Kanalik łzowy (łac. canalicus lacrimalis) – część narządu łzowego kręgowców czworonożnych, początkowy odcinek dróg odprowadzających łzy z worka spojówkowego. Prowadzi do przewodu nosowo-łzowego (u ssaków za pośrednictwem woreczka łzowego). Liczba kanalików łzowych jest zmienna gatunkowo, od jednego do ośmiu. U żółwi kanaliki łzowe ani przewód nosowo-łzowy nie występują i łzy wypływają bezpośrednio przez szpary powiek[1][2].

Kanalik łzowy
Narząd łzowy człowieka.
Przewody wyprowadzające łzy u człowieka. Górny kanalik łzowy podpisany superior lachrymal duct, dolny – inferior lachrymal duct. Bańka górnego kanalika łzowego – ampulla of superior lachrymal duct.

U człowieka przy każdym oku są dwa kanaliki łzowe, górny i dolny. Rozpoczynają się punktami łzowymi (puncta lacrimalia) leżącymi na brodawkach łzowych (papillae lacrimales), wyniosłościach tylnych krawędzi przyśrodkowych brzegów powiek. Od punktów łzowych kanaliki biegną początkowo na krótkim odcinku (do 2 mm) mniej więcej pionowo, a następnie zmieniają przebieg na prawie poziomy w stronę przyśrodkową (ten odcinek ma 6–7 mm długości), zbiegając się w stronę woreczka łzowego, z którym łączą się wspólnym przewodem lub osobno. Kanaliki mają na większości przebiegu średnicę około 0,2 mm, przy przejściu części pionowej w poziomą lekko się rozszerzają tworząc bańkę kanalika łzowego (ampulla canaliculi lacrimalis)[3]. Wysłane są nabłonkiem wielowarstwowym płaskim lub wielowarstwowym sześciennym[3][4].

Przypisy edytuj

  1. Andrzej Jasiński, Narząd wzroku, [w:] Henryk Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 473–474, ISBN 83-01-02274-4.
  2. Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk, Anatomia zwierząt. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 218–220, ISBN 978-83-01-16752-3.
  3. a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 567, ISBN 978-83-200-3258-1.
  4. Anthony L. Mescher, Histologia Junqueira. Podręcznik i atlas, wyd. XV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 542, ISBN 978-83-66548-20-6.