Kaliny

Kaliny (lit. Kalinas) – wieś na Litwie położona w rejonie wileńskim okręgu wileńskiego, 13 km na północ od Wilna, nad rzeczką Rzeszą.

Kaliny

Kalinas

Wjazd do wsi od strony wsi Pagubė (2015)
Państwo	Litwa
Okręg	wileński
Rejon	wileński
Gmina	Rzesza
Wysokość	137 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności	69
Położenie na mapie Litwy Kaliny
54°48′29,0″N 25°16′57,7″E

Nazwa

Nazwę folwarku Kalin podaje Główny Urząd Statystyczny z 1938 roku w oficjalnym wykazie miejscowości województwa wileńskiego. W XIX wieku folwark ten nazywał się Miedziechowszczyzna (lit. Medikiškėmis). W pierwszej połowie XX wieku dobra te również funkcjonowały pod nazwą Kaliny (np. na mapie WIG 1:100 000 z 1928 i 1939 roku) lub Kalina. Nazwa Kaliny została przyjęta w Urzędowym wykazie polskich nazw geograficznych świata w 2019 roku. Roman Aftanazy w Dziejach rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej nazywa tutejszy majątek Kalnia.

Historia

Własność

Informacje o własności majątku w XIX wieku są rozbieżne. Z jednej strony Słownik geograficzny Królestwa Polskiego (tom VI z 1885 roku) podaje, że właścicielem majątku był Aleksandrowicz. Z drugiej strony źródła podają, że w 1861 roku inżynier z Wilna Popławski kupił tutejszą 200-hektarową posiadłość Miedziechowszczyznę i po pewnym czasie zmienił jej nazwę na Kalin na cześć swojej żony Katarzyny. Na początku XX wieku majątek był własnością Ignacego Popławskiego (1870–?) i Marii Pertoneli z domu Banel. Mieli oni 6 synów urodzonych między 1901 i 1919 rokiem, którzy byli ostatnimi mieszkańcami majątku przed II wojną światową. W międzywojennej księdze adresowej widnieje informacja, że wtedy Kalin należał do W. Popławskiego, który miał tu stawy rybne.

Demografia Kalin

rok	liczba ludności
1885	34
1905	15
1931	29
1959	42
1970	137
1979	113
1985	88
1989	59
2001	48
2011	69

Przynależność administracyjna

• W I Rzeczypospolitej – (od 1565 roku) powiat wileński w województwie wileńskim Rzeczypospolitej;
• po III rozbiorze Polski (od 1795 roku) majątek leżał w gminie Rzesza powiecie wileńskim (ujeździe) guberni wileńskiej (w latach 1797–1801 guberni litewskiej) Imperium Rosyjskiego;
• w II Rzeczypospolitej (od 1922 roku) – w gminie Rzesza w powiecie wileńsko-trockim województwa wileńskiego;
• po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną wieś należała do Litwy, która w okresie 1940–1990, jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka, wchodziła w skład ZSRR;
• od 1990 roku wieś leży na terenie niepodległej Litwy;

W latach 1954–1988 wieś była siedzibą gminy Rzesza.

Pozostałości po folwarku, 2015

Nieistniejący dwór

W Kalinach stał drewniany późnoklasycystyczny dwór wzniesiony najprawdopodobniej w pierwszej połowie XIX wieku. Był to dziewięcioosiowy dom zbudowany na planie prostokąta. W środkowej trójosiowej części był podniesiony o jedną kondygnację. W tym miejscu na dość niskim tarasie stał płytki portyk w wielkim porządku, którego dwie pary doryckich kolumn dźwigały trójkątny fronton z dużym półkolistym oknem. W portyku znajdował się balkon ograniczony tralkową balustradą. Elewacje dworu nie były malowane, zachowując barwę naturalnego drewna, co kontrastowało z białymi obramieniami prostokątnych drzwi i okien. Dom był przykryty zapewne gontowym, czterospadowym dachem, nad częścią środkową – dwuspadowym.

Majątek Kalnia został opisany w 4. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego.