Karol Appel
Karol Ludwik Appel (ur. 6 grudnia 1857 w Paryżu, zm. 16 marca 1930 w Warszawie) – językoznawca polski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
językoznawca |
Życiorys edytuj
Pochodził z rodziny polskiego emigranta osiadłego we Francji. Ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim (1876). Od 1880 przez kilkadziesiąt lat uczył języka francuskiego w V Gimnazjum w Warszawie; w latach 1906-1915 był wykładowcą literaturoznawstwa i językoznawstwa, języka francuskiego i literatury francuskiej na Wydziale Humanistycznym Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie[1]. Po ewakuacji gimnazjum przez władze rosyjskie (1915) następne pięć lat spędził w Rosji; uczył w Polskim Kolegium Uniwersyteckim w Kijowie. W 1920 powrócił do Warszawy i związał się z Uniwersytetem Warszawskim; został profesorem zwyczajnym, wykładowcą językoznawstwa ogólnego, kierownikiem Katedry Językoznawstwa Ogólnego i dyrektorem Seminarium Lingwistycznego. W 1926 obronił doktorat na UW, a w 1929 otrzymał tytuł profesora honorowego. Prowadził wykłady do końca życia, mimo utraty wzroku w ostatnich latach.
W 1907 należał do grona członków założycieli Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a od 1919 był członkiem PAU.
Prace naukowe edytuj
W pracy naukowej zajmował się językoznawstwem ogólnym, gramatyką historyczną, dialektologią i bibliografią. Prowadził badania nad genezą i rozwojem mowy, a także zjawiskiem wymiany kontynuacji mocnych i słabych półsamogłosek prasłowiańskich. Analizował akcentologię polską, badał dorobek polskiego językoznawstwa. Zajmował się problematyką dydaktyki języków obcych. Ogłosił m.in.:
- O gwarach ludowych języka polskiego (1879)
- O narzeczu białoruskiem (1880)[2]
- Przegląd bibliograficzny prac naukowych o języku polskim (1885, z Adamem Antonim Kryńskim)
- Język francuski. Podręcznik dla samouków (1889)
- Psychologja mowy (1899)[3]
- O mowie dziecka: urywek z wykładów wygłoszonych w 1906/7 r. a. na "Kursach naukowych" T. K. N. w Warszawie, Warszawa 1907
- Język i społeczeństwo. Lingwistyka i socjologia (1908)[4]
- Język i sztuka. Lingwistyka i sztuka (1910)
- Stanowisko językoznawstwa pośród innych nauk (1913)
- Filologia, jej zakres i zadania (1915)[5]
Przypisy edytuj
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 128 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
- ↑ O bělorusskom narečii : zamětki Karla Appela [online], polona.pl [dostęp 2020-07-04].
- ↑ Psychologja mowy : rzecz z powodu "Psychologji oraz filozofji mowy" Władysława Ołtuszewskiego [online], polona.pl [dostęp 2020-07-04].
- ↑ Karol Appel, Język i społeczeństwo (Lingwistyka i socyologia) [online], polona.pl [dostęp 2020-07-04].
- ↑ Karol Appel, Filologia, jej zakres i zadania [online], Odb.: Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wydział Językoznawstwa i Literatury. Wydział I i II. R. 8 : 1915 z. 3., polona.pl [dostęp 2020-07-04].
Bibliografia edytuj
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
Literatura uzupełniająca edytuj
- Kazimierz Nitsch, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 145–146. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0
Linki zewnętrzne edytuj
- Dzieła Karola Appela w bibliotece Polona