Karolówka (województwo podkarpackie)
Karolówka (do 10 lipca 1948 Burgau[5]) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Lubaczów[4][6]. Leży nad rzeką Wiśnią.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
169[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-600[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RLU |
| SIMC |
0606116[4] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubaczów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego  | |
 50°09′42″N 23°10′12″E/50,161667 23,170000[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Marii Magdaleny w Młodowie[7].
Historia edytuj
Historia Karolówki sięga 1783 roku, gdy w efekcie kolonizacji józefińskiej na 86 ha gruntów wsi Młodów cztery niemieckie katolickie rodziny założyły kolonię Burgau. Pierwszymi osadnikami byli: Peter Bauman (23 morgi), Johann Low (6 morgi) i Franz Leblich (8 mórg)[8]. W 1786 roku było już 6 rodzin, a w 1812 roku było 30 osób. W 1818 roku właścicielem Młodowa został Egidiusz hr. Pawłowski. Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem. Na przełomie XIX i XX wieku Niemcy wyjechali do Ameryki, a gospodarstwa nabyli Polacy i Ukraińcy[9].
Po 1918 roku doszło do procesu sądowego o charakterze roszczeniowym. Sąd przyznał Młodowowi prawo do współużytkowania części gruntów i lasu należących do Burgau[10].
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie lubaczowskim województwa lwowskiego. 5 stycznia 1938 roku mieszkańcy ówczesnego Burgau wystąpili o zmianę nazwy niemieckiej na polską „ Karolówka”. Nazwa powstała od imion trzech obywateli urodzonych w Burgau, którzy przyczynili się do sprawy niepodległości Polski: Karola Sandra, Karola Baumana[11] i Karola Świstowicza. Decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych została zmieniona nazwa miejscowości z niemieckiej Burgau na polską Karolówka od 11 marca 1939[10][12][13].
W czasie nocnych napadów 24 kwietnia i 7 maja 1944 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 31 Polaków[14].
W latach 1976–1978 w okresie postępowania scaleniowego gruntów w Młodowie i Karolówce, Młodów wystąpił z wnioskiem do Wojewody Przemyskiego o włączenie obrębu geodezyjnego Karolówka do obrębu Młodów z pominięciem urzędu Rejonowego w Lubaczowie. W oparciu o ustalenia kompetentnych organów administracji państwowej Starosta Lubaczowski ustalił, że obręb ewidencyjny Karolówka istniał w określonych prawnie granicach i figurował w wykazie Urzędowym Nazw Miejscowości w Polsce. W związku z tymi ustaleniami decyzja Wojewody Przemyskiego nie mogła orzekać o złączeniu wymienionych obrębów. Na podstawie orzeczenia Starosty Lubaczowskiego z dnia 26 września 2000 roku powstały dwa odrębne obręby geodezyjne – Młodów oraz Karolówka[10].
Na przełomie marca i kwietnia 2007 mieszkańcy Karolówki wybierali nazwy dla swoich ulic. Obecnie w Karolówce są 4 ulice: Jana III Sobieskiego, Wspólna, Nowa oraz Wincentego Witosa[10].
12 października 2018 roku na pamiątkę 100-lecia odzyskania niepodległości mieszkańcy wsi założyli park niepodległości, w którym posadzili 100 lip[15].
- Sołtysi Karolówki:[16].
- 1990–1994. Ryszard Filipowski.
- 1994–1998. Wiesław Tabaczek.
- 1998–2014. Józef Żak.
- 2014– nadal Ryszard Antonik.
Typ wsi oraz populacja edytuj
Karolówka ze względu na kształt jest wieloosiowa, tzn., że położona jest przy kilku drogach. Przez wzgląd na rangę tej to wieś podstawowa. Obecnie w Karolówce jest 185 mieszkańców (stan na 25 kwietnia 2004 rok): 98 kobiet i 87 mężczyzn[17]. Według danych z 2011 roku miejscowość zamieszkiwało 179 osób.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 50889
- ↑ Wieś Karolówka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-29], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 422 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 5 (10 lipca 1948) = nr 24, poz. 50
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Roztocze południowe. Osadnictwo 23 akapit
- ↑ old.lubaczów.com Burgau (Karolówka)
- ↑ a b c d Historia wsi
- ↑ Kresowiak Galicyjski. Magazyn publicystyczno-informacyjny powiatu lubaczowskiego Nr (154) wrzesień 2009 Karol z Karolówki (s. 10) [dostęp 2021-02-11]
- ↑ Zmiana niemieckich nazw miejscowości. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 60 z 15 marca 1939.
- ↑ elubaczow.com Gmina Lubaczów: W Karolówce otworzą Park Niepodległościowy
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 473, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Park Niepodległości. Gmina Lubaczów włączyła się w obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Pamiątką tych wydarzeń będzie Park Niepodległości w Karolówce [online], Tygodnik Katolicki „Niedziela”. Niedziela zamojsko-lubaczowska 43/2018 [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Jubileusz Samorządu Gminy Lubaczów. Ćwierć wieku wspomnień Radni i sołtysi (s. 18–19)
- ↑ Typ wsi oraz populacja
Linki zewnętrzne edytuj
- Burgau, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 474.
- Młodów 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 534.