Karol Aleksander (wielki książę Saksonii-Weimaru-Eisenach)
Karl Alexander August Johann (ur. 24 czerwca 1818 w Weimarze, zm. 5 stycznia 1901 tamże) – wielki książę Saksonii-Weimar-Eisenach w latach 1853-1901, tytularny wielki książę Saksonii.
| |
| |
| Wielki książę Saksonii-Weimar-Eisenach | |
| Okres |
od 8 czerwca 1853 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Paweł Aleksander, Maria Ludwika, Augusta |
| Żona | |
| Dzieci |
Karol August, Maria Anna, Anna Zofia, Elżbieta |
| Odznaczenia | |
                     
| |
Życiorys edytuj
Był jedynym synem wielkiego księcia Karola Fryderyka i jego żony wielkiej księżnej Marii Pawłownej, który dożył wieku dorosłego.
Nad edukacją młodego księcia pieczę sprawował szwajcarski pedagog Frederic Soret. Kładł on nacisk na tzw. „nauki polityczno-dworskie”, tj. historię, geografię, języki obce, literaturoznawstwo i szereg zajęć przydatnych członkom rodów panujących w towarzystwie (fechtunek, jeździectwo itp.). Karol Aleksander przejawiał szczególny talent do nauki języków obcych, opanowując poza obowiązkowym na ówczesnych dworach francuskim także angielszczyznę, włoszczyznę i ruszczyznę. Po zakończeniu kształcenia pod okiem guwernerów Karol Aleksander przystąpił w 1835 r. do państwowego egzaminu kwalifikacyjnego po czym mógł rozpocząć studia na Uniwersytecie w Jenie. Ukończył je w 1841 r. jako doktor prawa i historii, który to tytuł uzyskał już na Uniwersytecie w Lipsku. Po zakończeniu nauki odbył półroczną służbę wojskową w stopniu pułkownika.
Na tron wstąpił Karol Aleksander po śmierci ojca 8 lipca 1853. Podczas jego panowania państwo to stało się częścią Związku Północnoniemieckiego, a następnie Cesarstwa Niemieckiego. Książę Karol Aleksander nie brał bezpośredniego udziału w wojnie francusko-pruskiej 1870-1871. Wraz z synem uczestniczył w Wersalu w koronacji Wilhelma I na cesarza. Znany z liberalnych poglądów miał kontakty z elitą ówczesnych pisarzy i dziennikarzy. Znał Fanny Lewald i Hansa Christiana Andersena[1][2]. W 1851 roku objął protektorat loży masońskiej.
Odznaczenia edytuj
Krzyże Wielkie do 1859[3]:
- Wielki Mistrz Orderu Sokoła Białego (Weimar)
- Order Świętego Stefana (Austro-Węgry)
- Order Świętego Andrzeja z łańcuchem (Rosja)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja)
- Order Świętej Anny (Rosja)
- Order Orła Czarnego (Prusy)
- Order Orła Czerwonego (Prusy)
- Order Korony Rucianej (Saksonia)
- Order Ernestyński (Saksonia)
- Order Wieży i Miecza (Portugalia)
- Order Korony Wirtemberskiej (Wirtembergia)
- Order Lwa Niderlandzkiego (Holandia)
- Order Świętego Jerzego (Hanower)
- Order Gwelfów (Hanower)
- Order Leopolda (Belgia)
- Order Wierności (Badenia)
- Order Lwa Zeryngeńskiego (Badenia)
- Order Ludwika (Hesja)
- Order Zasługi (Oldenburg)
- Order Hohenzollernów z łańcuchem (Prusy)
- Krzyż Żelazny (Prusy)
Małżeństwo i dzieci edytuj
8 października 1842 w Hadze poślubił swoją siostrę cioteczną (córkę ciotki Anny Pawłownej) – księżniczkę holenderską Zofię. Para miała czworo dzieci:
- Karola Augusta (1844-1894), w latach 1853-1894 następcę tronu Saksonii-Weimar-Eisenach
- ∞ 1873 księżniczka Paulina von Sachsen-Weimar-Eisenach (1852–1904)
- ∞ 1876 książę Henryk VII. Reuß zu Köstritz (1825–1906)
- ∞ 1886 książę Jan Albrecht zu Mecklenburg (1857–1920)
Po śmierci wielkiego księcia Karola Aleksandra nowym monarchą został jego wnuk Wilhelm Ernest II.
Przypisy edytuj
- ↑ Eckart Kleßmann, Mein gnädigster Herr! Meine gütige Korrespondentin! Fanny Lewalds Briefwechsel mit Carl Alexander von Sachsen-Weimar, Böhlau, Weimar 2000
- ↑ Petra Wilhelmy, Der Berliner Salon im 19. Jahrhundert: 1780-1914, Verlag: De Gruyter (1. Januar 1989)
- ↑ Staatshandbuch für das Großherzogtum Sachsen. Weimar: 1859, s. 1, 10
Bibliografia edytuj
- Bernhard Post; Dietrich Werner, Herrscher in der Zeitenwende: Wilhelm Ernst von Sachsen-Weimar-Eisenach, 1876–1923. Glaux, Jena 2006.
- Kuno Fischer, Großherzog Karl Alexander von Sachsen. Gedächtnisrede in der Trauerversammlung am 31. Mai 1901 im Theater zu Weimar gehalten, Winter, Heidelberg 1901.
- Karl Muthesius, Goethe und Karl Alexander, Böhlau, Weimar 1910.
- Angelika Pöthe, Carl Alexander. Mäzen in Weimars „Silberner Zeit”, Böhlau, Köln 1998.
- Großherzog Carl Alexander und Fanny Lewald-Stahr in ihren Briefen 1848-1889. 2 Bde., eingeleitet und hrsg. v. Rudolf Göhler, Mittler, Berlin 1932.
- Mein edler, theurer Großherzog! Briefwechsel zwischen Hans Christian Andersen und Großherzog Carl Alexander von Sachsen-Weimar-Eisenach. Hrsg. v. Ivy York Möller-Christensen und Ernst Möller-Christensen, Wallstein, Göttingen 1992.
- Mein gnädigster Herr! Meine gütige Korrespondentin! Fanny Lewalds Briefwechsel mit Carl Alexander von Sachsen-Weimar 1848 – 1889. Mit einer Einführung von Eckart Kleßmann, Böhlau, Weimar 2000.