uruchomienie łącza 9600 bps do Kopenhagi
    • 23 sierpnia – pierwszy email z Polski wysłany w świat, do Hamburga; Re: na niezachowany list przysłany dnia poprzedniego
  • 1992Telekomunikacja Polska oddaje do użytku sieć pakietową pod nazwą POLPAK
  • 1993 – powstaje Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK)
  • 1996 – Telekomunikacja Polska uruchamia usługę komutowanego dostępu do Internetu

Po 2000 edytuj

  • 2003 – 18 lipca – po 29 latach bezawaryjnego działania kończy pracę przedostatni w Polsce komputer serii Odra
  • 2010 – 1 maja – czyli dokładnie po 34 latach, trzyzmianowej, ciągłej pracy wyłączono ostatni komputer Odra w Polsce

Po 2010 edytuj

  • 2015 – prezentacja mikroprocesora z Polski w postaci wsadu (gotowego projektu) do układów (D32PRO)[2][3].
  • 2015 – gry komputerowe w Polsce stały się elementem kultury porównywalnym do kina i teatru. Gra około 85% respondentów[4], w tym 91,4% mężczyzn i 78,8% kobiet. W Polsce jest 13,4 mln graczy używających do tego celu komputerów – 9,6 mln osób i konsol – 6 mln osób, przy czym preferują oni gry zagranicznych marek. Jednocześnie firmy z Polski, głównie z angielskimi nazwami wypracowały marki znane na całym świecie (przede wszystkim CD Projekt, Techland, City Interactive, 11 bit studios i People Can Fly)[5].

Zobacz też edytuj

Wykaz literatury uzupełniającej: Historia informatyki w Polsce.

Przypisy edytuj

  1. Polski procesor "Warszawa" – hit czy kit? [online], elektronikab2b.pl [dostęp 2018-05-07] (pol.).
  2. DCD prezentuje pierwszy polski procesor 32-bitowy :: PCLab.pl [online], pclab.pl [dostęp 2018-05-07] (pol.).
  3. Homepage – DCD [online], www.dcd.pl [dostęp 2018-05-07] (ang.).
  4. "Polska branża gier komputerowych. Analiza wizerunku medialnego i świadomości marek polskich producentów gier", z roku 2012 autorstwa Monday PR, SW Research.
  5. Rynek gier komputerowych w Polsce – Stowarzyszenie Filmowców Polskich [online], www.sfp.org.pl [dostęp 2018-05-09] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj