Wikipedia

Kanczylowate

Kanczylowate[8], kanczyle[9] (Tragulidae) – rodzina ssaków z podrzędu przeżuwaczy (Ruminantia) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla). Najmniejsze ze ssaków kopytnych żyjących współcześnie. Spokrewnione z piżmowcami. Skamieliny kanczyli znaleziono w Europie w warstwach wczesnomioceńskich, w Afryce występowały we wczesnym i środkowym miocenie. Szczyt rozwoju przypadł na trzeciorzęd[10].

Kanczylowate
Tragulidae
Milne-Edwards, 1864[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – kanczyl jawajski (Tragulus javanicus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

przeżuwacze

Infrarząd

Tragulina

Rodzina

kanczylowate

Typ nomenklatoryczny

Tragulus Brisson, 1762

Synonimy
Rodzaje

11 rodzajów (w tym 8 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Charakterystyka edytuj

Ciało kanczyli ma kształt klinowaty. Osiągają 45-80 cm długości, 20-40 cm wysokości w kłębie i masę ciała od 1,5 do 10 kg. Nie posiadają rogów. Poza okresem rozrodu żyją pojedynczo. Zasiedlają skaliste lasy podzwrotnikowe Azji (większość gatunków) i Afryki (kanczyl afrykański)[11][12], aktywne głównie nocą. Poruszają się zwinnie i szybko. Odżywiają się roślinami, mają silnie rozwinięte, stale rosnące kły górne, czterokomorowy żołądek (trzecia komora silnie zredukowana). U niektórych gatunków zaobserwowano zachowania terytorialne (walki pomiędzy samcami, znakowanie terenu wydzieliną gruczołów śródżuchwowych). Potrafią pływać i nurkować[10]. Samica rodzi jedno młode.

Wzór zębowy I C P M
34 = 0 1 3 3
3 1 3 3

Uzębienie kanczyli składa się z 34 zębów.

Systematyka edytuj

Do kanczylowatych zaliczane są następujące występujące współcześnie rodzaje[13][11][8]:

Opisano również kilka rodzajów wymarłych:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Typ nomenklatoryczny: Hyemoschus J.E. Gray, 1845.
  2. ↑ Typ nomenklatoryczny: †Dorcatherium Kaup, 1833.

Przypisy edytuj

  1. ↑ A. Milne-Edwards. Recherches anatomiques, zoologiques et paléontologiques sun la famille des cheyrotains. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Cinquième série. 2, s. 157, 1864. (fr.). 
  2. ↑ J.E. Gray: Catalogue of ruminant Mammalia (Pecora, Linnæus) in the British Museum. London: British Museum, 1872, s. 99. (ang.).
  3. ↑ T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 9, 73, 88, 1874. (ang.). 
  4. ↑ E.D. Cope. The classification and phylogeny of the Artiodactyla. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 24 (126), s. 389, 1887. (ang.). 
  5. ↑ H. Winge: Jordfundne og nulevende hovdyr (Ungulata) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over hovdyrenes indbyrdes slægtskab. Kjøbenhavn: H. Hagerup, 1906, s. 70, seria: E Museo Lundii. Triede Bind. Første halvbind. (duń.).
  6. ↑ a b W.K. Gregory & J.K. Mosenthal: Outline classification of the Mammalia recent and extinct. W: H.F. Osborn: The Age of Mammals in Europe, Asia and North America. New York: The Macmillan Company, 1910, s. 551. (ang.).
  7. ↑ O.P. Hay: Second bibliography and catalogue of the fossil Vertebrata of North America, Publication 390 of the Carnegie Institute of Washington. Cz. 2. Washington D. C.: Carnegie Institution of Washington, 1930, s. 815. (ang.).
  8. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 169–170. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. ↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 123, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  10. ↑ a b Wielka Ilustrowana Encyklopedia Przyrody, Ssaki, Multico 1997
  11. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 304–306. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  12. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Tragulidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-05]. (ang.).
  13. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-26]. (ang.).
  14. ↑ I.M. Sánchez, V. Quiralte, J. Morales & M. Pickford. A new genus of tragulid ruminant from the Early Miocene of Kenya. „Acta Palaeontologica Polonica”. 55 (2), s. 179, 2010. DOI: 10.4202/app.2009.0087. (ang.). 
  15. ↑ G. Métais, Y. Chaimanee, J.-J. Jaeger & S. Ducrocq. New remains of primitive ruminants from Thailand: evidence of the early evolution of the Ruminantia in Asia. „Zoologica Scripta”. 30 (4), s. 232, 2001. DOI: 10.1046/j.0300-3256.2001.00071.x. (ang.). 
  16. ↑ G.E. Pilgrim. Notices of new mammalian genera and species from the Tertiaries of India. „Records of the Geological Survey of India”. 40 (1), s. 68, 1910. (ang.). 
  17. ↑ J.J. Kaup. Einige neue Sendungen aus Eppelsheim haben mir Gelegenheit gegeben, neue sowohl als berichtigende Beobaclitungen zu machen. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde”. Jahrgang 1833, s. 419, 1833. (niem.). 
  18. ↑ Л.К. Габуния: Бенарская фауна олигоценовых позвоночных. Тбилиси: Мецниереба, 1964, s. 179. (ros.).
  19. ↑ G. Métais, Y. Chaimanee, J. Jaeger & S. Ducrocq. Eocene bunoselenodont Artiodactyla from southern Thailand and the early evolution of Ruminantia in South Asia. „Naturwissenschaften”. 94 (6), s. 493, 2007. DOI: 10.1007/s00114-007-0218-2. (ang.). 
  20. ↑ H. Thomas, L. Ginsburg, C. Hintong & V. Suteethorn. A new tragulid, Siamotragulus sanyathani n. g., n. sp. (Artiodactyla, Mammalia) from the Miocene of Thailand (Amphoe Pong, Phayao Province). „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. Série I. 310, s. 991, 1990. (fr.). 
  21. ↑ S. Ducrocq, Aung Naing Soe, O. Chavasseau, Chit Sein, Y. Chaimanee, V. Lazzari & J.-J. Jaeger. New basal ruminants from the Eocene of the Pondaung Formation, Myanmar. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 39 (6), s. 4, 2020. DOI: 10.1080/02724634.2019.1722682. (ang.). 
  22. ↑ D.-f. Han. [Fossils of Tragulidae from Lufeng, Yunnan]. „Acta Anthropologica Sinica”. 5, s. 68, 1986. (chiń. • ang.). 

Bibliografia edytuj

  • H. Komosińska & E. Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
  • D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Tragulidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-05]. (ang.).
  • B. Huffman: Family Tragulidae. www.ultimateungulate.com. [dostęp 2007-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 października 2007)]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanczylowate&oldid=71947897”