Kapitał obrotowy

Kapitał obrotowy (zwany kapitałem pracującym) stanowi nadwyżkę aktywów obrotowych nad zobowiązaniami krótkoterminowymi:

KON = AKTYWA OBROTOWE – ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE (krótkoterminowe)

Kapitał obrotowy netto jest to również ta część kapitałów stałych przedsiębiorstwa, która finansuje aktywa obrotowe, a nie finansuje aktywów trwałych: KON = KAPITAŁ STAŁY – AKTYWA TRWAŁE

Przedstawia to grafika poniżej:

Firmy muszą utrzymywać odpowiedni poziom kapitału obrotowego netto aby zapewnić właściwe relacje między tempem wzrostu firmy, jej sprzedaży a poziomem majątku obrotowego. Na przykład wzrost sprzedaży powoduje konieczność utrzymywania wyższego poziomu zapasów a to z kolei określa zapotrzebowanie na środki niezbędne do ich finansowania.

Odpowiedni poziom kapitału obrotowego netto pozwala uniknąć:

• wysokich kosztów pozyskania kapitału na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa,
• strat wynikających z konieczności szybkiej sprzedaży majątku (nawet poniżej ich wartości) w celu pozyskania kapitału na bieżącą działalność firmy.

Strategie zarządzania wysokością kapitału obrotowego netto są dwie:

Konserwatywna:

• polega na utrzymywaniu wysokiego stanu aktywów obrotowych i niskiej wartości zobowiązań bieżących,
• w efekcie daje firmie wysoką płynność finansową, ale też obniża jej rentowność.

Agresywna:

• celem jest utrzymywanie niskiej wartości aktywów obrotowych w relacji do zobowiązań bieżących,
• skutkiem jest obniżenie płynności finansowej przedsiębiorstwa,
• w efekcie zwiększa się rentowność firmy.

Składniki kapitału obrotowego

W skład kapitału obrotowego wchodzą takie czynniki, które w przedsiębiorstwie pozostają przez okres krótszy od 12 miesięcy. Do podstawowych składników bilansu w części aktywa i drugiej literze (B aktywa obrotowe) wchodzą:

• Zapasy
  • Materiały
  • Półprodukty i produkty w toku
  • Produkty gotowe
  • Towary
  • Zaliczki na dostawy
• Należności krótkoterminowe
  • Należności od jednostek powiązanych
    • Z tytułu dostaw i usług, w okresie spłaty:
      • do 12 miesięcy
      • powyżej 12 miesięcy (jest to wyjątek, co do zasady ujmowane są tu zasoby „żyjące” krócej niż 12 miesięcy)
  • Inne
  • Należności od pozostałych jednostek
    • Z tytułu dostaw i usług, w okresie spłaty:
      • do 12 miesięcy
      • powyżej 12 miesięcy
    • z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
    • dochodzone na drodze sądowej
    • inne
• Inwestycje krótkoterminowe
  • Krótkoterminowe aktywa finansowe
    • w jednostkach powiązanych
    • w pozostałych jednostkach
    • Z tytułu dostaw i usług, w okresie spłaty:
      • do 12 miesięcy
      • powyżej 12 miesięcy
    • środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
      • środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych
      • inne środki pieniężne
      • inne aktywa pieniężne
  • Inne inwestycje krótkoterminowe
• Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Kapitał obrotowy brutto

Istnieje też pojęcie kapitału obrotowego brutto (KOB), które oznacza całkowitą wartość aktywów obrotowych przedsiębiorstwa. Stąd też pod pojęciem „kapitału pracującego” rozumie się często kapitał obrotowy netto.