Kamizelka odblaskowa

Kamizelka odblaskowa, kamizelka fluorescencyjnaodzież ochronna z taśmami posiadającymi właściwości odblaskowe i w barwach fluorescencyjnych w celu widocznego odróżnienia od otoczenia nawet w ciągu dnia. Popularnym przykładem są żółte lub pomarańczowe kamizelki noszone przez służby ratownicze i porządkowe w wielu krajach czy kamizelki noszone przez kierowców i rowerzystów.

Kamizelka odblaskowa z taśmami fluorescencyjnymi
Kamizelka służb Crossing Guard: w świetle dziennym i w ciemności, oświetlona jednym źródłem światła

Wprowadzenie edytuj

Spośród ponad 3,5 tysiąca ofiar wypadków drogowych rocznie ok. 30% to piesi[1], a wraz z rowerzystami wypadki z udziałem niechronionych użytkowników dróg wynoszą 41%[2]. Połowa wypadków ma miejsce po zmierzchu[3]. Ponad 84% pieszych zabitych w wypadkach w województwie mazowieckim w 2011 poniosło śmierć po zmierzchu[4].

Po zapadnięciu zmroku pieszy bez elementów odblaskowych jest widoczny dla kierowcy w światłach mijania z odległości zaledwie ok. 20–30 m. Tak mała odległość nie zawsze pozwala kierowcy pojazdu na wykonanie manewru i uniknięcie potrącenia pieszego. Samochód jadący z prędkością 90 km/h pokonuje 25 m w ciągu 1 sekundy. Użytkownik drogi ubrany w kamizelkę odblaskową jest widoczny już z odległości 130–150 m, kierowca ma więc pięciokrotnie więcej czasu na reakcję. Elementy odblaskowe na odzieży powinny być umieszczone na wysokości, na której znajdą się w zasięgu reflektorów samochodów[5].

Ryzyko potrącenia pieszego wyposażonego w elementy odblaskowe maleje 6–7-krotnie, zaś pojazdy omijają taką osobę w odległości ok. 20 cm większej niż osoby bez elementów odblaskowych[6].

Przepisy edytuj

 
Rowerzystka w kamizelce odblaskowej

Przepisy wymagające wożenia kamizelki odblaskowej w samochodzie wprowadziło wiele państw, np. Austria, Chorwacja, Czechy, Finlandia, Hiszpania, Portugalia, Włochy, Czarnogóra czy Słowacja[7].

W Polsce nie jest wymagane posiadanie kamizelki odblaskowej w samochodzie, jednak jej noszenie, zwłaszcza po zmroku, znacznie podnosi bezpieczeństwo na drodze[8].

Zgodnie z przepisami w Polsce kamizelkę odblaskową z napisem „L” oznaczającą naukę jazdy musi mieć na sobie osoba ubiegająca się o prawo jazdy motocyklem lub motorowerem podczas nauki jazdy oraz podczas egzaminu.

Zgodnie z ustawą – Prawo o ruchu drogowym[9][10]:

4a. Pieszy poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym jest obowiązany używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku. 5. Przepisów ust. 1–4a nie stosuje się w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.

(Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, art. 11 ust. 4a, 5)

Akcje społeczne edytuj

 
Przejazd rowerzystów w kamizelkach odblaskowych Zagłębiowskiej Masy Krytycznej
 
Punkt wydawania bezpłatnych kamizelek odblaskowych przed przejazdem Zagłębiowskiej Masy Krytycznej

Każdego roku w trakcie Zagłębiowskiej Masy Krytycznej wydawane jest za darmo kilka tysięcy kamizelek odblaskowych dla rowerzystów uczestniczących w przejeździe. Po raz pierwszy kamizelki rozdawano w trakcie IV edycji w 2011 roku, która jechała pod hasłem „Bądź widoczny po zmroku na drodze”. W 2018 roku rozdano 5000 kamizelek odblaskowych[11][12][13].

 
Wycieczka w Brockenhurst w kamizelkach odblaskowych

Wiosną 2010 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozdała dzieciom wiejskim w wieku przedszkolnym i szkolnym 2000 kamizelek odblaskowych. Według statystyk, co roku w wypadkach drogowych ginie ok. 160 dzieci, a 5700 zostaje rannych. Akcja została podjęta, aby ograniczyć liczbę wypadków. Pierwszy etap zyskał szeroki rozgłos, wobec czego zorganizowano środki z Unii Europejskiej na zaprojektowanie i zakup kolejnych 20 tysięcy kamizelek odblaskowych dla dzieci[14].

W 2012 Caritas diecezji toruńskiej rozdał dzieciom i dorosłym 10 tysięcy kamizelek odblaskowych w ramach kampanii „Jestem widoczny, jestem bezpieczny”[15].

W październiku 2012 w ramach akcji „Daj się dostrzec” policja rozdała kierowcom w Warszawie 500 kamizelek odblaskowych[16].

