Kanał Karakumski

Kanał Karakumski (turkm.: Garagum kanaly; ros.: Каракумский канал, Karakumskij kanał; dawniej Kanał Karakumski im. W. Lenina, obecnie nazywany również Kanałem Turkmenbaszy) – kanał wodny w południowym Turkmenistanie, budowany w latach 1954–1988.

Kanał Karakumski

Garagum kanaly

Państwo	Turkmenistan
Lata budowy	1954–1988
Długość	1445 km
Początek
Akwen	Amu-daria
współrzędne	37°34′36,1″N 65°40′10,6″E
Koniec
współrzędne	39°15′12,6″N 55°37′10,9″E
Położenie na mapie Turkmenistanu początek koniec

Kanał Karakumski łączy wody rzeki Amu-darii w południowo-wschodnim Turkmenistanie w okolicach miasta Atamyrat z wodami Morza Kaspijskiego w mieście Turkmenbaszy. Płynie przez południową część pustyni Kara-kum oraz u podnóża gór Kopet-dag i Wielki Bałchan. Kanał ma długość 1445 km i stanowi tym samym drugi pod względem długości kanał wodny na świecie. Jego przebieg w części zachodniej pokrywa się z biegiem Kolei Transkaspijskiej.

Kanał dostarcza rocznie 13 km³ wody, która służy nawadnianiu około 731 tys. ha gruntów rolnych, głównie pod bawełnę. Zaopatruje również w wodę kilka dużych miast turkmeńskich: stolicę Aszchabad oraz Mary i Tedżen. Jest kanałem żeglownym. Pływają nim barki motorowe o ładowności do 500 ton oraz niewielkie statki pasażerskie.

Kanał Karakumski był jednym z najważniejszych projektów hydrotechnicznych z czasów Związku Radzieckiego. Błędy w budowie sprawiają, że blisko połowa wody wycieka z kanału, doprowadzając do wzrostu zasolenia. Ponadto skierowanie części wód Amu-darii do kanału znacznie przyspieszyło zanikanie Jeziora Aralskiego.

Bibliografia

• БСЭ «Каракумский канал». slovari.yandex.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-28)].