W 17 podpoznańskich gminach rozdano 34 tysiące kamizelek odblaskowych w ramach organizowanej po raz jedenasty wspólnej akcji Wydziału Bezpieczeństwa, Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego w Poznaniu, Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu i Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu[17].

Dnia 22.11.2013 w Białymstoku pojawił się spot nagrany przy współpracy Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku wraz z Wojewódzkim Ośrodkiem Ruchu Drogowego w Białymstoku oraz Grupą Pierwszej Pomocy Polskiego Czerwonego Krzyża w Białymstoku, a także SP ZOZ WSPR Białystok. Spot dotyczy bezpieczeństwa pieszych w okresie jesienno-zimowym po zmroku na drogach w terenie zabudowanym oraz poza nim. „Policjanci apelują o używanie przez dzieci i dorosłych elementów odblaskowych, które poprawiają ich bezpieczeństwo, a nawet mogą uratować życie”[18].

Standard EN 471:2003 edytuj

 
Pracownik parkingu w kamizelce odblaskowej

Z normami Unii Europejskiej zgodne są kamizelki odblaskowe mające na wewnętrznej stronie oznaczenie EN 471[19].

Europejski standard techniczny EN 471:2003 dla odzieży odblaskowej przyjęty po raz pierwszy w 1994 i poprawiony w 1999 i 2004 wyróżnia 3 poziomy widzialności[20][21]:

  • Klasa 1 – określa najniższy poziom widzialności, gdzie taśmy odblaskowe na odzieży nie mogą być węższe niż 5 cm. Odzież tej klasy może być stosowana tylko do celów niezwiązanych z ruchem drogowym[20].
  • Klasa 2 – średni poziom widzialności. Przykładem są kamizelki z dwiema pięciocentymetrowej szerokości taśmami odblaskowymi wokół ciała i pionowymi pasami taśmy odblaskowej w kierunku obu barków[21].
  • Klasa 3 – najwyższy poziom widzialności, np. kurtka z długim rękawem mająca dwie pięciocentymetrowej szerokości taśmy odblaskowe wokół ciała i dwie wokół każdego z ramion oraz pionowe pasy taśmy odblaskowej w kierunku obu barków[21].

Przypisy edytuj

  1. Bezpieczniej na polskich drogach w 2012 roku – mniej wypadków, zabitych i rannych. Policja.pl, 6 stycznia 2013. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  2. Statystyki Policji. Bezpieczne Przejście. [dostęp 2013-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 grudnia 2011)]. (pol.).
  3. Kamizelki odblaskowe. infan.pl. [dostęp 2013-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 września 2013)]. (pol.).
  4. Mazowieckie drogi po zmierzchu zbyt groźne dla pieszych!. Komenda Powiatowa Policji w Wyszkowie, 15 października 2012. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  5. Kamizelki odblaskowe dla dzieci. policja.pl. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  6. Wypadki z udziałem pieszych. 6 listopada 2007. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  7. Kamizelka odblaskowa wkrótce obowiązkowa. motoryzacja.interia.pl, 12 lipca 2012. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  8. Łukasz Kuligowski, Policja zagląda do Twojego auta. Oto obowiązki dla polskich kierowców, [w:] auto.dziennik.pl, „Dziennik gazeta Prawna”, 30 stycznia 2012 [dostęp 2013-03-01] (pol.).
  9. Dz.U.2005.108.908. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  10. Dz.U. z 2022 r. poz. 988
  11. Daria Sąsiadek: 4. Zagłębiowska Masa Krytyczna. wiadomosci.ngo.pl, 2011-04-28. [dostęp 2018-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-01)].
  12. Wyborcza.pl [online], sosnowiec.wyborcza.pl [dostęp 2023-04-17].
  13. Wojciech Todur, Zagłębiowska Masa Krytyczna pojedzie po raz 16. Na mecie będzie czekała pomidorowa z ryżem [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 3 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-17] (pol.).
  14. ARiMR rozdał kamizelki odblaskowe dzieciom z terenów wiejskich. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  15. Katarzyna Prętkowska: Dzieci będą bezpieczniejsze na drodze. 10 tys. kamizelek odblaskowych od toruńskiej Caritas. TVP.pl, 29 września 2012. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  16. Dawid Krysztofiński: Rozdali kierowcom 500 odblaskowych kamizelek. TVN Warszawa, 29 października 2012. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  17. Oświecili dzieci. Rozdali kamizelki i opowiedzieli o bezpieczeństwie. tvn24.pl, 17 października 2012. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  18. Daj się zauważyć – załóż odblask. Policja Podlaska, 22 listopada 2013. [dostęp 2015-05-25].
  19. Obowiązek posiadania w pojeździe kamizelki odblaskowej na terytorium Polski. v10.pl. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  20. a b Special Hazard Workwear. Greenham.com. [dostęp 2013-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 października 2011)]. (ang.).
  21. a b c EN 471:2003 Odzież ostrzegawcza o intensywnej widzialności. m3.com. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj